Ở Hải Phòng, nơi đời sống văn hóa diễn ra sôi động với nhiều lễ hội, liên hoan và cuộc thi sáng tác, câu chuyện ứng dụng AI không chỉ là vấn đề kỹ thuật, mà còn chạm đến giá trị cốt lõi: công nghệ có thể hỗ trợ nghệ thuật đến đâu mà vẫn giữ trọn cảm xúc, bản sắc của con người?
Công nghệ mở đường cho hiệu quả và sáng tạo
Những năm gần đây, Hải Phòng trở thành một trong những địa phương năng động nhất cả nước về hoạt động văn hóa, nghệ thuật. Các sự kiện quy mô lớn như Lễ hội Hoa Phượng Đỏ, Hội thi Tuyên truyền lưu động toàn quốc, Liên hoan Diễn xướng Chầu văn Hải Phòng mở rộng, hay mới đây nhất là Lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc… liên tục được tổ chức, mang đến công chúng không khí lễ hội rực rỡ, hiện đại.
Trong bối cảnh đó, việc ứng dụng công nghệ, nhất là AI đang dần trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực. Anh Nguyễn Duy, Giám đốc Trung tâm nghệ thuật và nhạc cụ Nguyễn Duy (Cung văn hóa lao động hữu nghị Việt Tiệp) cho biết: Trung tâm của anh ứng dụng AI trong điều hành, sắp xếp kế hoạch và hỗ trợ minh họa cho các tiết mục biểu diễn. AI giúp tăng năng suất, giảm thời gian xử lý kỹ thuật, nhất là trong khâu thiết kế visual và dàn dựng sân khấu. “Tại Festival Piano 2025 “Nốt nhạc bay xa”, nhờ AI, chúng tôi có thể tạo hình ảnh minh họa sinh động hơn, phối màu và chuyển cảnh nhanh hơn, giúp tiết mục hấp dẫn và hiện đại hơn”, anh Duy cho biết.
Thực tế cho thấy, tại các chương trình tổ chức biểu diễn nghệ thuật, các hệ thống trình chiếu kỹ thuật số có sự hỗ trợ từ AI mang đến hiệu ứng hình ảnh bắt mắt, tạo chiều sâu cho sân khấu. Không chỉ vậy, một số nghệ sĩ trẻ còn bắt đầu thử nghiệm dùng AI trong phối khí, dựng demo âm nhạc, gợi ý phong cách biểu diễn, giúp họ tiết kiệm thời gian và mở rộng ý tưởng sáng tạo.
Tuy nhiên, song hành những tiện ích đó, anh Nguyễn Duy cũng như giới nghệ sĩ và các nhà quản lý văn hóa vẫn tỏ ra thận trọng. Họ cho rằng, nếu không có giới hạn rõ ràng, công nghệ dễ khiến tác phẩm mất đi linh hồn vốn thuộc về cảm xúc con người.
Cảm xúc thật - giới hạn mà AI chưa thể chạm tới
Đạo diễn Cảnh Trà, từng công tác tại Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, người có hơn 5 năm gắn bó với lĩnh vực viết kịch bản, đạo diễn MV ca nhạc, phim ca nhạc, TVC doanh nghiệp và sân khấu hội thi, hội diễn, chia sẻ rằng anh chưa sử dụng AI trong quá trình sáng tác hay dàn dựng tác phẩm.
Các tác phẩm của đạo diễn Cảnh Trà thường mang chủ đề về quê hương, đất nước, con người Việt Nam, điều mà, theo anh Trà, “AI không thể làm được vì thiếu trải nghiệm sống và cảm xúc gắn bó”. “Tôi phải chọn đúng thời điểm quay để khung cảnh thật sự mang không khí xuân. Những chi tiết như cánh hoa đào, mái ngói, con đường làng… đều phải chân thực, AI không thể thay thế được”, anh Trà cho biết.
Tại Quảng trường Nhà hát thành phố vừa diễn ra đêm Gala công diễn và trao giải cuộc thi sáng tác ca khúc về Hải Phòng do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức. 9 tác phẩm lọt vào chung kết và được trao các giải nhì, ba, khuyến khích (không có giải nhất). NSND Quang Vinh, Chủ tịch Hội Âm nhạc Hà Nội, Trưởng Ban giám khảo cuộc thi cho biết, bằng kinh nghiệm làm nghề, Ban giám khảo kiên quyết loại khỏi cuộc thi những bài hát do AI sáng tác hoàn toàn, vì những ca khúc ấy thiếu hồn, thiếu mạch cảm xúc. Ông nhấn mạnh: “AI chỉ nên là công cụ hỗ trợ, chứ không thể thay thế người nhạc sĩ”.
Còn theo Thạc sĩ Vũ Phạm Thanh Hương, Trưởng Phòng Văn nghệ quần chúng, Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện (Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch), AI như “con dao hai lưỡi”: nếu dùng không đúng cách, có thể tạo ra hình ảnh sai lịch sử hoặc phản cảm trong tranh cổ động, tuyên truyền. Theo bà, các sản phẩm văn hóa phải lấy nguồn tư liệu chính thống, tránh sử dụng hình ảnh từ AI khi chưa được kiểm chứng.
Việc ứng dụng AI trong nghệ thuật phản ánh xu thế tất yếu của thời đại số. Vấn đề không nằm ở việc chọn giữa truyền thống hay hiện đại, mà ở cách quản lý và kiểm soát để công nghệ phục vụ con người, chứ không làm thay con người. Song song việc khuyến khích ứng dụng công nghệ, các cơ quan quản lý cần sớm xây dựng quy định, cơ chế kiểm duyệt rõ ràng và cập nhật thường xuyên, nhằm bảo đảm tính chính xác, trung thực và chuẩn mực của các sản phẩm văn hóa nghệ thuật.
HÀ LINHNguồn: https://baohaiphong.vn/gioi-han-ai-trong-sang-tao-nghe-thuat-525007.html
Bình luận (0)