'Sản xuất thuốc giả mất nhân tính không kém gì hành vi giết người'

Dự thảo bộ luật Hình sự sửa đổi đề xuất bỏ án tử hình với 8 tội danh. Một trong số này là tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh. Thảo luận tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV ngày 27.5, nhiều đại biểu Quốc hội khi thảo luận về nội dung này vẫn còn băn khoăn.

Dự thảo bộ luật Hình sự sửa đổi đề xuất bỏ án tử hình với 8 tội danh. Một trong số này là tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh. Thảo luận tại hội trường ngày 27.5, nhiều đại biểu Quốc hội vẫn còn băn khoăn.

Đại biểu Nguyễn Thanh Sang, đoàn TP.HCM

ẢNH: GIA HÂN

Nên cân đối giữa "phạm nhân" và "tội nhân"

Đại biểu Nguyễn Thanh Sang, đoàn TP.HCM, đồng ý về mặt thực tiễn khi từ trước đến nay chưa có trường hợp nào phạm tội sản xuất thuốc giả mà bị tuyên án tử hình. Song, ông Sang bày tỏ lo ngại về loại tội phạm này, vì lợi nhuận chi phối nên các đối tượng sản xuất, buôn bán thuốc giả diễn biến hết sức phức tạp.

"Nếu giết người bằng một nhát dao chúng ta định lượng được, chúng ta nói là côn đồ, mất hết nhân tính. Nhưng tội sản xuất thuốc chữa bệnh, phòng bệnh cũng mất nhân tính không kém gì hành vi giết người, đây là hành vi tán tận lương tâm, biết rồi mà vẫn làm, gây ra hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của người dân", ông Sang nói.

Vẫn theo vị đại biểu, người bệnh uống nhầm phải thuốc giả, uống ít thì từ bệnh nhẹ thành bệnh nặng, bệnh nặng thì dẫn đến nguy cơ tử vong. Đó chính là thiệt hại về sức khỏe, tính mạng do hành vi phạm tội gây ra.

Do đó, ông Sang đề nghị cân nhắc việc bỏ hình phạt tử hình, "không nên nhân đạo đối với những trường hợp gây ra ảnh hưởng quá lớn". Các cơ quan chức năng đang tăng cường đấu tranh với sản xuất hàng gian, hàng giả, nên phải nghiêm trị để giữ kỷ cương phép nước.

Đồng quan điểm, đại biểu Trương Trọng Nghĩa, đoàn TP.HCM, đề nghị cân đối giữa "phạm nhân" và "tội nhân", để xét xem nên ưu tiên, bảo vệ ai.

Ông Nghĩa nói, có những hành vi phạm tội mà tác hại của nó ngấm ngầm rất lâu mới phát hiện và có thể là cả một thế hệ. "Chúng ta thử nghĩ mấy đứa trẻ sơ sinh bị thuốc giả, bị thực phẩm giả và bị một số tai biến, một số căn bệnh suốt cả cuộc đời nó thì sao?", vị đại biểu đặt vấn đề.

Việc duy trì án tử hình, nhưng không có nghĩa lúc nào cũng áp dụng và thi hành, mà sẽ là căn cứ để nâng cao sự răn đe với tội phạm. Nếu muốn hạn chế tử hình, ông Nghĩa cho rằng, có thể thiết kế thêm một số điều, khoản và đường lối xét xử, thay vì bỏ hẳn như dự thảo.

Phó thủ tướng Lê Thành Long

ẢNH: GIA HÂN

Bước tiến dài về chính sách hình sự

Giải trình trước ý kiến các đại biểu, Phó thủ tướng Lê Thành Long cho biết, quá trình xây dựng luật, Bộ Công an đã tham mưu cho Chính phủ, cân nhắc "tương đối kỹ nhiều mặt". Trong đó, phải bám sát chủ trương tại Nghị quyết 49/2005 về việc giảm các án tử hình, tăng hình phạt tiền và các hình phạt thay thế.

Theo Phó thủ tướng, hiện đã có 142/193 quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc bỏ án tử hình trong quy định hoặc trên thực tế có quy định nhưng không áp dụng. Còn với Việt Nam, việc bỏ án tử hình với 8 tội danh sẽ là một bước tiến rất dài về chính sách hình sự.

"Đây là một bước tiến rất dài trong thay đổi quan niệm của chúng ta trong chính sách hình sự, đặc biệt đối với hình phạt nghiêm trọng nhất là tước bỏ quyền sống của con người", Phó thủ tướng khẳng định.

Trước đó, Bộ Công an có báo cáo tiếp thu, giải trình về dự án bộ luật Hình sự sửa đổi, bao gồm đề xuất bỏ án tử hình với 8 tội danh.

Bộ Công an cho hay, trong đề án liên quan đến tử hình mà Viện KSND tối cao trình, Bộ Chính trị đã cơ bản thống nhất là thu hẹp hình phạt tử hình, trong đó có việc nghiên cứu bỏ hình phạt này đối với tội sản xuất, buôn bán thuốc giả.

Thực tiễn xét xử cho thấy, thuốc giả chủ yếu là giả nhãn mác, kém chất lượng, không có tác dụng chữa bệnh... rất khó xác định có gây chết người hay không để áp dụng hình phạt tử hình. Thực tế chưa có trường hợp nào bị tuyên án tử hình về tội danh này.

Bên cạnh đó, xét về tính nguy hiểm cho xã hội, hành vi này không gây nguy hiểm cho xã hội như hành vi giết người hay khủng bố.

Nếu sử dụng độc tố để sản xuất thuốc giả nhằm giết người thì sẽ bị xử lý về tội giết người. Do đó, có thể xem xét bỏ hình phạt tử hình đối với tội danh này.