Xây dựng Việt Nam trở thành quốc gia số tự cường, an toàn và sáng tạo

Góp ý về Dự thảo Luật An ninh mạng (sửa đổi) tại Tổ 1, ĐBQH Nguyễn Thị Lan (TP. Hà Nội) cho rằng, dự thảo Luật An ninh mạng là một bước tiến quan trọng, thể hiện tư duy lập pháp hiện đại, kết hợp hài hòa giữa bảo vệ và phát triển. Đặc biệt, dự thảo luật lần này thể hiện tính linh hoạt, thực tiễn hơn, bắt kịp xu hướng quốc tế, góp phần xây dựng Việt Nam trở thành quốc gia số tự cường, an toàn và sáng tạo.

Thể hiện rõ tư duy hiện đại trong quản lý an ninh mạng

ĐBQH Nguyễn Thị Lan đánh giá cao Ban soạn thảo đã làm việc rất công phu, nghiêm túc, với tinh thần cầu thị và trách nhiệm cao. Theo đại biểu, dự thảo Luật An ninh mạng là một bước tiến quan trọng, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ chủ quyền quốc gia, an ninh thông tin và trật tự, an toàn xã hội trong không gian mạng.

"Điều tôi đặc biệt đánh giá cao là dự thảo đã được xây dựng có tầm nhìn, có chiều sâu, kết hợp hài hòa giữa phòng ngừa, bảo vệ, quản lý và xử lý vi phạm; thể hiện rõ tư duy hiện đại trong quản lý an ninh mạng", ĐBQH Nguyễn Thị Lan nhấn mạnh.

ĐBQH Nguyễn Thị Lan phát biểu thảo luận tại Tổ 1

Theo đại biểu, trong bối cảnh chuyển đổi số toàn diện, an ninh mạng không chỉ là “lá chắn bảo vệ”, mà còn là “hạ tầng mềm” giúp thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và ứng dụng công nghệ, đặc biệt trong các lĩnh vực khoa học và nông nghiệp, hai trụ cột quan trọng của kinh tế tri thức và an ninh lương thực quốc gia.

Qua nghiên cứu, đại biểu cho rằng, dự thảo luật lần này có nhiều điểm mới đáng ghi nhận. Thứ nhất, tư duy lập pháp rất tiến bộ, không chỉ chú trọng bảo vệ mà còn hướng đến phát triển bền vững trong kỷ nguyên số. Thứ hai, dự thảo đã phân loại hệ thống thông tin theo cấp độ, xác định rõ danh mục các hệ thống quan trọng, giúp bảo vệ hạ tầng số quốc gia. Thứ ba, chú trọng đến phát triển khoa học - công nghệ, nguồn nhân lực và hợp tác quốc tế, thể hiện tầm nhìn dài hạn, gắn với xu thế hội nhập. Thứ tư, làm rõ trách nhiệm giữa các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp, tạo cơ chế phối hợp đồng bộ, minh bạch. "Tổng thể, đây là hành lang pháp lý vững chắc, vừa bảo đảm an ninh, vừa thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển bền vững", ĐBQH Nguyễn Thị Lan phân tích.

Góp ý làm rõ một số nội dung trong dự thảo luật, về Điều 40 Nghiên cứu, phát triển an ninh mạng, ĐBQH Nguyễn Thị Lan nhìn nhận dự thảo đã đề cập đến việc nghiên cứu, phát triển phần mềm và thiết bị an ninh mạng. Tuy nhiên, chưa có quy định rõ về hợp tác nghiên cứu, chia sẻ dữ liệu và phát triển nhân lực chất lượng cao. Đại biểu đề nghị bổ sung quy định khuyến khích hợp tác giữa các viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp trong và ngoài nước, cùng chia sẻ dữ liệu, phát triển công nghệ và bảo đảm an toàn thông tin trong hoạt động khoa học và đổi mới sáng tạo.

"Hiện chưa có luật nào quy định cụ thể về vấn đề này, nên đây là đề xuất mới, rất cần thiết. Nếu được bổ sung, quy định này sẽ kết nối Nhà nước - nhà khoa học - doanh nghiệp, hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo an ninh mạng quốc gia. Kinh nghiệm từ Hàn Quốc và Singapore cho thấy mô hình hợp tác này giúp họ vừa bảo đảm an ninh mạng, vừa phát triển mạnh mẽ công nghiệp công nghệ số", ĐBQH Nguyễn Thị Lan dẫn chứng.

Bảo vệ hạ tầng dữ liệu nông nghiệp, bảo đảm an ninh lương thực

Liên quan đến Điều 14 về Hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia, danh mục hiện nay đã bao quát nhiều lĩnh vực: năng lượng, tài chính, y tế, giao thông, môi trường... Tuy nhiên, đại biểu cho rằng nội dung này chưa đề cập đến lĩnh vực nông nghiệp và an ninh lương thực, trong khi đây là khu vực đang chuyển đổi số rất nhanh. Nhất là khi nông nghiệp ngày nay ứng dụng IoT, vệ tinh, trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain... nên dữ liệu về mùa vụ, giống cây, chuỗi cung ứng rất dễ bị tấn công mạng, có thể ảnh hưởng đến an ninh lương thực và ổn định xã hội.

Do vậy, đại biểu đề nghị bổ sung vào khoản 2: "Hệ thống thông tin quốc gia trong lĩnh vực nông nghiệp, an ninh lương thực, chuỗi cung ứng nông sản và dữ liệu tài nguyên thiên nhiên". Quy định này sẽ giúp bảo vệ hạ tầng dữ liệu nông nghiệp, bảo đảm an ninh lương thực, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp và trường đại học đầu tư mạnh hơn cho công nghệ và bảo mật. Kinh nghiệm từ Israel và Nhật Bản cho thấy, họ đã coi dữ liệu nông nghiệp là tài nguyên chiến lược, được bảo vệ tương tự như năng lượng hay tài chính.

Quang cảnh thảo luận tại Tổ 1

Riêng về Điều 34 Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật an ninh mạng, ĐBQH Nguyễn Thị Lan cho biết điều này giao Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành các tiêu chuẩn kỹ thuật, tuy nhiên, chưa có cơ chế thử nghiệm công nghệ mới (sandbox) trong các lĩnh vực như an ninh mạng, khoa học dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và nông nghiệp thông minh. Trên thực tế cho thấy công nghệ phát triển nhanh hơn khuôn khổ pháp lý, nếu không có cơ chế thử nghiệm linh hoạt, sẽ khó khuyến khích đổi mới sáng tạo. Vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung quy định: “Nhà nước cho phép thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) đối với các công nghệ mới trong lĩnh vực an ninh mạng, khoa học dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và nông nghiệp thông minh trước khi ban hành tiêu chuẩn kỹ thuật chính thức”.

"Cơ chế sandbox sẽ giúp doanh nghiệp và viện nghiên cứu thử nghiệm sáng kiến trong môi trường an toàn, đồng thời giúp cơ quan quản lý có dữ liệu thực tiễn để ban hành tiêu chuẩn phù hợp. Mô hình này đã được Liên minh châu Âu, Nhật Bản và Úc áp dụng rất hiệu quả, giúp bảo đảm an toàn cho người dân nhưng vẫn thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia", ĐBQH Nguyễn Thị Lan nêu quan điểm.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/xay-dung-viet-nam-tro-thanh-quoc-gia-so-tu-cuong-an-toan-va-sang-tao-10393877.html