Tạo sinh kế cho người dân giữ rừng

Các đơn vị chức năng và kiểm lâm Thái Nguyên kiểm tra, rà soát quy hoạch rừng để làm cơ sở giao đất, giao rừng cho người dân và cộng đồng bảo vệ, quản lý.

Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Nam Xuân Lạc nằm ở một số xã phía bắc của tỉnh Thái Nguyên có diện tích hơn 4.155 ha, được bảo vệ nghiêm ngặt. Tuy nhiên, người dân nơi đây đang gặp khó khăn trong phát triển kinh tế, khi bước chân ra khỏi nhà là “chạm” vào rừng đặc dụng. Chính vì vậy, chính sách khoán bảo vệ rừng trở thành giải pháp “một công đôi việc”, vừa giúp bảo vệ rừng vừa tạo sinh kế cho đồng bào.

Theo bà Triệu Thị Tiên, thôn Phja Khao, xã Yên Thịnh, gia đình bà nhận khoán bảo vệ hơn 30 ha rừng phòng hộ, hằng năm được nhận tiền khoán giúp cuộc sống đỡ vất vả, giảm nguy cơ tái nghèo. Bên cạnh đó, gia đình còn được hướng dẫn trồng cây dược liệu dưới tán rừng nhận khoán, giúp tăng thu nhập.

Tại thôn Vay Loàn, xã Yên Thịnh, 42 hộ dân trong thôn đã nhận khoán bảo vệ hơn 200 ha rừng tự nhiên. Nhờ đó, không chỉ 42 hộ mà nhiều hộ dân khác trong bản cũng được hưởng lợi. Chính sách khoán bảo vệ rừng cho cộng đồng giúp đầu tư nhiều đường bê-tông, nhà văn hóa… góp phần cải thiện sinh kế, nâng cao chất lượng sống.

Theo Giám đốc Khu bảo tồn loài và sinh cảnh Nam Xuân Lạc Lường Quốc Hải, đơn vị đã giao khoán hơn 809 ha rừng cho cộng đồng, người dân bảo vệ, giúp 9 thôn và 922 hộ dân được hưởng lợi. Ngoài ra cũng đã ký hợp đồng với hai đơn vị để cho thuê môi trường rừng kinh doanh dịch vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong rừng đặc dụng.

Tạo sinh kế cho người giữ rừng đã trở thành nhiệm vụ trọng yếu của cấp ủy, chính quyền các xã có nhiều rừng tự nhiên. Sảng Mộc là xã đặc biệt khó khăn, nằm cách trung tâm hành chính của tỉnh hơn 60 km, có tới hơn 2.300 ha rừng đặc dụng và hơn 2.700 ha rừng phòng hộ. Hơn 690 hộ dân gồm hơn 3.200 nhân khẩu các dân tộc Tày, Nùng, Dao, H’Mông và Kinh sinh sống, đang gặp nhiều khó khăn về sinh kế, tỷ lệ hộ nghèo cao. Thời gian qua, hàng trăm hộ nơi đây đã tham gia khoán bảo vệ rừng, từ đó ổn định cuộc sống. Riêng năm 2025, Sảng Mộc đã hỗ trợ khoán bảo vệ rừng cho 143 hộ gia đình trên địa bàn bảy xóm, gồm: Bản Chương, Bản Chấu, Khuổi Chạo, Khuổi Mèo, Nà Ca, Nà Lay và Tân Lập với tổng diện tích hơn 1.720 ha rừng phòng hộ, rừng sản xuất, rừng tự nhiên. Trong diện tích rừng phòng hộ, bà con đã trồng được hơn 130 ha rừng.

Tại xã Thần Sa, nơi có tỷ lệ che phủ rừng hơn 83% với hơn 9.100 ha rừng đặc dụng và hơn 1.820 ha rừng phòng hộ, rừng không chỉ giữ vai trò sinh thái mà còn là nguồn sinh kế quan trọng của người dân. Theo lãnh đạo Đảng ủy xã, đến nay đã hỗ trợ giao khoán hơn 1.200 ha rừng cho cộng đồng, hộ gia đình bảo vệ. Từ năm 2020, Thần Sa hướng dẫn người dân trồng hơn 97 ha rừng tập trung và hơn 30.000 cây phân tán. Từ các diện tích rừng trồng được khai thác theo quy định, tổng sản lượng khai thác gỗ giai đoạn này khoảng 8.000 m3 và 1.400 m3 củi. Xã cũng duy trì ổn định các cơ sở chế biến than hoa từ gỗ rừng trồng và gỗ phân tán, giúp người dân có thu nhập ổn định.

Theo Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Thái Nguyên Hoàng Thanh Oai, thời gian qua, tỉnh đã triển khai hiệu quả Tiểu dự án 1 về phát triển kinh tế nông, lâm nghiệp bền vững gắn với bảo vệ rừng và nâng cao thu nhập cho người dân. Thái Nguyên đã hỗ trợ khoán bảo vệ rừng hơn 2.276 ha rừng phòng hộ cho cộng đồng dân cư với mức hỗ trợ 500.000 đồng/ha/ năm. Hỗ trợ bảo vệ rừng tự nhiên do Ủy ban nhân dân xã quản lý chưa giao cho thuê hơn 46.998 ha với mức 150.000 đồng/ha/ năm. Hỗ trợ bảo vệ rừng cho cộng đồng, hộ gia đình hơn 61.304 ha rừng tự nhiên với mức 500.000 đồng/ha/năm. Riêng trong 6 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh đã hỗ trợ trồng rừng sản xuất và phát triển lâm sản ngoài gỗ được hơn 53 ha, dự kiến đến hết năm sẽ đạt hơn 156 ha. Tỉnh cũng trợ cấp hơn ba tấn gạo bảo vệ và phát triển rừng cho 34 hộ gia đình ở xã Nà Phặc và xã Cẩm Giàng...

Bên cạnh đó, tỉnh chủ động chuyển hướng phát triển rừng bền vững, làm sinh kế giúp người dân thoát nghèo thông qua các mô hình trồng rừng gỗ lớn, phát triển dược liệu dưới tán rừng, khai thác du lịch sinh thái, chi trả tiền nhận khoán và bảo vệ rừng. Nhiều mô hình dược liệu dưới tán rừng, như: Ba kích tím, sa nhân, hà thủ ô, khôi nhung tía, trà hoa vàng… đã phát huy hiệu quả và đang được nhân rộng.

Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên đã chỉ đạo Sở Tài chính phối hợp Sở Nông nghiệp và Môi trường, các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan đề xuất bổ sung kinh phí thực hiện công tác quản lý, bảo vệ rừng và phát triển sinh kế dưới tán rừng. Theo Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nguyễn Thị Loan, các địa phương phải chủ động phối hợp với xã giáp ranh, thực hiện nghiêm quy định về quản lý, bảo vệ, phòng cháy, chữa cháy rừng; bảo đảm việc chi trả kinh phí khoán bảo vệ rừng đúng đối tượng, không để thất thoát, lãng phí.

Bài và ảnh: TUẤN SƠN

Nguồn: https://nhandan.vn/tao-sinh-ke-cho-nguoi-dan-giu-rung-post917878.html