Chờ sinh khí mới cho mạng lưới di tích Chăm

Việc hợp nhất hai địa phương Quảng Nam - Đà Nẵng được chờ đợi sẽ giúp hệ thống di tích Chăm xứ Quảng thêm sinh khí mới từ hoạt động du lịch.

Một góc quần thể di tích kiến trúc Khu đền tháp Mỹ Sơn (xã Thu Bồn). Ảnh: QUỐC TUẤN

Đậm đặc mạng lưới di tích Chăm

Là vùng đất từng tồn tại tiểu quốc Amaravati - nơi được xem là trung tâm của vương quốc Chămpa trong nhiều thế kỷ nên di sản của văn hóa Chămpa đến ngày nay ở Quảng Nam - Đà Nẵng vẫn còn đậm đặc.

Quần thể di tích kiến trúc Chămpa nổi tiếng nhất tại Quảng Nam (cũ) là Khu đền tháp Mỹ Sơn.

Các di tích khác trên địa bàn tỉnh còn bảo lưu được nhóm tháp gồm: Tháp Bằng An (phường An Thắng), tháp Chiên Đàn (xã Tây Hồ), tháp Khương Mỹ (xã Tam Xuân).

Cạnh đó, tại xã Đồng Dương còn có di tích quốc gia đặc biệt Phật viện Đồng Dương với điểm nhấn tháp Sáng.

Các di tích, tàn tích của văn hóa Chămpa cũng rải rác ở nhiều nơi trên địa bàn tỉnh Quảng Nam (cũ), trong đó đậm đặc nhất là trục Mỹ Sơn - Trà Kiệu - Hội An - Cửa Đại - Cù Lao Chàm, dọc theo sông Thu Bồn ra đến hòn Lao (xã đảo Tân Hiệp) tạo nên thế liên hoàn của chuỗi văn hóa trong giai đoạn hưng thịnh của nền văn minh Chămpa.

Trong khi đó tại thành phố Đà Nẵng (cũ), Bảo tàng Điêu khắc Chăm (phường Hải Châu) chính là bảo tàng về văn hóa Chăm quy mô và đặc sắc nhất Việt Nam.

Tại đây đang lưu giữ 12 bảo vật quốc gia về văn hóa Chăm và xuất xứ đa phần đều ở Quảng Nam - Đà Nẵng.

Di tích tháp Chăm Bằng An (phường An Thắng). Ảnh: QUỐC TUẤN

Mới đây, UBND thành phố Đà Nẵng đã phê duyệt chủ trương đầu tư xây dựng Bảo tàng Điêu khắc Chăm (Phong Lệ) cơ sở 2 với tổng kinh phí đầu tư hơn 140 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách thành phố, thời gian thực hiện đến năm 2027.

Trước khi hợp nhất, UBND tỉnh Quảng Nam (cũ) đã phê duyệt dự án bảo tồn, tu bổ, phát huy giá trị di tích tháp Bằng An và dự án bảo tồn, tu bổ, phát huy giá trị tháp Bắc, tháp Giữa (tháp Chăm Chiên Đàn).

Trong khi đó, các nhóm tháp ở Mỹ Sơn đã và đang được bảo tồn khá tốt nhờ vào sự hỗ trợ đắc lực của một số quốc gia.

Ông Nguyễn Thanh Hồng - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Đà Nẵng cho biết, quá trình tu bổ các di tích Chăm trên địa bàn tỉnh Quảng Nam (cũ) sẽ không bị gián đoạn trong quá trình hợp nhất hai địa phương.

Chờ sinh khí mới từ du lịch

Hoạt động du lịch liên quan đến văn hóa Chămpa thời gian qua ở xứ Quảng chủ yếu tập trung tại 2 điểm đến là Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng và Khu đền tháp Mỹ Sơn, các điểm đến còn lại có rất ít khách tham quan.

Theo ông Cao Trí Dũng - Chủ tịch lâm thời Hiệp hội Du lịch Đà Nẵng cho rằng, việc hợp nhất hai địa phương sẽ tạo ra tuyến du lịch nội vùng chuyên sâu về văn hóa Chăm.

Khách quốc tế tham quan Bảo tàng Điêu khắc Chăm. Ảnh: QUỐC TUẤN

Trong đó, rõ nét nhất là việc kết nối Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng với các di tích Chăm nổi bật trên địa bàn Quảng Nam (cũ), đặc biệt là Khu đền tháp Mỹ Sơn để tạo thành tuyến du lịch chuyên đề về văn hóa Chămpa xưa.

“Việc hợp nhất hai địa phương sẽ tạo ra thuận lợi trong việc kết nối tour tuyến, hình thành sản phẩm, triển khai xúc tiến quảng bá cũng như đồng bộ trong việc hỗ trợ nguồn lực chứ không tản mát như trước”, ông Dũng nhận định.

Còn theo ông Lê Quốc Việt - Chủ nhiệm Câu lạc bộ điểm đến Quảng Nam gìn giữ giá trị bản địa, Trà Kiệu cũng là một điểm đến quan trọng liên quan đến văn hóa Chăm cần được đẩy lên trong thời gian tới để khách đến Đà Nẵng, Hội An có thể tìm hiểu sâu hơn về nền văn minh này.

Từ Trà Kiệu du khách còn có thể khám phá Bảo tàng văn hóa Sa Huỳnh - Chămpa ngay gần đó (xã Duy Xuyên), xa hơn là trekking đồng sen Trà Lý xuyên rừng qua Mỹ Sơn đến suối khoáng nóng Tây Viên… Tour này rất tiềm năng hiện đang được một số bạn trẻ địa phương mong muốn tiếp cận, khai thác.

Trong hệ thống di tích Chămpa ở Quảng Nam, Phật viện Đồng Dương là một khu di tích đặc biệt quan trọng trong lịch sử mỹ thuật, văn hóa và tôn giáo Chămpa.

Theo ông Lê Quốc Việt, nếu thực sự muốn thúc đẩy hoạt động du lịch tại Đồng Dương thì cần thúc đẩy việc bảo tồn, phục dựng di tích này.

“Đồng Dương sẽ là một điểm đến có tiềm năng lớn trong thu hút khách về du lịch hành hương tôn giáo và tâm linh”, ông Việt nhận định.

Trước khi hợp nhất, UBND tỉnh Quảng Nam (cũ) đã đề xuất một dự án tu bổ, gia cố, phục hồi và phát huy giá trị tháp Sáng thuộc di tích quốc gia đặc biệt Phật viện Đồng Dương. Trong đó, phương án phát huy hiệu quả dự án có đề cập việc sẽ kết nối chặt chẽ với hệ thống các điểm di tích Chăm khác như Khương Mỹ, Đồng Dương, Trà Kiệu, Mỹ Sơn... để tạo thành tuyến tham quan có sức hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước.

Nguồn: https://baodanang.vn/cho-sinh-khi-moi-cho-mang-luoi-di-tich-cham-3298162.html