Chúng tôi được tham dự nghi thức bắn súng thần công trong đêm lễ hội ở Pháo đài Castillo del Morro. Đúng 21 giờ, những người lính trong trang phục binh sĩ thời xưa xếp thành đội hình, tái hiện nghi thức khai hỏa thần công. Trong màn đêm tĩnh mịch, một tiếng nổ đanh gọn, rền vang, dội vào các bức tường đá cổ kính, lan xa theo làn sóng biển trên vịnh Havana lộng gió, đem đến cho du khách cảm giác đầy hứng khởi.

Những nghi thức truyền thống trong hoạt động văn hóa không chỉ là sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn riêng có ở La Habana, mà còn là thông điệp của tinh thần cách mạng Cuba. Tiếng súng thần công như lời nhắc nhở thường nhật đối với mỗi chiến sĩ và người dân Cuba, không lúc nào được phép lơi là, dao động, coi nhẹ tinh thần cảnh giác và ý chí chiến đấu.

“Hàng rào” thần công trong phố cổ La Habana. Ảnh: SƠN HIẾU

Đi sâu tìm hiểu đời sống phong tục của người dân nước bạn, càng thấy rõ sự tinh tế trong nghệ thuật sắp đặt mang tính ẩn dụ. Đó là cách giáo dục trực quan sinh động, dễ đi vào lòng người. Dọc các con đường đá lát nhẵn bóng màu quá khứ ở phố cổ La Habana, có rất nhiều khẩu súng thần công được dựng làm “hàng rào”. Thoạt nhìn, cứ ngỡ như đó là công cụ rào chắn xe cơ giới, để lòng đường dành riêng cho người đi bộ. Nhưng quan sát kỹ mới hay, đó là một nghệ thuật sắp đặt đầy tinh tế. Những khẩu thần công được chôn xuống đất nửa chìm nửa nổi, trong đó phần nòng súng cắm sâu xuống đất. Phần nổi trên mặt đất được bố trí, sắp đặt chếch theo những góc nghiêng nghệ thuật, vừa hài hòa với bố cục không gian, vừa ẩn chứa những thông điệp sâu sắc.

Chiến tranh đã lùi xa. Trên đất nước Cuba không còn tiếng súng và gót giày ngoại bang. Mặc dù vậy, những khó khăn về đời sống kinh tế kéo dài đã và đang đặt ra những thách thức đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân Cuba. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Cuba, nhân dân luôn một lòng tin tưởng, kiên định với sự nghiệp cách mạng và con đường đã chọn. Tiếng súng thần công vang rền hằng đêm trên Pháo đài Castillo del Morro hướng ra vịnh Havana như khúc vĩ thanh từ chiều dài và độ sâu lịch sử vọng về, nhắc nhớ các thế hệ người dân Cuba về lòng yêu nước và tinh thần cảnh giác cách mạng.

Những khẩu thần công vùi nòng vào lòng đất thể hiện tâm nguyện và khát vọng của cả dân tộc, rằng nhân dân Cuba yêu chuộng hòa bình và luôn luôn mang khát vọng hòa bình. Cuba không bao giờ mong muốn tiếng súng chiến tranh tái diễn trên đất nước, nhưng ý chí, khát vọng của nhân dân được soi sáng, trao truyền từ lãnh tụ Fidel Castro và các anh hùng dân tộc, vẫn mãi âm vang. Những người lính Cuba trong mọi điều kiện hoàn cảnh, luôn chắc tay súng. Trên thao trường huấn luyện của các đơn vị mà chúng tôi có dịp đến thăm, tiếng súng vẫn vang lên hằng ngày. Đó là tiếng súng của hòa bình, của ý chí, khát vọng giữ vững nền độc lập, tự do và tinh thần sẵn sàng chiến đấu...

Chia sẻ với các đồng chí thuộc Cục Chính trị, Bộ các LLVT cách mạng Cuba, Đại tá Vũ Xuân Dân, Chánh văn phòng Báo Quân đội nhân dân đọc hai câu thơ trong bài “Việt Nam quê hương ta” của Nguyễn Đình Thi: “... Đạp quân thù xuống đất đen/ Súng gươm vứt bỏ lại hiền như xưa...”! Ý thơ “súng gươm vứt bỏ...” trong thi ca cách mạng Việt Nam và hình ảnh nòng súng vùi vào lòng đất ở Cuba có mối tương quan, tương đồng sâu sắc. Cảm thấu những điều bình dị ấy trong cuộc sống thường nhật để thấy rõ hơn sự cao quý trong đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân qua nhiều thế hệ. Với các nhà báo-chiến sĩ, đó còn là chi tiết điển hình trong lao động nghề nghiệp, lan truyền nguồn năng lượng tích cực cho các giới độc giả. Khát vọng hòa bình cho nhân loại, ý chí bảo vệ độc lập, tự do cho Tổ quốc của nhân dân hai nước Việt Nam-Cuba là nét tương đồng, gắn kết mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị, thắm đượm tình đồng chí...

Trong các cuộc làm việc với các cơ quan, đơn vị nước bạn, Thiếu tướng Đoàn Xuân Bộ, Tổng biên tập Báo Quân đội nhân dân nhiều lần nhắc lại câu nói bất hủ của lãnh tụ Fidel Castro: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”. Gần 6 thập kỷ qua, câu nói trở thành biểu tượng trong mối quan hệ giữa hai quốc gia, ngày càng được các thế hệ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân hai nước lấy làm phương châm hành động, củng cố, vun đắp cho sâu rễ, bền gốc.

Thiếu tướng Đoàn Xuân Bộ dẫn câu chuyện thời sự diễn ra đúng dịp kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Cuba như là một minh chứng cho tình cảm của nhân dân hai nước. Theo đó, những ngày vừa qua, hưởng ứng chương trình quyên góp ủng hộ Cuba, với chủ đề: “65 năm nghĩa tình Việt Nam-Cuba”, đông đảo cán bộ, công chức, viên chức, cán bộ, chiến sĩ LLVT và người lao động đã nhiệt tình tham gia. Đến ngày 16-10, số tiền quyên góp đã lên đến 615 tỷ đồng, vượt 9,5 lần kế hoạch đề ra. Giúp đỡ nhân dân Cuba trong khó khăn là hành động chí nghĩa, chí tình của người Việt Nam. Đó là nét đẹp văn hóa và nhu cầu tự thân.

“Hàng rào” thần công trong phố cổ La Habana. Ảnh: SƠN HIẾU

Trong những ngày sống ở “đảo Lửa, đảo Say”, các đồng chí, đồng nghiệp ở Đài Truyền hình Việt Nam (VTV), Trung tâm Phát thanh-Truyền hình Quân đội thường xuyên liên lạc với chúng tôi qua mạng xã hội, gửi lời thăm hỏi, chúc sức khỏe những người bạn Cuba, nơi họ từng đến làm việc, phối hợp công tác. Những cuộc livestream kết nối những người bạn ở hai đầu nửa vòng trái đất đem lại niềm vui khó tả. Đúng như tựa đề bộ phim tài liệu “Hạt giống hạnh phúc” do VTV thực hiện, chương trình hỗ trợ Cuba phát triển nông nghiệp, đặc biệt là sản xuất lúa gạo do Việt Nam thực hiện, đã và đang trực tiếp gieo “hạt giống hạnh phúc” cho nước bạn, trên đất bạn.

Việc Việt Nam giúp Cuba các giống lúa chất lượng cao, cử chuyên gia sang hướng dẫn kỹ thuật gieo trồng góp phần giúp bạn nâng cao năng lực nông nghiệp, từng bước tự chủ về an ninh lương thực. Từ quá khứ và hiện tại, Việt Nam-Cuba luôn là “Hai trái tim chung nhịp đập”, như tựa đề bộ phim tài liệu do Trung tâm Phát thanh-Truyền hình Quân đội thực hiện. Tiếng máy cày trên đồng ruộng, hình ảnh những mùa vàng bội thu từ cây lúa Việt Nam trên đất Cuba và cả những nghĩa cử của nhân dân Việt Nam dành cho bạn đã và đang tiếp tục ngân vang khúc vĩ thanh về tình hữu nghị giữa hai nước trong chiều sâu lịch sử và bề dày thời gian...

Đến tham quan, trao đổi kinh nghiệm về công tác chuyển đổi số tại Trung tâm Fidel Castro Ruz, chúng tôi càng thấu hiểu sâu sắc hơn điều đó. Trong kho tàng tư liệu, hình ảnh, hiện vật lịch sử phong phú, đồ sộ về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Fidel Castro, có những dấu ấn vô cùng sâu đậm đối với cách mạng Việt Nam. Tất cả đều đã được chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, tự động hóa. Toàn bộ quy trình trưng bày, trình chiếu, mô phỏng, thuyết minh phục vụ khách tham quan và nghiên cứu... được sắp xếp, bố trí khoa học, trang trọng và tiện ích. Hướng dẫn chúng tôi tham quan, cán bộ của Trung tâm Fidel Castro Ruz chỉ cần thao tác đơn giản trên màn hình hoặc vài câu “lệnh” là đáp ứng mọi nhu cầu tìm hiểu. Chúng tôi rất ấn tượng và khâm phục bạn khi được xem sử liệu về cách mạng Việt Nam được trưng bày thành các chuyên đề, chuyên mục công phu, trang trọng, gắn với dấu ấn lãnh tụ Fidel Castro với Việt Nam với câu nói bất hủ: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”.

Trung tâm Fidel Castro Ruz là một địa chỉ đặc biệt. Sinh thời, lãnh tụ Fidel Castro có ý nguyện sau khi ông mất, đất nước không xây tượng đài, không dùng tên ông đặt cho các công trình công cộng. Di nguyện thể hiện đức hy sinh và sự khiêm nhường của vị lãnh tụ, không muốn tôn thờ cá nhân, nhằm tiết kiệm công sức, vật chất cho nhân dân. Trung tâm Fidel Castro Ruz là nơi bảo tồn, nghiên cứu và phát huy di sản của lãnh tụ Fidel Castro. Trung tướng Víctor Leonardo Rojo Ramos, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Chính trị Bộ các LLVT cách mạng Cuba nói rằng, tư tưởng của Fidel Castro sẽ sống mãi trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước của Cuba. Thế giới luôn biến động, nhưng tư tưởng của Người về độc lập dân tộc, đoàn kết quốc tế, xây dựng xã hội công bằng... thì mãi trường tồn cùng thời đại.

Khi chúng tôi tạm biệt Cuba, Trung tướng Víctor Leonardo Rojo Ramos tiễn đoàn đến tận cửa vào máy bay. Chúng tôi bắt tay và ôm nhau thật chặt, cùng hát lên những khúc ca về tình hữu nghị và tương lai tươi sáng, như khúc vĩ thanh gửi lại dưới cánh bay...

Nguồn: https://www.qdnd.vn/phong-su-dieu-tra/ky-su/song-cung-dao-lua-dao-say-ky-5-than-cong-va-khuc-vi-thanh-tiep-theo-va-het-990147