Quản trị công ty tốt là sức mạnh nội lực quyết định tương lai của doanh nghiệp

Sáng 7/11, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) tổ chức Hội thảo Quản trị công ty và con đường phát triển bền vững cho doanh nghiệp. Hội thảo có sự tham dự của lãnh đạo một số đơn vị chức năng của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, đại diện lãnh đạo Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC), Lãnh đạo Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, Sở Giao dịch Chứng khoán TP Hồ Chí Minh, các chuyên gia về quản trị công ty, cùng đại diện các doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán.

Quản trị công ty là điểm tựa chiến lược

Phát biểu tại hội thảo, ông Đỗ Văn Tâm - Phó Tổng Giám đốc Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) cho biết, trong một thế giới biến động nhanh và khó dự đoán như hiện nay, sức mạnh của doanh nghiệp không chỉ đến từ quy mô vốn hay thị phần, mà đến từ nền tảng quản trị - nơi hình thành tầm nhìn, kỷ luật vận hành và văn hóa phát triển của tổ chức.

"Quản trị công ty tốt không chỉ là yêu cầu - đó là sức mạnh nội lực quyết định tương lai của doanh nghiệp" - ông Đỗ Văn Tâm, Phó Tổng Giám đốc HNX khẳng định.

Quản trị công ty chính là điểm tựa chiến lược giúp doanh nghiệp duy trì sự ổn định, kiểm soát rủi ro và tạo dựng niềm tin. Một hệ thống quản trị tốt không chỉ đưa doanh nghiệp vượt qua thách thức, mà còn mở ra con đường tăng trưởng dài hạn, có trách nhiệm và bền vững.

Trong bối cảnh yêu cầu về môi trường, trách nhiệm xã hội và minh bạch thông tin ngày càng rõ nét, doanh nghiệp không thể phát triển bằng tư duy ngắn hạn.

“Chỉ khi quản trị dựa trên giá trị cốt lõi, chuẩn mực quốc tế và sự liêm chính trong hành động, chúng ta mới có thể xây dựng năng lực cạnh tranh thực sự và khẳng định vị thế trên thị trường. Quản trị công ty tốt không chỉ là yêu cầu - đó là sức mạnh nội lực quyết định tương lai của doanh nghiệp” - Lãnh đạo HNX cho hay.

Cũng theo ông Đỗ Văn Tâm, thế giới đang chứng kiến sự chuyển đổi sâu sắc, từ mô hình quản trị chỉ hướng đến lợi ích cổ đông sang mô hình quản trị theo định hướng ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) - nơi doanh nghiệp phát triển không chỉ để tăng trưởng, mà để lan tỏa giá trị bền vững.

Năm 2023, Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) và Nhóm G20 đã ban hành Bộ Nguyên tắc Quản trị công ty G20/OECD 2023, trong đó lần đầu tiên bổ sung một chương riêng về Bền vững và khả năng chống chịu. OECD khẳng định: “Một khuôn khổ quản trị công ty hiệu quả không chỉ bảo vệ nhà đầu tư, mà còn củng cố sự ổn định và bền vững của cả nền kinh tế”.

Tại châu Á, năm 2025 được dự báo là thời điểm chuyển dịch mạnh mẽ từ quản trị dựa trên “tuân thủ” sang quản trị hướng đến tạo dựng giá trị dài hạn. Doanh nghiệp không chỉ cần làm đúng, mà phải làm tốt - bền bỉ, có chiến lược, nhất quán.

Cần chủ động chung tay

Trong những năm qua, các doanh nghiệp niêm yết nói riêng và công ty đại chúng nói chung ngày càng tăng cường tính tuân thủ và tiếp cận với các thông lệ tốt trên thế giới về quản trị công ty. Thị trường vốn đóng một vai trò quan trọng trong quá trình dịch chuyển nền kinh tế Việt Nam theo hướng carbon thấp và nâng cao khả năng chống chọi với biến đổi khí hậu, thông qua nỗ lực huy động nguồn vốn xanh. Vì vậy, để đạt được các bước tiến mới cần có sự chủ động tham gia, chung tay hành động của cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư, các cơ quan quản lý.

“Khi nhận thức thay đổi, hành động sẽ thay đổi; và khi doanh nghiệp thay đổi, thị trường sẽ thay đổi. Một thị trường minh bạch, hiệu quả và bền vững không hình thành từ một cá nhân hay một tổ chức, mà từ sự chung tay của tất cả chúng ta” - ông Đỗ Văn Tâm nói.

Phiên hỏi đáp trong khuôn khổ Hội thảo Quản trị công ty và con đường phát triển bền vững cho doanh nghiệp

Theo thông tin từ HNX, cùng với Điều lệ công ty, các doanh nghiệp cần áp dụng quy chế nội bộ cho nhiều mục đích khác nhau. Công ty đại chúng phải ban hành quy chế quản trị công ty và được khuyến khích áp dụng Bộ nguyên tắc quản trị công ty theo thông lệ tốt nhất của Việt Nam nhằm đảm bảo công ty được vận hành và kiểm soát một cách hiệu quả. Quy chế này cần phải được ban hành một cách nhất quán với Điều lệ công ty. Hiện tại, hơn 90% số lượng doanh nghiệp trên HNX đã ban hành quy chế nội về quản trị công ty theo quy định.

Các công ty cổ phần được khuyến nghị nên tổ chức đại hội đồng cổ đông thường niên trong vòng 4 tháng kể từ ngày kết thúc năm tài chính. Có khoảng 69% công ty niêm yết và 52% công ty UPCoM đã áp dụng thông lệ tốt này. Số lượng doanh nghiệp tổ chức họp sau 6 tháng đầu năm tài chính hoặc chưa họp đại hội đồng cổ đông thường niên 2025 vẫn cao ở UPCoM (gần 17% số doanh nghiệp), ở thị trường niêm yết chiếm khoảng 7%.

Bên cạnh việc đảm bảo quyền lợi của cổ đông tại Đại hội đồng cổ đông thường niên, các công ty phải thông báo cho thị trường về tất cả các vấn đề liên quan đến tình hình hoạt động của công ty.

Theo thông tin từ HNX, Thông tư số 96/2020/TT-BTC quy định tất cả công ty đại chúng phải công bố báo cáo tài chính năm đã được kiểm toán trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày tổ chức kiểm toán ký báo cáo kiểm toán nhưng không vượt quá 90 ngày kể từ ngày kết thúc năm tài chính. Tuy nhiên vẫn có gần 4% tổ chức niêm yết và 14% tổ chức đăng ký giao dịch vi phạm chậm hoặc chưa công bố thông tin báo cáo tài chính năm 2024.

Ngoài ra, công ty niêm yết và công ty đại chúng quy mô lớn phải công bố thông tin báo cáo tài chính quý, báo cáo tài chính bán niên soát xét theo quy định tại Thông tư số 96. Hơn 5% số lượng doanh nghiệp niêm yết và hơn 15% số lượng công ty đại chúng quy mô lớn trên UPCoM vẫn vi phạm. Bên cạnh đó, hơn 5% số doanh nghiệp chưa thực hiện công bố thông tin đồng thời các giải trình liên quan đến báo cáo tài chính theo quy định.

Quản trị công ty tốt không thể không kể đến hoạt động hiệu quả của hội đồng quản trị, ban kiểm soát hoặc ủy ban kiểm toán.

Hội đồng quản trị là cơ quan được cổ đông bầu hoặc bãi nhiệm, được cổ đông đặt niềm tin vào việc quản trị công ty. Để đảm bảo hoạt động hiệu quả của hội đồng quản trị, số lượng thành viên hội đồng quản trị phải từ 3 đến 11 thành viên. Tuy nhiên, vẫn còn gần 6% công ty trên UPCoM chưa tuân thủ quy định này.

Khi môi trường kinh doanh tiếp tục trở nên phức tạp, yêu cầu và trách nhiệm đối với Hội đồng quản trị ngày càng lớn. Để vượt qua các thách thức này, hội đồng quản trị có thể lựa chọn thành lập các ủy ban chuyên trách trực thuộc hội đồng quản trị để hỗ trợ thực hiện các chức năng của mình và tránh xung đột lợi ích. Hội đồng quản trị được khuyến khích thành lập Ủy ban kiểm toán (hay còn gọi là tiểu ban kiểm toán), tuy nhiên, chưa đến 10% số công ty trên HNX có thành lập tiểu ban kiểm toán này trong hội đồng quản trị.

Bên cạnh hội đồng quản trị, công ty cổ phần còn có ban kiểm soát hoặc ủy ban kiểm toán trực thuộc hội đồng quản trị theo 2 mô hình tại Luật doanh nghiệp.

Cổ đông cũng thực hiện quyền bầu và bãi nhiệm ban kiểm soát. Ban kiểm soát thực hiện kiểm soát các hoạt động vận hành và tài chính của công ty. Chức năng chính của ban kiểm soát là giám sát hội đồng quản trị và tổng giám đốc trong việc quản lý và điều hành công ty. Ban kiểm soát của công ty cổ phần có từ 3 đến 5 kiểm soát viên. Trên 87% số lượng doanh nghiệp trên HNX đã thực hiện quy định này; chỉ có khoảng 30% công ty có trưởng ban kiểm soát làm việc chuyên trách tại công ty.

Tại hội thảo, ông Lê Trung Hải - Phó Trưởng ban Giám sát các công ty đại chúng, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đã có giới thiệu Quy định mới về quản trị công ty tại Luật số 56/2024/QH15 và Nghị định số 245/2025/NĐ-CP tới đại diện các doanh nghiệp.

Đồng thời, hội thảo cũng lắng nghe các phần tham luận đến từ bà Nguyễn Thu Hiền - Trưởng bộ môn Tài chính Khoa Quản lý công nghiệp - Trường Đại học Bách khoa TP Hồ Chí Minh (diễn giả IFC) với chủ đề “Xu hướng quản trị công ty tại châu Á năm 2025”; và của ông Nguyễn Công Minh Bảo - Giám đốc quốc gia - Tổ chức sáng kiến báo cáo toàn cầu tại Việt Nam (GRI) với chủ đề “Cập nhật xu hướng kết nối giữa quản trị công ty và ESG, các doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị cho yêu cầu báo cáo bền vững”.

Cũng tại hội thảo, ban tổ chức cũng đã dành thời gian để đại diện cơ quan quản lý, các đơn vị liên quan, các diễn giả trao đổi với các doanh nghiệp. Các vấn đề quan trọng hoặc cần thêm thông tin cụ thể từ phía doanh nghiệp nêu cũng đã giải đáp thấu đáo, cụ thể.

DUY GIANG

Nguồn: https://nhandan.vn/quan-tri-cong-ty-tot-la-suc-manh-noi-luc-quyet-dinh-tuong-lai-cua-doanh-nghiep-post921419.html