Xây dựng văn hóa, con người Lào Cai trong kỷ nguyên mới

Năm 2025 đánh dấu sự kiện quan trọng khi hai tỉnh Lào Cai và Yên Bái hợp nhất thành tỉnh Lào Cai mới, cũng là khởi đầu hành trình mới với nhiều niềm tin và kỳ vọng. Trên hành trình mới ấy, tỉnh Lào Cai xác định 1 trong 5 nhiệm vụ trọng tâm là giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa, con người Lào Cai đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển bền vững; nâng cao dân trí, chăm lo xây dựng và phát triển văn hóa, con người Lào Cai “Đoàn kết - Yêu nước - Kỷ cương - Văn minh - Hiếu khách”.

Thu về trên mảnh đất Y Tý - vùng đất biên giới xa xôi của Lào Cai, đất trời như bừng sáng bởi màu vàng của những tràn ruộng bậc thang trải ra tít tắp báo hiệu một mùa vui đang tới với đồng bào vùng cao nơi đây. Dù đường lên Y Tý còn nhiều gian nan, nhưng những đoàn du khách từ khắp nơi vẫn tìm đến vùng đất này để tận hưởng vẻ đẹp mùa thu Tây Bắc và khám phá bản sắc văn hóa của các dân tộc.

Với chàng trai trẻ người Hà Nhì - Ly Xá Xuy, chủ homestay Y Tý Clouds thì mùa thu Y Tý năm nay đặc biệt hơn bởi anh cùng với các bạn trẻ người dân tộc Hà Nhì, Mông, Dao đã chung tay, góp sức khôi phục lại con đường đá cổ Y Tý từ hàng trăm năm trước để du khách trải nghiệm. Đây cũng là công trình, phần việc ý nghĩa của tuổi trẻ địa phương chào mừng Đại hội Đảng bộ xã Y Tý nhiệm kỳ 2025 - 2030. Càng ý nghĩa hơn khi công trình hoàn thành đúng dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.

Trò chuyện với chúng tôi, Ly Xá Xuy chia sẻ: Y Tý không chỉ có thiên nhiên hoang sơ, tươi đẹp, mà còn có con đường đá cổ trăm năm tuổi, có lễ hội Khô Già Già của người Hà Nhì là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, thung lũng Thề Pả là di tích quốc gia và còn rất nhiều danh lam thắng cảnh, những phong tục, lễ hội của người Hà Nhì, người Dao, người Mông... Em muốn cùng các bạn trẻ thành lập Câu lạc bộ Du lịch Y Tý để mỗi người trở thành “đại sứ” văn hóa và du lịch, gìn giữ và quảng bá nét đẹp bản sắc văn hóa dân tộc, sự thân thiện, mến khách của người dân đến với du khách.

Trong giai đoạn mới, xã Y Tý phấn đấu trở thành khu du lịch đặc sắc của tỉnh. Để khai thác hiệu quả các tiềm năng, cùng với những thanh niên nhiệt huyết như Ly Xá Xuy, xã Y Tý đã xây dựng được đội ngũ bí thư chi bộ, trưởng thôn, những thanh niên khởi nghiệp đều là người dân tộc Mông, Dao, Hà Nhì có trình độ cao đẳng, đại học, trở thành tiên phong, nòng cốt trong bảo tồn, phát huy các giá trị bản sắc văn hóa của dân tộc gắn với phát triển du lịch của địa phương.

Rời Y Tý đại ngàn, chúng tôi đến với vùng đất Mường Lò - cái nôi của bản sắc văn hóa dân tộc Thái. Nơi có điệu xòe Thái nổi tiếng được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Nghệ nhân Điêu Thị Xiêng ở phường Nghĩa Lộ, dù tuổi đã cao nhưng ngày ngày vẫn tâm huyết truyền dạy cho thế hệ sau từng câu hát dân ca, từng điệu múa, điệu xòe của dân tộc.

Bà chia sẻ với chúng tôi rằng, những điệu xòe là di sản vô giá cha ông để lại, là niềm tự hào của người Thái ở Mường Lò. Điều mà bà luôn mong muốn là thế hệ trẻ phải biết trân trọng, gìn giữ, lan tỏa và phát huy giá trị những di sản đó.

Theo ông Lương Mạnh Hà - Bí thư Đảng ủy phường Nghĩa Lộ, thì Nghĩa Lộ là địa danh có truyền thống lịch sử văn hóa lâu đời, hiện nay trên địa bàn phường có 14 dân tộc anh em cùng sinh sống, mỗi dân tộc có những phong tục, tập quán, nghi lễ riêng, có các làn điệu dân ca, dân vũ, truyền thuyết, các loại nhạc cụ dân tộc truyền thống, đã tạo nên nét văn hóa độc đáo riêng biệt của văn hóa Nghĩa Lộ.

Xác định bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, phát triển con người văn hóa là nhiệm vụ quan trọng, phường Nghĩa Lộ đã đưa nhiệm vụ này vào chỉ tiêu thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ và chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ phường lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030; thành lập các đội văn nghệ quần chúng nhằm bảo tồn văn hóa các dân tộc trên địa bàn phường; đưa nghệ thuật Xòe Thái vào các trường học để truyền dạy cho học sinh. Cùng với đó, phường chú trọng bảo tồn kiến trúc nhà sàn truyền thống, trang phục dân tộc, tiếng nói, chữ viết của đồng bào các dân tộc. Từ đó, vừa bảo tồn bản sắc văn hóa, vừa xây dựng được thế hệ biết trân trọng, gìn giữ, quảng bá nét đẹp văn hóa con người Nghĩa Lộ với du khách bốn phương.

Không chỉ ở xã Y Tý, phường Nghĩa Lộ, mà bước vào kỷ nguyên mới kỷ nguyên vươn mình của dân tộc khi tỉnh Lào Cai và Yên Bái hợp nhất thành tỉnh Lào Cai (mới), đồng thời thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, Lào Cai luôn quan tâm đến phát triển văn hóa, con người vừa giữ được bản sắc, vừa đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển bền vững.

Sau hợp nhất, tỉnh Lào Cai mới có 33 nhóm ngành dân tộc, mỗi dân tộc mang sắc màu văn hóa riêng, cùng hòa quyện với nhau. Lào Cai cũng tự hào là địa phương có số lượng di sản văn hóa phi vật thể nhiều nhất và đa dạng nhất cả nước, với 4 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; 56 di sản văn hóa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; 1 di tích xếp hạng di tích cấp quốc gia đặc biệt; 34 di tích xếp hạng di tích cấp quốc gia, 172 di tích được xếp hạng di tích cấp tỉnh. Những địa danh du lịch nổi tiếng trong nước và quốc tế như: Sa Pa, Bắc Hà, Nghĩa Lộ, Mù Cang Chải… cũng chính là những vùng đất hội tụ của những sắc màu văn hóa ít nơi có được.

Những di sản văn hóa của Lào Cai - kho tàng tri thức và văn hóa dân gian đặc sắc của đồng bào các dân tộc cũng chính là nguồn tài nguyên du lịch vô giá, độc đáo, tạo sức hấp dẫn riêng cho từng vùng đất. Trong những năm qua, tỉnh đã ban hành nhiều đề án, chương trình hành động thực hiện các nội dung, giải pháp, phát huy sức mạnh của toàn dân xây dựng và phát triển sự nghiệp văn hóa - thể thao - du lịch gắn với con người Lào Cai “Thân thiện, nhân ái, đoàn kết, sáng tạo, hội nhập”.

Ông Nông Việt Yên - Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh.

Bước vào kỷ nguyên mới, tỉnh Lào Cai xác định du lịch là 1 trong những trụ cột kinh tế. Để khai thác tốt nguồn tài nguyên này, trong dự thảo văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Lào Cai nhiệm kỳ 2025 - 2030, tỉnh định hướng: "Phát huy sức mạnh văn hóa, con người Lào Cai thành nguồn sức mạnh nội sinh và động lực phát triển", “phát triển theo hướng xanh, hài hòa, bản sắc, hạnh phúc”.

Tỉnh cũng xác định 1 trong 5 nhiệm vụ trọng tâm là giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa, con người Lào Cai đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển bền vững, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, khát vọng vươn lên. Nâng cao dân trí, chăm lo xây dựng và phát triển văn hóa, con người Lào Cai với các đặc tính cơ bản của con người Việt Nam, mang đặc trưng của miền đất biên cương của Tổ quốc “Đoàn kết - Yêu nước - Kỷ cương - Văn minh - Hiếu khách”.

Tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc triển khai Nghị quyết Đại hội XIII diễn ra vào tháng 11/2021, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nhấn mạnh: “Văn hóa là bản sắc của dân tộc. Văn hóa còn thì dân tộc còn. Văn hóa mất thì dân tộc mất”. Với tầm nhìn, mục tiêu và chiến lược quan trọng trong phát triển văn hóa, con người, chắc chắn rằng, bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc, tỉnh Lào Cai sẽ phát huy nhiều tiềm năng, thế mạnh, trở thành điểm sáng của vùng Tây Bắc và cả nước, phát triển nhanh và bền vững theo hướng "xanh, hài hòa, bản sắc và hạnh phúc".

Trình bày: Khánh Ly

Nguồn: https://baolaocai.vn/xay-dung-van-hoa-con-nguoi-lao-cai-trong-ky-nguyen-moi-post883242.html