Cơ hội tái canh cây cà phê

Vườn cà phê mới trồng năm 2024 của nông dân ở xã Lâm San, huyện Cẩm Mỹ. Ảnh:B.Nguyên

Theo Hiệp hội Cà phê - ca cao Việt Nam (VICOFA), năm 2024 là một năm chưa từng có trong lịch sử cà phê Việt Nam cũng như cà phê thế giới, nhất là về giá cà phê. Giá cà phê Việt Nam ở mức cao, nhiều nông dân quay lại đầu tư trồng cà phê với niềm tin cây trồng này sẽ mang lại lợi nhuận cao với đầu ra ổn định.

Lập kỷ lục xuất khẩu nhờ giá tăng

Năm 2024, Việt Nam xuất khẩu 1,32 triệu tấn cà phê, giảm 18,8% về sản lượng so với năm trước đó, nhưng giá trị đạt 5,48 tỷ USD, tăng 29,1%. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử ngành cà phê Việt Nam có kim ngạch xuất khẩu cà phê vượt mốc 5 tỷ USD/năm. Cà phê trở thành mặt hàng nông sản thứ 3 đạt kim ngạch xuất khẩu vượt 5 tỷ USD, sau rau quả và gạo.

Tại nhiều tỉnh, nông dân trồng cà phê nhiều khiến giá giống cà phê tăng cao. Cụ thể, trước Tết Nguyên đán 2025, giá một cây giống cà phê thực sinh gần 3 ngàn đồng thì nay tăng lên hơn 10 ngàn đồng/cây. Cây giống ghép trồng nhanh cho thu hoạch hơn có giá bán lên đến 25-30 ngàn đồng/cây.

Cây cà phê vẫn là cây trồng chủ lực được tập trung phát triển trong giai đoạn tới. Theo Đề án Tái canh cà phê giai đoạn 2021-2025 của Bộ Nông nghiệp và môi trường, mục tiêu đặt ra cả nước sẽ tái canh và ghép cải tạo gần 110 ngàn hécta cà phê, trong đó tái canh 75 ngàn hécta, ghép cải tạo 32 ngàn hécta. Mục tiêu tăng diện tích cà phê không chỉ tập trung cho các tỉnh Tây Nguyên, mà còn được mở rộng ở các tỉnh khác như: Sơn La, Điện Biên, Quảng Trị, Bình Phước, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu.

Tuy diện tích cà phê của Đồng Nai thấp hơn nhiều tỉnh, thành chuyên trồng cà phê khác nhưng nhiều doanh nghiệp chọn Đồng Nai làm địa bàn đặt các kho, nhà máy sơ chế, chế biến sâu cà phê để xuất khẩu. Vì thế, Đồng Nai trở thành một trong những “thủ phủ” cà phê của khu vực phía Nam. Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu cà phê của Đồng Nai đạt gần 912,7 triệu USD, tăng 33,13% so với năm 2023, chiếm gần 17% tổng kim ngạch xuất khẩu cà phê của Việt Nam.

Cây cà phê “lên ngôi”

Hiện giá hạt cà phê xô gần 130 ngàn đồng/kg, cà phê hạt đã qua tuyển lựa lên đến 150 ngàn đồng/kg. Với mức giá này, trồng cà phê cho lợi nhuận cao nên nhiều nông dân quay lại tái canh cây trồng này.

Tính đến cuối năm 2024, tổng diện tích cà phê trên địa bàn tỉnh đạt 6 ngàn hécta, tăng gần 200 hécta so với cuối năm 2023. Sản lượng thu hoạch cà phê đạt 15 ngàn tấn/năm. Cà phê vẫn là cây trồng chủ lực được tỉnh quan tâm phát triển trong thời gian tới.

Ông Nguyễn Văn Quyết (ngụ xã Xuân Bắc, huyện Xuân Lộc) có 2 hécta trồng mít. Từ năm 2024, ông quyết định chặt bỏ những cây mít sâu bệnh, kém năng suất để trồng xen canh cây cà phê. Theo ông Quyết: “Sau một thời gian trồng cây ăn trái, tôi thấy đầu ra của các loại cây ăn trái bấp bênh hơn nhiều so với những cây công nghiệp như cà phê, tiêu sau khi thu hoạch có thể bảo quản, dự trữ hàng năm trời. Mặt khác, với diện tích 2 hécta trồng mít, mỗi năm nhà vườn phải bỏ ra hơn 200 triệu đồng đầu tư phân, thuốc, trong khi chăm sóc cây cà phê chỉ tốn vài chục triệu đồng/hécta”.

Chủ tịch Hội Nông dân xã Lâm San (huyện Cẩm Mỹ)  Trương Đình Bá nhận xét, vùng đất này có thổ nhưỡng thích hợp trồng tiêu, cà phê. Theo đó, địa phương có nhiều nông dân giàu kinh nghiệm chăm sóc cây trồng này. Giai đoạn trước, cà phê rớt giá sâu, không có lợi nhuận nên nông dân chặt bỏ cây trồng này. Từ năm ngoái đến nay, giá cà phê không ngừng tăng cao nên nhiều nông dân đầu tư trồng lại cây cà phê. Nông dân đầu tư giống mới chất lượng cao, bỏ công chăm sóc nên những vườn cà phê mới đầu tư đều cho năng suất cao, chất lượng tốt.

Giám đốc Công ty TNHH Nông sản Trần Minh (xã Phú Tân, huyện Định Quán) Trần A Sáng so sánh, năm 2023, cơ sở mua được hơn 600 tấn cà phê; năm 2024, giảm hơn một nửa. Từ đầu năm 2025 đến nay, sản lượng cà phê mua tiếp tục thấp hơn cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân do ảnh hưởng bất lợi của thời tiết khiến cây trồng này mất mùa. Nhất là đợt khô hạn năm ngoái khiến nhiều nhà vườn giảm 50% sản lượng thu hoạch. Với giá như hiện nay, nông dân trồng cà phê đạt lợi nhuận tốt nên nhiều người bắt đầu trồng lại cây cà phê. Tuy nhiên, hiện nay mới trồng thì ít nhất 2 năm tới mới có thu hoạch. Chính vì vậy, dù sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo về chính sách thuế quan mới, giá cà phê có giảm nhẹ, nhưng dự đoán thời gian tới, giá cà phê vẫn ở mức cao, thậm chí tiếp tục tăng vì nguồn cung vẫn thấp hơn nhiều so với nhu cầu tiêu thụ.

Bình Nguyên

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/kinh-te/202504/co-hoi-tai-canh-cay-ca-phe-87b2a8c/