Vietnam.vn - Nền tảng quảng bá Việt Nam

Tháng 4-1976, các ứng cử viên đại biểu Quốc hội khóa VI tiếp xúc 1.000 cử tri thanh niên tại Nhà văn hóa Thanh niên TP.HCM. Từ phải qua: bác sĩ Dương Quỳnh Hoa, KTS Huỳnh Tấn Phát, LS Nguyễn Hữu Thọ, LS Trịnh Đình Thảo (ngồi), Nguyễn Mại, Lê Văn Nuôi (khoanh tay) - Ảnh: L.V.N. sưu tầm

Tham gia "xây dựng chính quyền cách mạng ở cơ sở" do Thành ủy chỉ đạo và phát động toàn thành phố, tôi gặp Ủy ban khóm 5 và 6, quận 4, xin danh sách thanh thiếu niên từ 15 đến 30 tuổi, nhằm vạch kế hoạch, phân công anh em tiếp xúc, tìm hiểu hoàn cảnh, nguyện vọng từng người.

Phần đông họ đang đi học, đi làm, nên chúng tôi phải lân la đến nhà làm quen vào buổi tối. Mỗi tuần, chúng tôi tổ chức họp mặt, sinh hoạt cộng đồng với nhóm thanh niên và thiếu niên riêng ở khu vực có sân rộng quanh nhà thờ Xóm Chiếu.

Gắn bó với thanh thiếu niên

Sáng chủ nhật hằng tuần, chúng tôi tập hợp thanh niên đi làm công tác thu dọn rác, vệ sinh cống rãnh trong xóm.

Qua sinh hoạt, phát hiện có những bạn có giọng hát hay, năng khiếu sử dụng nhạc cụ đàn guitar, chúng tôi thành lập đội văn nghệ và chọn một bạn tích cực nhất giao làm đội trưởng.

Ba tháng sau, chúng tôi đã xây dựng được một số bạn nòng cốt, dần thay thế chúng tôi trong vai trò hướng dẫn thanh niên địa phương, và giới thiệu danh sách những thanh niên tích cực này cho Đảng ủy - ủy ban khóm.

Điển hình là hai bạn nữ Nguyễn Thị Nho và Hoa khá xinh xắn, lanh lẹ đã rủ nhau đến gặp Đội 4 tình nguyện tham gia sinh hoạt thường xuyên. Khoảng một năm sau, Nho và Hoa được thu nhận vào làm nhân viên văn phòng ủy ban phường.

Mấy năm sau, Nho lao động xuất sắc, nên được bầu làm phó chủ tịch rồi đến năm 1987, Nguyễn Thị Nho làm chủ tịch UBND phường 16.

Khi tôi đăng Facebook cá nhân bài "Sài Gòn ơi ! Không thể nào quên" ngày 30-4-2022, Võ Tuấn Lĩnh, một đồng đội Thành đoàn với tôi (sau này là bí thư Đoàn Tổng công ty Xuất nhập khẩu TP.HCM), đã bình luận: "Em nhớ trong một chiến dịch lớn của thành phố năm ấy, tập thể anh em cùng anh Nuôi đi vào mấy khóm ở quận 1.

Trong buổi tối sinh hoạt chuẩn bị chiến dịch, anh em ngồi vòng tròn vỗ tay ca hát. Sau đó, anh Nuôi đã đưa ra một chủ đề thảo luận kiểu tự bạch "Ngày 30-4-1975, tôi đã ở đâu, làm gì?". Anh em hưởng ứng với biết bao câu chuyện người thật việc thật ý nghĩa và thú vị.

Anh Nuôi kể câu chuyện anh cùng những người tù chính trị phá ngục chuồng cọp - trại 7 Côn Đảo vào nửa đêm 30-4 rạng sáng 1-5 với biết bao cảm xúc.

Nhất là lời kết của anh Nuôi là anh em mình tự kể những câu chuyện bản thân mình ở đâu, làm gì trong ngày lịch sử 30-4 này, nhằm để động viên nhau, để ngày mai cùng bước vào một cuộc chiến mới…".

Đến tuần cuối tháng 8-1975, Thành Đoàn điều động tôi khỏi Đội 4, chuẩn bị tham gia Đoàn đại biểu nhân dân thành phố Sài Gòn và miền Nam ra Hà Nội dự lễ Quốc khánh 2-9-1975. Khi tôi báo tin này cho toàn Đội và gia đình chú Ba Xê biết, ai cũng chúc mừng tôi được ra Hà Nội dự Quốc khánh, nhưng ai cũng rưng nước mắt…

Sau khi đi Hà Nội về, Thành Đoàn điều động tôi về Ban Mặt trận thanh niên (tức Hội Liên hiệp thanh niên), do anh Dương Văn Đầy (1944-1996, sau này là tổng giám đốc Sài Gòn Tourist) làm trưởng ban, Lê Văn Nuôi làm phó ban thường trực. Ban có khoảng 6 thành viên như anh Đỗ Lịnh, anh Việt, Tuấn, Huệ, Hồng…

Nhiệm vụ của ban này là nghiên cứu về đời sống, việc làm, nguyện vọng, tâm tư… các giới thanh niên ngoài tổ chức Đoàn và đề ra phương thức vận động, tập hợp họ vào các hoạt động văn hóa văn nghệ, hoạt động thiện nguyện, công tác xã hội...

Đoàn chủ tịch và đoàn thư ký Trung ương Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam họp đại hội tại hội trường Thống Nhất TP.HCM năm 1976. Hàng trước từ trái qua là Lê Văn Nuôi, một đại biểu dân tộc ít người, Võ Thị Thắng, Lê Quang Vịnh, Huỳnh Tấn Mẫm, anh hùng quân đội Lê Mã Lương… - Ảnh: L.V.N. sưu tầm

Làm đại biểu Quốc hội thống nhất khóa VI năm 1976

Đầu năm 1976, khi đang công tác tại Thành Đoàn TP.HCM, được Thành Đoàn và Hội nghị hiệp thương thành phố giới thiệu ra ứng cử đại biểu Quốc hội, tôi khá bất ngờ.

Tôi hiểu rằng mình được lãnh đạo thành phố giới thiệu ứng cử Quốc hội không phải do bản thân mình giỏi giang gì so với đội ngũ hàng trăm đàn anh đàn chị, cũng không chỉ do tôi trẻ tuổi (năm đó tôi vừa lên tuổi 24).

Có lẽ do tôi đã sinh trưởng tại Sài Gòn, đồng cam cộng khổ cùng đồng bào và giới trẻ Sài Gòn trong cuộc đấu tranh trường kỳ giành hòa bình, độc lập, tự do.

Hơn 10 tờ nhật báo ở Sài Gòn những năm 1970 - 1975 hằng ngày đưa tin về hoạt động đấu tranh, xuống đường của phong trào sinh viên - học sinh, đi liền với những cái tên Huỳnh Tấn Mẫm, Lê Văn Nuôi… Do vậy, những ứng cử viên như tôi và anh Huỳnh Tấn Mẫm dễ thu hút được phiếu bầu của dân chúng Sài Gòn.

Trong ngày bầu cử Quốc hội thống nhất khóa VI giữa năm 1976, tôi tin là tuyệt đại người dân ai đã được phát phiếu đều tự nguyện đi bầu cử Quốc hội. Bởi lẽ họ nghĩ rằng tham gia cuộc bầu cử vào thời điểm chỉ một năm sau ngày thống nhất chính là bày tỏ sự ủng hộ và hy vọng vào chế độ mới, đồng thời như một sự chứng thực cho cá nhân công dân này đã hội nhập xã hội mới.

Ngày 24-6-1976, tại thủ đô Hà Nội đã diễn ra phiên khai mạc Quốc hội thống nhất (khóa VI) trong không khí đoàn tụ dân tộc tràn đầy xúc động.

Dù hội trường Ba Đình đã trở nên chật hẹp do vốn chỉ thiết kế không gian đủ cho số đại biểu Quốc hội miền Bắc trước năm 1976, nhưng niềm vui đoàn tụ hai miền Nam - Bắc sau 21 năm chia cách đã khiến mọi đại biểu ai cũng rạng ngời nét mặt vui tươi.

Ai cũng chen chúc nhìn mặt, bắt tay các nhân vật nổi tiếng như các nhà lãnh đạo chính trị Lê Duẩn, Trường Chinh, Phạm Văn Đồng, Phạm Hùng, Lê Đức Thọ, Xuân Thủy, Nguyễn Hữu Thọ, Huỳnh Tấn Phát, Nguyễn Thị Bình…

Các tướng lĩnh như Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Văn Tiến Dũng, Trần Văn Trà, thiếu tướng Nguyễn Thị Định - người chỉ huy đội quân tóc dài miền Nam… Các văn nghệ sĩ Tố Hữu, Nguyễn Đình Thi, Chế Lan Viên, Trà Giang… Nhiều anh hùng quân đội như anh hùng Núp, Võ Thị Thắng, Lê Thanh Đạo…

Chủ tịch Quốc hội Trường Chinh phát biểu nêu rõ nhiệm vụ của Quốc hội khóa VI - phiên họp thứ nhất này là xem xét đường lối chính sách chung, cơ cấu tổ chức bộ máy và bầu các cơ quan lãnh đạo cao nhất của Nhà nước Việt Nam khi chưa có Hiến pháp mới, thông qua các nghị quyết về tên nước, quốc kỳ, quốc ca; quyết định đổi tên nước Việt Nam dân chủ cộng hòa thành Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và chính thức đặt tên thành phố Sài Gòn - Gia Định là thành phố Hồ Chí Minh…

Vào một ngày nghỉ cuối tuần giữa kỳ họp Quốc hội đầu tiên đó, bất ngờ có hai người chị ruột của tôi là Lê Thị An và Lê Thị Thái cùng chồng và các con lặn lội từ quê nhà huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam đến nhà nghỉ Quốc hội thăm tôi.

Chị em tôi nghẹn ngào ôm nhau khóc, vì lần đầu gặp mặt nhau sau cuộc chiến kéo dài phân đôi giới tuyến Bắc - Nam. Bởi lúc xảy ra nạn đói năm 1945, cha tôi đã rời bỏ vợ con ở quê nhà, đeo xe lửa vào miền Nam tha phương cầu thực.

Ông phiêu bạt đến tỉnh Lộc Ninh làm phu cạo mủ đồn điền cao su, rồi gặp và kết hôn với mẹ tôi từ huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị cũng tìm đến đây làm phu cạo mủ cao su. Đến năm 1948, cha mẹ lên Sài Gòn, tìm mua mấy ao rau muống ở ven quận 4, san lấp làm nhà ở và sinh chị em tôi tại đất Sài Gòn…

Sau bữa cơm hội ngộ, anh chị tôi kể một câu chuyện khiến tôi nghẹn lòng: "Cậu Nuôi được làm đại biểu Quốc hội là cứu cả họ hàng nhà mình đấy! Vì kể từ sau khi bố bỏ quê vào Nam năm 1945, các ông ở làng xã cứ cho rằng bố mình vào Nam là theo giặc!

Nên khi đọc thấy các báo ở Hà Nội đăng tên tuổi, hình ảnh cậu Nuôi là đại biểu Quốc hội, anh chị mừng quá tìm mua báo cắt dán các bài báo đó lên vách nhà nhằm mục đích thanh minh với bà con làng xã là nếu bố tôi vào Nam theo giặc thì làm sao bố có một người con làm đến chức đại biểu Quốc hội được"…

Ký ức về một thời tuổi trẻ hào hùng đã cùng nhịp bước lên đàng - xuống đường dấn thân vì hòa bình, độc lập, thống nhất đất nước đó mãi ngát hương trong máu, mãi lan tỏa nhiệt huyết, cảm hứng sống trong đời tôi.

****************

Có một ngày 30-4-1975 rất đặc biệt ở tận Cuba xa xôi. Người dân nước bạn cũng tràn ngập xuống đường cùng Chủ tịch Fidel Castro mừng ngày hòa bình, thống nhất của Việt Nam. Nhiều năm trôi qua, các chứng nhân người Việt ở Cuba vẫn không nguôi xúc động về tình cảm của nước bạn.

>> Kỳ tới: Có một ngày đặc biệt ở Cuba

Tuoitre.vn

Nguồn:https://tuoitre.vn/30-4-1975-ngay-tro-ve-ky-4-tu-sai-gon-ra-ha-noi-20250417104436966.htm