Xây dựng nội dung giáo dục địa phương giàu bản sắc

Nội dung GDĐP là một thành phần bắt buộc, quan trọng trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Trong đó, tài liệu GDĐP được xem như sách giáo khoa do chính địa phương biên soạn theo định hướng chung của Bộ GD-ĐT. Sau hợp nhất, tài liệu GDĐP là các bộ tài liệu đã được Bộ GD-ĐT phê duyệt từ lớp 1 đến lớp 12 cho hai tỉnh Đắk Lắk và Phú Yên. Việc điều chỉnh và thống nhất về tài liệu GDĐP nhằm tạo ra một chương trình giảng dạy GDĐP liền mạch, toàn diện, đáp ứng mục tiêu GDĐP trong bối cảnh địa lý, kinh tế và văn hóa mới của tỉnh.

Để bảo đảm tính thống nhất và phù hợp với điều kiện thực tế, Sở GD-ĐT đã có các văn bản cụ thể hướng dẫn tổ chức dạy học nội dung GDĐP năm học 2025 - 2026 với các nội dung cụ thể, thống nhất như: công bố tài liệu, nội dung dạy học ở các cấp học; cách thức xây dựng kế hoạch dạy học ở từng khối lớp; tổ chức tập huấn hướng dẫn việc giảng dạy nội dung GDĐP theo từng cấp học để bảo đảm sự phù hợp, hiệu quả trong quá trình thực hiện; đồng nhất trong kiểm tra, đánh giá...

Học sinh Trường Tiểu học Thái Phiên (phường Ea Kao) tìm hiểu về các sản phẩm từ vải thổ cẩm trong hoạt động giáo dục địa phương.

Theo bà Krông Ái Hương Lan, Phó Trưởng Phòng Giáo dục phổ thông (Sở GD-ĐT), chương trình GDĐP bảo đảm cung cấp cho học sinh cái nhìn sâu sắc và đa chiều về văn hóa, lịch sử, địa lý, chính trị, kinh tế, xã hội của tỉnh nhà. Sự kết hợp tài liệu GDĐP từ hai tỉnh trước đây sẽ mang lại một lăng kính toàn diện, vượt qua ranh giới hành chính để hướng tới sự phát triển và hội nhập của một khu vực kinh tế - văn hóa rộng lớn hơn. Đặc biệt, nội dung GDĐP ở mỗi bậc học có hình thức thể hiện khác nhau phù hợp với độ tuổi, lượng kiến thức học sinh có thể tiếp nhận; trong đó ở bậc THPT đòi hỏi sự đào sâu vào bản sắc văn hóa đa dạng, từ văn hóa cồng chiêng, điêu khắc gỗ truyền thống đến việc ghi nhận sự phát triển của văn học, nghệ thuật qua các giai đoạn lịch sử. Trong lĩnh vực địa lý và kinh tế, chương trình tạo cầu nối giữa tri thức địa phương và định hướng nghề nghiệp cho học sinh… Việc xây dựng kế hoạch giáo dục ở các trường phải chuyển đổi từ tài liệu thô, phức tạp thành một chương trình hành động chi tiết ở từng chủ đề môn học nhưng vẫn thể hiện sự liền mạch giữa các chủ đề được lựa chọn, từ truyền thống đến hiện đại, từ khu vực phía Đông đến khu vực phía Tây của tỉnh.

Theo quy định của Bộ GD-ĐT, nội dung GDĐP là những vấn đề cơ bản hoặc thời sự về văn hóa, lịch sử, địa lý, kinh tế, xã hội, môi trường, hướng nghiệp... của địa phương nhằm trang bị cho học sinh những hiểu biết về nơi sinh sống, bồi dưỡng cho học sinh tình yêu quê hương, ý thức tìm hiểu và vận dụng những điều đã học để góp phần giải quyết những vấn đề của quê hương. Ở cấp tiểu học, nội dung GDĐP được tích hợp với hoạt động trải nghiệm; cấp THCS và THPT, nội dung GDĐP có vị trí tương đương các môn học khác với thời lượng 35 tiết/ lớp/năm học.

Bám sát định hướng của ngành giáo dục, các trường học đã linh hoạt thực hiện nội dung GDĐP phù hợp theo từng nội dung, chủ đề của môn học.

Trường Tiểu học Thái Phiên (phường Ea Kao) vừa tổ chức chuyên đề GDĐP “Nghề dệt vải thổ cẩm của người Êđê - Tây Nguyên”. Tại buổi học, học sinh được tìm hiểu về nghề dệt thổ cẩm; khám phá hoa văn, màu sắc và trải nghiệm sáng tạo cùng thổ cẩm qua các hoạt động cụ thể (trò chơi, hoạt động nhóm) từng bước hình thành ý tưởng giữ gìn và phát huy nghề dệt thổ cẩm truyền thống.

Cô H’Nao H’Đơk, giáo viên chủ nhiệm lớp 2D chia sẻ, tiết học được giảng dạy theo hướng thực tế, có đồ dùng dạy học là sản phẩm thực, áp dụng phương pháp dạy học tích cực nên học sinh rất hào hứng. Đây sẽ là những hình ảnh đẹp tích hợp giữa truyền thống (đại diện là thổ cẩm) và hiện đại (tương tác qua các video về thổ cẩm); giúp các em có những kiến thức nhất định về nét đẹp và văn hóa truyền thống của người Êđê.

Thầy Nguyễn Bảo Toàn, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Văn Linh (phường Hòa Hiệp) cho biết, tài liệu GDĐP cơ bản bảo đảm sự hài hòa thông tin giữa 2 bộ tài liệu được Bộ GD-ĐT phê duyệt trước đó. Với tài liệu mới này, học sinh của trường được tiếp cận những kiến thức mới; trong đó có nhiều nội dung mang tính đặc sắc như: Văn học Tây Nguyên, âm nhạc Tây Nguyên, kinh tế từ cây công nghiệp (cà phê, hồ tiêu, cao su...), văn hóa cà phê, ẩm thực Tây Nguyên… Trường cũng khuyến khích giáo viên tích cực vận dụng phương pháp dạy học tích cực (dạy học qua video, sử dụng sản phẩm thật, thảo luận nhóm...) để học sinh tiếp cận kiến thức mới một cách bài bản, hiệu quả.

Nguồn: https://baodaklak.vn/giao-duc/202511/xay-dung-noi-dung-giao-duc-dia-phuong-giau-ban-sac-dd2009c/