Quàng Thị Thu Nghĩa: Biểu tượng ý chí thép của làng Pencak silat Việt Nam

Không chỉ tài năng, Thu Nghĩa còn gây ấn tượng mạnh bởi bản lĩnh kiên cường, ý chí thép, luôn thi đấu hết mình vì màu cờ sắc áo của Tổ quốc.

Quàng Thị Thu Nghĩa luôn thi đấu hết mình vì màu cờ sắc áo của tổ quốc. Ảnh: NVCC

19 tuổi chinh phục thành công ngôi vô địch thế giới

P.V: Năm 19 tuổi, mới lên tuyển quốc gia, bạn đã đoạt chức vô địch thế giới. Điều này có nằm ngoài sức tưởng tượng của bạn?

Quàng Thị Thu Nghĩa: Thực sự là ngoài sức tưởng tượng của tôi. Khi đó, tôi mới chỉ vừa được gọi lên đội tuyển quốc gia, còn nhiều bỡ ngỡ, chưa dám nghĩ đến chuyện được thi đấu ở một giải lớn, chứ đừng nói là vô địch thế giới. Tôi chỉ biết cố gắng từng ngày, tập luyện hết sức, làm theo chỉ dẫn của thầy cô. Đến khi đứng trên bục nhận Huy chương Vàng, nghe Quốc ca Việt Nam vang lên, tôi vỡ òa trong niềm hạnh phúc.

P.V: Khi bước vào giải đấu này, thử thách nhất đối với bạn là gì?

Quàng Thị Thu Nghĩa: Khi mới bước vào giải đấu đó, tôi cảm thấy mình còn rất non, vì đây là lần đầu tiên được ra “biển lớn”. Mọi thứ đều mới mẻ và thử thách hơn rất nhiều so với những gì tôi từng trải qua. Tôi không sợ đối thủ mà sợ chính bản thân mình, sợ mình chưa đủ bản lĩnh. Nhưng nhờ sự động viên của các thầy và đồng đội, tôi lấy lại tinh thần, tập trung đến mục tiêu duy nhất là thi đấu hết mình vì màu cờ sắc áo của Tổ quốc.

19 tuổi, Quàng Thị Thu Nghĩa đã giành Huy chương Vàng giải vô địch Pencak Silat thế giới. Ảnh: NVCC

P.V: Sau lần đầu tiên ấy thì bạn đã liên tiếp bảo vệ thành công ngôi vị vô địch và giành thêm 3 Huy chương Vàng thế giới nữa. Mỗi khi bước vào giải đấu mới, bạn đã có những sự chuẩn bị như thế nào?

Quàng Thị Thu Nghĩa: Mỗi giải đấu đều là một thử thách mới, với những đối thủ mới, nên tôi luôn chuẩn bị thật kỹ cả về thể lực và tâm lý. Về chuyên môn, đa số là các thầy chỉ đạo tấn công nhiều vì cái lối tấn công của tôi sẽ mạnh hơn. Còn về thể lực, tôi tăng cường độ tập luyện, ăn uống, nghỉ ngơi khoa học để giữ phong độ tốt nhất. Nhưng quan trọng nhất là tinh thần, không chủ quan dù đã từng vô địch, vì chỉ cần một chút mất tập trung thôi là có thể đánh mất cơ hội.

P.V: Trong 4 lần vô địch thế giới thì lần nào để lại cho Thu Nghĩa nhiều dấu ấn và cảm xúc nhất?

Quàng Thị Thu Nghĩa: Trong 4 lần vô địch thế giới thì tấm Huy chương Vàng thứ tư là kỷ niệm để lại cho tôi nhiều cảm xúc nhất. Trước khi đi thi đấu, tôi đang phải điều trị chấn thương, nên quá trình tập luyện gặp nhiều khó khăn. Tôi phải vừa tập, vừa khắc phục chấn thương, nhưng thực sự lần đó tôi không tự tin như 3 lần trước, vì mình chưa có sự chuẩn bị tốt nhất. Đối thủ ở trận chung kết không phải là người quá mạnh, nhưng tâm lý của tôi lại không ổn định.

Ở 2 hiệp đầu, tôi đều bị dẫn điểm. Lúc đó, thầy và các đồng đội đã động viên rất nhiều, giúp tôi lấy lại tinh thần, điều chỉnh chiến thuật và lối đánh quốc tế của tôi. Sang hiệp 3, tôi dần vực lại được phong độ và giành chiến thắng. Khoảnh khắc đó thật sự vỡ òa, cả thầy và trò đều không tin nổi là mình đã làm được. Điều khiến tôi có thể chiến đấu đến cùng chính là động lực được khoác lên mình lá cờ Tổ quốc. Hôm đó lại là ngày kỷ niệm của ngành Quân đội nhân dân Việt Nam, nên tôi chỉ nghĩ rằng, mình phải cố gắng hết sức, phải cống hiến để mang vinh quang về cho đất nước.

Với tấm Huy chương Vàng giải vô địch Pencak Silat thế giới năm 2024, Quàng Thị Thu Nghĩa được chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Nhất, Ảnh: NVCC

Từ cô bé đam mê nhảy xa đến ngôi sao Pencak Silat thế giới

P.V: Thời điểm bạn mới là cô bé lớp 8 ở Yên Châu, Sơn La, được phát hiện từ Hội khỏe Phù Đổng, nhưng khởi điểm của bạn là môn điền kinh. Vì sao có sự chuyển hướng này?

Quàng Thị Thu Nghĩa: Khi tham gia Hội khỏe Phù Đổng, ban đầu thầy cô ở trường chọn tôi thi môn điền kinh gồm: Chạy 100m và nhảy cao. Sau khi đạt thành tích tốt ở cấp huyện, tôi được tham gia thi cấp tỉnh. Tại đây, tôi được các thầy cô ở Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể thao tỉnh Sơn La phát hiện và tuyển chọn. Tôi được hướng sang bộ môn Pencak Silat. Lúc nghe thầy nói đó là một môn võ, tôi hơi sợ, vì trước giờ chưa bao giờ tiếp xúc với võ thuật cả, thậm chí đây là lần đầu tiên tôi nghe đến cái tên Pencak Silat. Nhưng rồi tôi nghĩ, chắc mình cứ thử xem sao. Và cũng từ đó, hành trình của tôi với Pencak Silat bắt đầu.

P.V: Lần đầu tiên tiếp cận với Pencak Silat, tập những thế võ, tập ra đòn, bạn có nghĩ mình sẽ gắn bó với bộ môn này là sự nghiệp của mình?

Quàng Thị Thu Nghĩa: Lần đầu tiên được thầy dạy những kỹ thuật, chiến thuật của Pencak Silat, tôi thật sự không hiểu gì hết (cười). Ở quê tôi, gần như không ai biết nhiều về võ thuật, tôi cũng chưa bao giờ được xem hay tiếp xúc với các môn võ. Lúc đó tôi chưa hình dung được môn này sẽ như thế nào. Khi được thầy tuyển chọn và hướng dẫn, tôi cứ kiên trì tập luyện theo. Dần dần, khi hiểu hơn về kỹ thuật, tôi lại thấy môn này rất hay, càng tập càng thích. Một năm sau, tôi giành được tấm Huy chương Đồng đầu tiên, đó là lần đầu tiên tôi cảm nhận được niềm vui, sự hào hứng và động lực để cố gắng hơn nữa, để chinh phục những thành tích cao hơn.

P.V: Ở Pencak Silat, có rất nhiều yếu tố để tạo nên một võ sĩ giỏi. Với bạn, đâu là thế mạnh khiến bạn tự tin nhất?

Quàng Thị Thu Nghĩa: Thế mạnh lớn nhất của tôi là tốc độ và sức mạnh trong các đòn đá. Đó cũng là điều khiến tôi tự tin nhất mỗi khi bước lên sàn đấu - và cũng là lý do khiến tôi gắn bó với Pencak Silat đến tận bây giờ. Để có được điều đó, tôi phải trải qua rất nhiều bài tập với cường độ khác nhau, từ nhẹ đến nặng. Tôi đặc biệt chú trọng các bài tập tạ để phát triển cơ, tăng sức mạnh cho đôi chân. Nhờ vậy, các đòn đá của tôi ngày càng dứt khoát, mạnh mẽ và hiệu quả hơn trong thi đấu.

P.V: Có thời gian bạn không thể tham dự SEA Games, vì hạng cân thi đấu của bạn là 75 kg, mà hạng cân này không có trong danh mục thi đấu của SEA Games. Cảm xúc của bạn khi đó như thế nào?

Quàng Thị Thu Nghĩa: Thực ra tôi cũng biết trước điều đó rồi, nhưng khi chính thức nhận thông tin thì vẫn thấy hụt hẫng lắm. Dù vậy, tôi hiểu đây là điều bất khả kháng, không nằm trong khả năng của mình, nên cũng cố gắng vui vẻ.

P.V: Và rồi ở 2 kỳ SEA Games sau, bạn đã quyết định ép cân để có thể thi đấu ở hạng cân thấp hơn. Điều gì khiến bạn đưa ra quyết định này?

Quàng Thị Thu Nghĩa: Động lực lớn nhất giúp tôi làm được điều đó chính là mong muốn được cống hiến cho đất nước, được mang thành tích về cho Tổ quốc.

Tôi luôn nghĩ, khi mình còn đủ sức, thì phải chiến đấu hết mình. Dù có phải giảm 5 cân, 7 cân hay thậm chí 10 cân, tôi vẫn sẽ cố gắng vì mục tiêu đó. Cái cảm giác được thi đấu, được nghe quốc ca vang lên thật sự là niềm hạnh phúc không gì so sánh được.

P.V: Trong thể thao, việc ép cân là điều không hề dễ dàng, nhất là với các vận động viên nữ. Vậy Thu Nghĩa đã trải qua quãng thời gian đó như thế nào?

Quàng Thị Thu Nghĩa: Trước đây tôi phải đôn cân để đủ trọng lượng thi đấu ở hạng 75 kg. Nhưng sau đó, khi SEA Games cắt hạng 75 kg thì tôi lại phải ép xuống còn 70 kg. Đôn cân thì phải ăn nhiều để bổ sung cân, còn ép cân thì ngược lại, phải hạn chế ăn uống, tập nhiều, nên cơ thể rất mệt. Có lúc tôi cảm thấy như không còn sức, nhưng vì mục tiêu được thi đấu, được cống hiến cho Tổ quốc, nên tôi vẫn cố gắng vượt qua. Tôi ép cân thành công từ 74 cân xuống còn khoảng 67 cân. Thực sự là rất mệt. Mình chưa thể nào quen được với cái cảm giác là lúc đang rất khỏe, sau đó lại phải ép xuống hạng cân như vậy. Nhưng tôi nghĩ, để được tham gia SEA Games thì dù thế nào mình cũng phải cố gắng, phải đủ cân để được góp mặt ở giải đấu này.

P.V: Thu Nghĩa đã chinh phục thành công 2 Huy chương Vàng của 2 kỳ SEA Games. Hành trình đó có gì đặc biệt?

Quàng Thị Thu Nghĩa: Tôi giành được Huy chương Vàng SEA Games 31 và SEA Games 32. Tôi luôn cảm thấy tự hào và xúc động. Mỗi tấm Huy chương Vàng đều là kết quả của những ngày tập luyện miệt mài và cả những lúc phải vượt qua nỗi đau chấn thương hay áp lực tâm lý. Nhưng có lẽ điều khiến tôi trân trọng nhất là mỗi lần đứng trên bục nhận huy chương, được nhìn thấy Quốc kỳ Việt Nam tung bay và nghe Quốc ca vang lên, tôi cảm thấy mọi nỗ lực của mình đều xứng đáng.

Khoảnh khắc Quàng Thị Thu Nghĩa giành Huy chương Vàng Pencak Silat SEA Games 31.

Mặt khác của những tấm huy chương

P.V: Hành trình 13 năm gắn bó với Pencak Silat, đã từng bị những chấn thương, phải nằm viện điều trị nhiều ngày, có bao giờ bạn nghĩ mình sẽ dừng lại?

Quàng Thị Thu Nghĩa: Thật ra là cũng có những giai đoạn tôi từng muốn dừng lại. Vì những chấn thương nó đau lắm, có lúc phải nằm viện điều trị nhiều ngày, không thể tập được gì. Nhiều khi nghĩ, hay là mình nghỉ luôn rồi làm một việc gì đó để mưu sinh. Nhưng rồi được gia đình, huấn luyện viên và đồng đội động viên rất nhiều, nên tôi lại cố gắng đứng dậy. Khi quay lại tập luyện, tôi không tập những bài nặng, tôi tập những bài phù hợp với mình. Cứ thế, tôi kiên trì từng ngày, vừa tập vừa hồi phục. Nhiều khi nghĩ lại, chính quãng thời đó lại giúp tôi rèn được bản lĩnh và sự bền bỉ.

P.V: Trong hành trình tập luyện nhiều áp lực của mình, điều gì giúp Nghĩa “cân bằng” lại bản thân, đó có phải là tình yêu?

Quàng Thị Thu Nghĩa: May mắn là bạn trai tôi cũng là vận động viên Pencak Silat, nên anh ấy hiểu rõ những khó khăn, vất vả của nghề này. Có những lúc tôi mệt, chấn thương hay tinh thần đi xuống, anh luôn ở bên, cùng tôi tập luyện, rồi chia sẻ kinh nghiệm để vượt qua. Chúng tôi cùng hướng đến một mục tiêu là cống hiến cho thể thao nước nhà, nên ngoài tình yêu chúng tôi còn là đồng đội, là người bạn cùng tiến trong sự nghiệp nữa.

Quàng Thị Thu Nghĩa và bạn trai – vận động viên Pencak Silat Ong Gia Phong.

P.V: Sau nhiều lần vô địch thế giới, nhiều người nghĩ, Thu Nghĩa đã chạm đến đỉnh cao của mình rồi. Vậy “đỉnh cao” trong suy nghĩ của bạn là gì?

Quàng Thị Thu Nghĩa: Thật ra hiện tại tôi đã vô địch thế giới, nghe thì đúng là cao nhất rồi. Nhưng với tôi, đó chưa phải là điểm dừng. Tôi vẫn muốn được tham dự những đại hội thể thao lớn hơn, chẳng hạn như Đại hội thể thao thế giới. Với tôi, đó mới chính là “đỉnh cao” mà mình muốn hướng tới.

P.V: Với những bạn nữ cũng đam mê võ thuật và đang theo đuổi đam mê, bạn sẽ nhắn gửi điều gì với các bạn ấy?

Quàng Thị Thu Nghĩa: Con đường nào cũng có khó khăn, đặc biệt là với con gái khi chọn theo nghiệp võ. Sẽ có những lúc mệt, những lúc đau, nhất là chấn thương trong thể thao nó rất nguy hiểm, nhưng nếu thật sự đam mê, hãy kiên trì và tin vào bản thân mình. Võ thuật không chỉ rèn cho chúng ta sức mạnh về thể chất, mà còn giúp mình mạnh mẽ hơn trong cuộc sống. Cứ cố gắng hết mình, rồi sẽ có ngày các bạn gặt hái được thành quả xứng đáng.

Vẻ giản dị và nữ tính trong đời thường của võ sĩ Quàng Thị Thu Nghĩa.

P.V: Trong thời gian tới, Thu Nghĩa đang hướng tới những mục tiêu nào nữa hay một dự định nào cho cuộc sống riêng?

Quàng Thị Thu Nghĩa: Hiện tại thì tôi vẫn đang tập trung cho tập luyện, để chuẩn bị thật tốt cho những giải đấu sắp tới. Trong tương lai xa thì tôi mong muốn được trở thành huấn luyện viên, để hướng dẫn, dìu dắt các thế hệ sau. Còn trong cuộc sống riêng thì tôi chỉ mong có thật nhiều sức khỏe, để vừa được cống hiến cho thể thao, vừa có thể chăm sóc gia đình nhỏ của mình trong tương lai. Với tôi, mỗi ngày được khoác lên mình màu áo đội tuyển, được tập luyện và thi đấu, đó đã là một niềm hạnh phúc rồi.

P.V: Xin cảm ơn Thu Nghĩa về những chia sẻ!

“

Quàng Thị Thu Nghĩa, sinh năm 1999 tại Sơn La, là nữ võ sĩ Pencak Silat số 1 thế giới ở hạng cân 70-75kg. Xuất thân từ Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể thao Sơn La, cô sớm bộc lộ tố chất nổi bật và nhanh chóng được gọi vào đội tuyển quốc gia năm 2017.

Từ đó đến nay, Thu Nghĩa liên tiếp ghi dấu ấn với bảng thành tích ấn tượng: 2 Huy chương Vàng SEA Games, 5 Huy chương Vàng châu Á và đặc biệt là 4 lần vô địch thế giới vào các năm 2018, 2019, 2022 và 2024.

Lựa chọn Pencak Silat -môn võ đòi hỏi sức mạnh, sự dẻo dai và bản lĩnh thép, Thu Nghĩa chấp nhận hành trình khổ luyện đầy gian nan. Đằng sau mỗi tấm huy chương là hàng ngàn giờ tập luyện bền bỉ, vượt qua chấn thương và giới hạn bản thân.