Luật hóa quyền thu giữ tài sản, tăng quyền quyết định cho vay...

Mới đây, Ủy ban Kinh tế và Tài chính tổ chức phiên họp toàn thể đầu tiên, thẩm tra tờ trình của Chính phủ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng.

Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, tính đến tháng 1/2025, tỷ lệ nợ xấu nội bảng đã tăng lên 4,3%. Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho biết, việc Nghị quyết 42/2017/QH14 chưa được luật hóa khiến quá trình xử lý nợ xấu bị đình trệ, đặc biệt là trong các vấn đề như thu giữ, kê biên và hoàn trả tài sản đảm bảo – nhất là khi tài sản liên quan đến các vụ án hình sự.

Do đó, dự thảo Luật đề xuất luật hóa ba chính sách then chốt từ Nghị quyết 42 đó là: Quyền thu giữ tài sản đảm bảo, Quy định về kê biên tài sản đảm bảo, Hoàn trả tài sản đảm bảo là vật chứng trong vụ án hình sự; đồng thời bổ sung quy định liên quan đến tài sản là tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.

Ngân hàng Nhà nước khẳng định, việc luật hóa sẽ tạo hành lang pháp lý thống nhất, giúp các tổ chức tín dụng và đơn vị xử lý nợ thực thi quyền hợp pháp trong thu hồi nợ, từ đó cải thiện khả năng xoay vòng vốn và tiếp cận tín dụng với chi phí hợp lý cho người dân, doanh nghiệp.

Phó Thống đốc Phạm Quang Dũng nêu rõ: trước khi có Nghị quyết 42, chỉ 23% khách hàng tự nguyện trả nợ; sau khi áp dụng nghị quyết, tỷ lệ này tăng lên 89%. Trung bình, mỗi tháng hệ thống ngân hàng xử lý 5.800 tỷ đồng nợ xấu – tăng 2.280 tỷ so với trước. Tuy nhiên, từ khi nghị quyết hết hiệu lực, nợ xấu tăng mạnh, gây khó khăn trong xử lý và làm tăng chi phí tín dụng.

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng đã cụ thể hóa quy định về quyền thu giữ tài sản bảo đảm của các tổ chức tín dụng.

Ông Nguyễn Đình Việt – Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La, thành viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính – đồng tình với đề xuất luật hóa quyền thu giữ tài sản đảm bảo, cho rằng điều này sẽ nâng cao ý thức trả nợ của người vay.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính thống nhất với sự cần thiết ban hành luật nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, hoàn thiện thể chế tiền tệ – ngân hàng, tạo môi trường đầu tư kinh doanh minh bạch, bình đẳng.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến đề nghị đánh giá tác động đầy đủ, đảm bảo quy định minh bạch, kỷ cương, ngăn ngừa lạm dụng và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên. Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhấn mạnh, quyền thu giữ tài sản đảm bảo không phải là quyền đương nhiên mà phải được thể hiện rõ trong hợp đồng dân sự – tuân thủ nguyên tắc thỏa thuận tự nguyện.

Đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với việc luật hóa quyền thu giữ tài sản đảm bảo, nhưng đề nghị quy định cụ thể hơn để đảm bảo minh bạch, công khai và quyền lợi của người bị thu giữ. Một số ý kiến bày tỏ lo ngại việc này có thể hành chính hóa quan hệ dân sự nếu không có cơ chế kiểm soát chặt chẽ, đặc biệt trong các trường hợp không thông qua tòa án.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng đề xuất chuyển thẩm quyền quyết định cho vay đặc biệt (với lãi suất 0% hoặc không có tài sản đảm bảo) từ Thủ tướng Chính phủ sang Ngân hàng Nhà nước. Việc phân cấp này giúp rút ngắn thủ tục, nâng cao hiệu quả xử lý, đảm bảo kịp thời hỗ trợ hệ thống tín dụng khi cần thiết.

Ông Nguyễn Đình Việt nhận định, đây là điều hợp lý bởi Ngân hàng Nhà nước là cơ quan nắm rõ nhất tình hình của các tổ chức tín dụng. Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cũng đồng tình, cho rằng điều này phù hợp với chủ trương phân cấp, góp phần tăng tính chủ động trong điều hành chính sách tiền tệ, đặc biệt trong bối cảnh thị trường biến động nhanh và phức tạp.

Nguồn: https://baodaknong.vn/luat-hoa-quyen-thu-giu-tai-san-tang-quyen-quyet-dinh-cho-vay-dac-biet-249963.html