Thuyền cổ ở Bắc Ninh: Không phải thuyền đắm mà bị bỏ lại

Có nhiều lý do để nhiều người mong mỏi thuyền cổ ở Bắc Ninh là thuyền thời Lý. Đó là ý kiến PGS-TS Bùi Minh Trí (Viện Khảo cổ học) đưa ra sau khi đến tận nơi tìm hiểu con thuyền. Ông cho biết, nhiều người sẽ đặt câu hỏi đó có phải là thuyền gắn với sông Dâu cổ, gắn với thành cổ Luy Lâu hay không. "Dòng sông Dâu nổi tiếng nối sông Thiên Đức, nối sông Hồng, Lục Đầu giang, rồi ra biển. Ngày xưa từ thời Hán thuyền Ấn Độ đã xuôi dòng sông đó tới Luy Lâu thờ Sĩ Nhiếp là như thế", PGS-TS Trí nói.

Nhiều người mong đây sẽ là con thuyền thời Lý

ẢNH: PHẠM TRIỆU

PGS-TS Trí đánh giá thuyền cổ ở Bắc Ninh là con thuyền gỗ có kỹ thuật đóng đặc biệt khác với giai đoạn từ thế kỷ 15 trở đi. "Thuyền chế tác bằng những thanh gỗ ghép lại với nhau, dùng đinh gỗ để đóng thuyền chứ không phải dùng đinh sắt. Đinh sắt xuất hiện muộn, từ sau thế kỷ 15 trở đi", PGS-TS Trí nói.

Ông Trí cũng đánh giá cao thuyền cổ ở Bắc Ninh vì đây là con thuyền song thân đầu tiên ở Việt Nam được tìm thấy. Trong khi trước đó, thuyền đơn thân, thuyền buồm quy mô nhỏ từ Đông Sơn đến giai đoạn gần đây cũng đã được tìm thấy rồi. "Nên thuyền song thân này rất có giá trị cho nghiên cứu, đặc biệt là nghiên cứu so sánh", PGS Trí nói.

Theo PGS-TS Trí, thuyền song thân là loại thuyền không riêng có ở Việt Nam mà còn mang tính phổ biến phổ quát ở khu vực châu Á Thái - Bình Dương và các nền văn minh châu Á lớn. "Trên đó có thể có sàn, thậm chí có những lầu, nhà ở để đi lại. Thuyền này có thể đi như vậy. Đấy là giá trị lớn, gợi mở lịch sử thuyền Việt Nam", ông Trí nói.

Kỹ thuật đóng thuyền đang thu hút các nhà khảo cổ

ẢNH PHẠM TRIỆU

Thuyền cổ ở Bắc Ninh không bị đắm

Theo PGS-TS Trí, trong khi nghiên cứu C14 (phân tích bằng phương pháp đồng vị phóng xạ carbon-14) và chờ kết quả, cũng cần nghiên cứu các hiện vật liên quan đến thuyền. Chiếc thuyền này hiện được đánh giá là có ít hiện vật. Theo ông Trí, lý do cho việc thuyền cổ Bắc Ninh có ít hiện vật là do nó không phải là thuyền đắm. "Con thuyền là thuyền bị bỏ lại. Thuyền này được sử dụng thế nào đó, rồi dựng ở đó và bỏ lại. Khi bỏ lại thì đã tháo bỏ phần trên", ông Trí phân tích.

Trên thuyền cổ ở Bắc Ninh có rất ít hiện vật

ẢNH MINH NHÂM

Cũng theo PGS-TS Trí, qua xác định địa tầng và độ lắng đọng của nước thì thấy thuyền nằm ở vùng nước không quá sâu. Vì thế tàn tích cây khô, hạt quả… đọng lại ở đáy thuyền. "Cần nghiên cứu giải mã vị trí thuyền bị bỏ lại với vùng đất xung quanh là cái gì, liên quan đến không gian quần cư nào đó...", PGS-TS Trí nói.

Theo dự kiến, khoảng giữa tháng 4 tới sẽ có kết quả giám định niên đại C14 của thuyền cổ ở Bắc Ninh.

Thuyền cổ ở Bắc Ninh cho đến nay là một phát hiện độc đáo, cả 2 thân thuyền đều có cấu trúc lạ với kết cấu kiên cố chịu lực, chịu nước tốt. Đặc biệt, 2 thân thuyền cổ ở Bắc Ninh này được liên kết rất kiên cố bằng một thanh gỗ ở đầu thuyền. Chính liên kết này đã gợi ý cho TS Phạm Văn Triệu (Viện Khảo cổ học), người chủ trì khai quật, về việc chúng là 2 phần của 1 chiếc thuyền 2 đáy.

Trước đó, thuyền cổ ở Bắc Ninh được phát lộ tại khu phố Công Hà (P.Hà Mãn, TX.Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) khi ông Nguyễn Văn Chiến thuê máy xúc đào ao để chuẩn bị thả cá rô phi. Người dân cũng đổ về để tận mắt ngắm thuyền. Bản thân ông Chiến cũng mong muốn xác định niên đại của thuyền này, sau đó biến đây thành di tích văn hóa.

Nguồn: https://thanhnien.vn/thuyen-co-o-bac-ninh-khong-phai-thuyen-dam-ma-bi-bo-lai-185250328113225087.htm