Chánh án: “Giá đất phải phù hợp với thị trường thì chỉ lên, không xuống”

(Dân trí) - Theo Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Quảng, nếu tiếp cận theo cách giá đất phải phù hợp với thị trường, thì giá đất chỉ có đẩy lên, không có có chuyện giữ hoặc giảm xuống.

Quan điểm này được Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Quảng đưa ra trong phiên thảo luận tổ sáng 19/11 về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai.

"Có người nào đồng ý cho thu hồi đất trước khi phê duyệt phương án bồi thường?"

Dù thống nhất bổ sung các trường hợp Nhà nước thu hồi đất như phương án Chính phủ trình, song ông Quảng băn khoăn khi thẩm quyền quyết định vẫn là Quốc hội, trong khi với yêu cầu phát triển như hiện nay sẽ tiếp tục phát sinh các trường hợp thu hồi đất khác mà chưa lường hết được.

Từ quan điểm này, ông Quảng đề nghị giao thẩm quyền quyết định các trường hợp Nhà nước thu hồi đất cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội để linh hoạt hơn, tránh “đi sau thực tiễn”.

Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Quảng phát biểu trong phiên thảo luận tổ sáng 19/11 (Ảnh: Phạm Thắng).

Căn cứ xác định giá đất, theo Chánh án Tòa Tối cao, là vấn đề rất lớn.

“Trước đây, chúng ta đưa ra 3-4 phương pháp xác định giá đất và gặp rất nhiều vướng mắc khi áp dụng. Lần này đã thống nhất quan điểm là căn cứ xác định giá đất khi bồi thường, hỗ trợ tái định cư sẽ lấy bảng giá đất nhân với hệ số”, ông Quảng cho rằng việc thay đổi cách tiếp cận này sẽ kiểm soát giá đất, không để tình trạng “thổi giá” như hiện nay.

“Chúng ta mà tiếp cận theo cách giá đất phải phù hợp với thị trường, thì giá đất chỉ có đẩy lên thôi, làm gì có chuyện giữ hoặc giảm xuống”, Chánh án TAND Tối cao lưu ý thêm, việc hướng dẫn để áp dụng quy định này phải rất chi tiết, cụ thể, bởi địa phương đang rất băn khoăn vấn đề này.

Trong dự thảo nghị quyết lần này, Chính phủ đề xuất “nếu trên 75% người sử dụng đất đồng ý thu hồi đất trước khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì được thu hồi đất”. Song ông Quảng nhấn mạnh cần cân nhắc rất kỹ tính khả thi của quy định này.

“Trên thực tế, có người dân nào yêu nước đến mức độ đồng ý cho thu hồi đất trước khi phê duyệt phương án bồi thường?", ông đặt vấn đề.

Theo Chánh án, tâm lý chung của người dân bị thu hồi đất là phải xem Nhà nước có phương án bồi thường như thế nào, quyền lợi của mình được đảm bảo ra sao mới quyết định có đồng ý cho thu hồi đất hay không. Vì vậy, nếu quy định như dự thảo nghị quyết, tính khả thi sẽ không cao.

Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Quảng nói và nhận định “tính khả thi của quy định này không cao”.

Các đại biểu trong tổ Đà Nẵng, Tuyên Quang, Lạng Sơn thảo luận trong phiên làm việc sáng 19/11 (Ảnh: Phạm Thắng).

Chỉ ra một điểm thiếu thống nhất khác trong dự thảo nghị quyết, đại biểu Quảng cho rằng nếu quy định “cấp tỉnh quyết định bố trí tạm cư, còn cấp xã đi thu hồi đất” sẽ xảy ra tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm.

Để bảo đảm tính đồng bộ, ông đề nghị quy định theo hướng “ai là người quyết định việc thu hồi đất thì người đó có thẩm quyền quyết định việc tạm cư”.

Dù vậy, với năng lực của cấp xã hiện nay, ông Quảng đánh giá sẽ rất khó thực hiện. Ông góp ý trước mắt giao UBND các tỉnh quyết định, sau đó chủ tịch UBND tỉnh sẽ phân cấp xuống cho chủ tịch UBND cấp xã, đảm bảo tính linh hoạt và khả thi.

Cùng bảng giá đất, cần cơ chế thuế kiểm soát giá bất động sản

Cũng nêu quan điểm về giá đất, đại biểu Quốc hội Phạm Đức Ấn, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, dẫn quy định của Luật Đất đai phải có tư vấn để xác định từng mảnh đất cụ thể. Theo ông, quy định như vậy dẫn đến chậm trễ, không thể triển khai nổi, ảnh hưởng đến giải phóng mặt bằng.

Với việc đưa ra bảng giá đất, Chủ tịch TP Đà Nẵng cũng cho rằng “chưa thể giải quyết triệt để vấn đề liên quan đến đền bù, giải phóng mặt bằng”, bởi giá đất thường xuyên tăng liên tục như hiện nay dẫn đến kỳ vọng của người dân “rồi sẽ tăng nữa”, dẫn đến người thu hồi đất sau lợi hơn người trước.

Đại biểu Quốc hội Phạm Đức Ấn, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng (Ảnh: Phạm Thắng).

“Giá đất không kiểm soát được dẫn đến hệ lụy rất lớn cho nền kinh tế”, ông Ấn cảnh báo.

Theo ông, nếu Nhà nước định giá đất không sát với thị trường, khi đền bù người dân thấy thiệt thòi sẽ không chủ động bàn giao đất để giải phóng mặt bằng, thậm chí dẫn đến khiếu nại, khiếu kiện.

“Đây là bài toán rất đau đầu”, theo lời Chủ tịch Đà Nẵng.

Ông cho rằng ông cùng với xây dựng bảng giá đất, phải điều tiết thông qua cơ chế thuế để kiểm soát giá bất động sản ở mức ổn định. Có như vậy, người dân bị thu hồi đất mới không kỳ vọng “người thu hồi sau có lợi hơn người thu hồi trước”.

Với đề xuất bổ sung các trường hợp Nhà nước thu hồi đất, ông Ấn góp ý nên giao cho Chính phủ thêm quyền lựa chọn các dự án ngoài các trường hợp theo nghị quyết này để triển khai.

Nguồn: https://dantri.com.vn/thoi-su/chanh-an-gia-dat-phai-phu-hop-voi-thi-truong-thi-chi-len-khong-xuong-20251119121013377.htm