Lạ lùng sinh viên chưa tốt nghiệp trung cấp vẫn được học cao đẳng?

cao đẳng - Ảnh 1. — Sinh viên Trường cao đẳng Lý Tự Trọng trong một giờ học - Ảnh: TRỌNG NHÂN

Cụ thể, đây là những học sinh theo học mô hình 9+ cho những em đã tốt nghiệp THCS vào học trung cấp sau đó được liên thông và hoàn tất bậc cao đẳng. Tổng thời gian trung bình từ 3-4 năm. Mô hình 9+ này cũng đang được nhiều trường cao đẳng trên cả nước triển khai.

Cả ngàn học sinh theo học

Theo thông tư 05/2021 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định quy chế tuyển sinh và xác định chỉ tiêu tuyển sinh trình độ trung cấp, trình độ cao đẳng, người học trình độ cao đẳng phải thỏa mãn một trong hai tiêu chí sau.

Một là đã có bằng tốt nghiệp THPT. Hai là có bằng tốt nghiệp trung cấp cộng với giấy chứng nhận hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông hoặc giấy chứng nhận đủ yêu cầu khối lượng kiến thức văn hóa trung học phổ thông, gọi nôm na là chương trình văn hóa bốn môn.

Với những học sinh theo học hệ 9+ và chỉ học chương trình văn hóa bốn môn, các em sẽ không thể có bằng tốt nghiệp THPT. Tức là theo thông tư 05/2021, các em thuộc nhóm hai, bắt buộc phải thỏa "điều kiện cần" là tốt nghiệp trung cấp mới được học cao đẳng.

Tuy nhiên một số bạn đọc phản ảnh đến Tuổi Trẻ, cho rằng Trường cao đẳng Lý Tự Trọng TP.HCM không tuân thủ quy định trên. Cụ thể vào năm 2024, khóa 21T4 có 565 sinh viên tốt nghiệp trung cấp và gần 600 sinh viên không đủ điều kiện tốt nghiệp trung cấp vào tháng 9-2024.

Thế nhưng cũng trong tháng 9-2024, Trường cao đẳng Lý Tự Trọng TP.HCM thông báo danh sách lớp và mã số sinh viên khóa 21T4 này chuyển tiếp liên thông cao đẳng khóa 24C2. Danh sách có đến gần 1.100 sinh viên, trong đó hầu hết những sinh viên không đủ điều kiện tốt nghiệp trung cấp ở trên vẫn có trong danh sách này.

Đơn cử, L.H.G.H. học lớp 21T4-ANM1 không đủ điều kiện tốt nghiệp trung cấp vì nợ nhiều môn, bao gồm cơ sở dữ liệu, giáo dục chính trị, kỹ thuật lập trình, mạng máy tính và quản trị mạng, ngữ văn 1, pháp luật, tin học, vật lý 2. Tuy nhiên bạn vẫn có tên được học cao đẳng lớp 24C2-ANM1.

Hay N.M.K. học lớp 21T4-ANM1, còn nợ đến 15 môn và học phần nên chưa thể tốt nghiệp trung cấp nhưng vẫn có tên trong danh sách lớp học cao đẳng 24C2-ANM1.

Đáng chú ý, theo thông báo về việc tuyển sinh liên thông cao đẳng hệ chính quy 2024 do chính Trường cao đẳng Lý Tự Trọng TP.HCM ban hành, đối tượng tuyển sinh bao gồm người tốt nghiệp THPT, người tốt nghiệp trung cấp hoặc người tốt nghiệp cao đẳng có nhu cầu học thêm bằng thứ hai.

Đáng nói hơn, năm 2024 không phải là lần đầu tiên trường cho những sinh viên chưa tốt nghiệp trung cấp được học cao đẳng. Tình trạng tương tự cũng diễn ra với nhiều khóa trước năm 2023.

Nhà trường nói gì?

Trao đổi với Tuổi Trẻ, TS Đinh Văn Đệ - phó hiệu trưởng phụ trách Trường cao đẳng Lý Tự Trọng TP.HCM - xác nhận có vụ việc này và cho biết có thể nhìn dưới nhiều góc độ.

Trước hết về tình, ông nói có một thực tế rằng học sinh rẽ hướng sang học nghề sau THCS và chọn con đường 9+ chủ yếu là những bạn có học lực hạn chế. Trong khi đó gia đình và cả bản thân nhiều em cũng rất mong muốn hoàn tất lộ trình học để có cả bằng trung cấp lẫn cao đẳng.

Do đó ông cho rằng với những trường hợp sinh viên không đủ điều kiện tốt nghiệp trung cấp nhưng nhà trường nếu cứng nhắc bắt các em dừng để trả nợ hết môn, học phần trung cấp thì có thể làm ảnh hưởng đến tiến độ và tâm lý của các em. Nhiều em rất dễ chán nản và bỏ học.

Về lý, ông Đệ cho biết Trường cao đẳng Lý Tự Trọng là một trong những trường cao đẳng đầu tiên được Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho phép thí điểm mô hình đào tạo 9+. Trong quá trình thí điểm sẽ có nhiều vấn đề phát sinh nên trường sẽ chủ động linh hoạt tùy vào tình huống thực tế.

Chẳng hạn, ông giải thích với những sinh viên chưa đủ điều kiện tốt nghiệp trung cấp, các em sẽ phải làm đơn xin phép học dự thính các tín chỉ trong chương trình cao đẳng và cam kết phải hoàn tất những học phần đã nợ ở chương trình trung cấp. Trong thời gian học dự thính các tín chỉ cao đẳng, nhà trường sẽ sắp xếp lịch học để các em hoàn tất chương trình trung cấp.

Ông Đệ khẳng định điều quan trọng nhất là các tín chỉ từ việc học dự thính của các em chỉ được tính nếu các em đã tốt nghiệp trung cấp. Nghĩa là các em bắt buộc phải tốt nghiệp trung cấp thì kết quả học cao đẳng mới được ghi nhận và mới đủ điều kiện tốt nghiệp cao đẳng.

"Nhà trường cho rằng cách linh hoạt này có sai quy định hay không?", chúng tôi đặt vấn đề. Đại diện nhà trường cho rằng nhà trường đã có báo cáo về vấn đề này đến Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) trước đây trong một số buổi làm việc, để cơ quan quản lý nắm được tình hình thực tế. Trường vẫn đang chờ những hướng dẫn tiếp theo.

Ông nói thêm việc "linh hoạt" này hiện chỉ được áp dụng với những sinh viên học 9+ tại trường. Còn với những đối tượng khác bên ngoài muốn đăng ký vào học cao đẳng của Trường cao đẳng Lý Tự Trọng TP.HCM vẫn phải thỏa các điều kiện như có bằng tốt nghiệp THPT hoặc đã tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng như thông báo của nhà trường.

Một khóa hơn 1.300 sinh viên không đủ điều kiện tốt nghiệp

Năm 2023, con số tốt nghiệp trung cấp của khóa 20T4 và bao gồm cả khóa cũ xét lại chỉ có 188 em. Nghĩa là số sinh viên 20T4 có "điều kiện cần" để học cao đẳng cũng chỉ có 188 em. Con số không đủ điều kiện tốt nghiệp trung cấp khóa 20T4 của Trường cao đẳng Lý Tự Trọng là 1.344 em. Thế nhưng danh sách lớp liên thông cao đẳng khóa 23C2 từ những sinh viên trung cấp khóa 20T4 cũng có khoảng 1.300 em.

Tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng cách nhau chỉ vài tháng

Một trong những "hệ quả kéo theo" của cách làm này tại Trường cao đẳng Lý Tự Trọng TP.HCM là việc có rất nhiều trường hợp sinh viên tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng cách nhau chỉ vài tháng. Chẳng hạn trong năm 2023, nhiều sinh viên có tên trong các đợt xét tốt nghiệp trung cấp và cao đẳng của nhà trường chỉ cách nhau từ một đến ba tháng.

TS Đinh Văn Đệ cho rằng đây là điều khá bình thường bởi trường quy định sinh viên bắt buộc phải tốt nghiệp trung cấp mới được xét tốt nghiệp cao đẳng. Do vậy một số sinh viên đã hoàn tất đầy đủ chương trình dự thính ở chương trình cao đẳng nhưng chưa hoàn thành "trả nợ" các môn trung cấp cũng không được xét tốt nghiệp cao đẳng. Đến khi hoàn thành, các em sẽ tốt nghiệp trung cấp và cao đẳng với thời gian rất gần nhau.