Thách thức gìn giữ tính chân thực của nhiếp ảnh
Ngày 9-11, tại Hà Nội, Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Nhiếp ảnh Việt Nam - Những vấn đề đặt ra trong kỷ nguyên mới” nhằm định hướng sự phát triển của nhiếp ảnh Việt Nam trong giai đoạn mới với những thách thức giữa "biển lớn" công nghệ.
Phát biểu khai mạc hội thảo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Trần Thị Thu Đông, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam nhấn mạnh: “Chúng ta đang cùng nhau luận bàn về tương lai của nhiếp ảnh Việt Nam trong một bối cảnh lịch sử trọng đại của dân tộc - kỷ nguyên vươn mình của đất nước với khát vọng xây dựng Việt Nam hùng cường, phồn vinh và hạnh phúc”.
Theo nghệ sĩ nhiếp ảnh Trần Thị Thu Đông, hiện nay, có hai nghịch lý nổi bật mà nhiếp ảnh hiện nay phải đối diện. Một là “đại hồng thủy của hình ảnh”, khi ai cũng có thể là người chụp ảnh, đặt ra câu hỏi về ranh giới giữa ảnh nghệ thuật và ảnh ghi chép thông thường. Hai là thách thức về “tính chân thực”, khi sử dụng AI có thể tạo ra hình ảnh “như thật” nhưng không bắt nguồn từ hiện thực. Điều này đe dọa bản chất cốt lõi của nhiếp ảnh là tính tư liệu và chân thực.
“Đứng trước thách thức đó, nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam không thể chỉ là người quan sát, mà phải là một chủ thể sáng tạo tích cực, tham gia định hình tương lai. Công nghệ, dù quyền năng đến đâu, cũng chỉ là công cụ. Yếu tố quyết định tầm vóc của một tác phẩm nghệ thuật chính là tài năng của người nghệ sĩ, là phần hồn mà người nghệ sĩ gửi gắm vào tác phẩm của mình”, nghệ sĩ nhiếp ảnh Trần Thị Thu Đông khẳng định.
Trong kỷ nguyên mà hình ảnh trở thành ngôn ngữ toàn cầu, mỗi bức ảnh không chỉ là phương tiện truyền tải thông tin mà còn là cầu nối giữa con người và thế giới. Nhiếp ảnh Việt Nam vì thế cần không ngừng đổi mới tư duy, nâng cao trình độ chuyên môn và ứng dụng công nghệ một cách sáng tạo, nhưng đồng thời phải giữ được giá trị nhân văn, bản sắc dân tộc - điều làm nên linh hồn của nhiếp ảnh Việt Nam suốt những thập niên qua.
Phát huy tính nhân văn, sáng tạo, chuyên nghiệp
Tại hội thảo, các nhà quản lý, nhà khoa học, nghệ sĩ và chuyên gia nhiếp ảnh trên cả nước đã có nhiều ý kiến, trao đổi, thảo luận cởi mở về các vấn đề then chốt của nhiếp ảnh Việt Nam trong kỷ nguyên số.
Các ý kiến, tham luận tập trung vào các vấn đề như giữ gìn bản sắc và sứ mệnh sáng tạo của nhiếp ảnh Việt Nam trong kỷ nguyên hội nhập quốc tế; nâng cao vai trò của lý luận, phê bình nhiếp ảnh để định hướng thẩm mỹ và xây dựng hệ giá trị nghệ thuật phù hợp với thời đại mới; đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ, trang bị kiến thức, đạo đức và bản lĩnh nghề nghiệp cho các nghệ sĩ trẻ; phát triển công nghiệp nhiếp ảnh và quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới, xây dựng thị trường nghệ thuật chuyên nghiệp, gắn kết với du lịch và các ngành kinh tế sáng tạo.
Nhà nghiên cứu lý luận phê bình nhiếp ảnh Trần Quốc Dũng khẳng định, trong kỷ nguyên mới, cần giữ gìn bản sắc nhiếp ảnh Việt Nam. Nhiếp ảnh Việt Nam mang tính lịch sử, tính chân thực và tính nghệ thuật. Khi xã hội càng phát triển, dưới tác động của khoa học kỹ thuật, có nhiều thuận lợi tích cực nhưng nhiếp ảnh cũng dễ có xu hướng ngả theo xu thế ứng dụng các công cụ, đặc biệt là các phần mềm xử lý hình ảnh theo suy nghĩ chủ quan của người cầm máy, kể cả việc tạo dựng ra những sản phẩm dạng ảnh để rồi làm mất đi tính chân thực hay nguy hại hơn nữa, làm sai lệch tính lịch sử của nhiếp ảnh.
Nhà phê bình Trần Quốc Dũng cho rằng, ở thời đại này, hình ảnh trở thành “một phần tất yếu” của cuộc sống. Điều đó đòi hỏi nhiếp ảnh phải nắm giữ một phần, dù nhỏ, vai trò định hướng đời sống xã hội của cả nước. Tính định hướng trong hoạt động nhiếp ảnh cần tập trung vào duy trì và giữ gìn bản chất nhiếp ảnh, đồng thời tạo một môi trường nhiếp ảnh có tính chuẩn mực, phân định các loại hình hoạt động trong nhiếp ảnh, trong đó có nhiếp ảnh truyền thống và trí tuệ nhân tạo (AI).
Cụ thể hơn, nhà nghiên cứu lý luận phê bình nhiếp ảnh Phạm Tiến Dũng nhận định, nhiếp ảnh Việt Nam cần vượt qua giai đoạn “chụp cái mình thấy” để bước vào “chụp cái thế giới cần được thấy”, làm sao để ảnh không chỉ “đẹp mắt” mà mỗi bức ảnh còn tạo ra rung động, truyền năng lượng sống tích cực đến người xem. Để nhiếp ảnh chạm đến người xem thì nhiếp ảnh gia của kỷ nguyên mới cần tránh lối mòn trong tư duy, trong cách chụp, trong khai thác đề tài, thoát khỏi kiểu chụp ảnh minh họa. Chụp đẹp chưa đủ mà còn chụp đúng và sâu.
Theo nhà phê bình Phạm Tiến Dũng, nhiếp ảnh Việt Nam cần hạn chế kiểu chụp “mùa nào thức nấy” như mùa nước nổi, mùa gặt, mùa hoa gạo… và những đề tài đã quá quen thuộc như ruộng bậc thang, chợ nổi, bình minh, hoàng hôn, quăng chài, tung lưới… nếu không mang góc nhìn mới. Nhiều nhiếp ảnh gia vẫn chụp theo tiêu chí cuộc thi, trong khi ảnh nghệ thuật đương đại cần tư tưởng, khái niệm và câu chuyện cá nhân: “Tôi muốn nói điều gì với thế giới này qua bức ảnh?”.
Trong bối cảnh đa dạng văn hóa và ảnh hưởng của các trào lưu nghệ thuật khác nhau, nhiếp ảnh Việt Nam cần xác định rõ định hướng thẩm mỹ riêng, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Các nghệ sĩ vẫn cần phản ánh được vẻ đẹp của đất nước, con người, lịch sử và văn hóa Việt Nam; khuyến khích các tác phẩm có giá trị nghệ thuật, nhân văn sâu sắc, góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp hơn như đề tài về tình yêu thương, lòng nhân ái, sự sẻ chia, phản ánh những vấn đề xã hội, những mảnh đời khó khăn, góp phần nâng cao nhận thức và trách nhiệm cộng đồng. Các nghệ sĩ nhiếp ảnh cũng cần kết hợp các kỹ thuật nhiếp ảnh truyền thống với công nghệ hiện đại để tạo ra những tác phẩm độc đáo, mang tính sáng tạo cao.
Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Đức Toàn (Chi hội Nhiếp ảnh nghệ thuật Hà Nội 2), nghệ sĩ nhiếp ảnh Hoàng An (Chi hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam tỉnh Quảng Trị), nghệ sĩ nhiếp ảnh Hải Huy (Chi hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam tỉnh Quảng Ninh) đều cùng ý kiến rằng, bên cạnh sự chuyển biến của nghệ sĩ nhiếp ảnh thì cần chuyên nghiệp hóa đội ngũ và công tác giám khảo, giám tuyển trong nhiếp ảnh Việt Nam thời kỳ mới, mở rộng nguồn giám khảo trẻ, có tư duy hiện đại, được đào tạo bài bản trong và ngoài nước để đánh giá đúng, dẫn dắt, định hướng và tạo động lực sáng tạo cho nghệ sĩ nhiếp ảnh…
Nguồn: https://hanoimoi.vn/nhiep-anh-viet-nam-trong-ky-nguyen-moi-giu-ban-sac-phat-huy-sang-tao-giua-bien-lon-cong-nghe-722704.html
![[Infographic] Thị trường chứng khoán Việt Nam vượt 11 triệu tài khoản giao dịch](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/402x226/vietnam/resource/IMAGE/2025/11/09/1762677474332_chungkhoanhomnay0-17599399693831269195438.jpeg)
![Bước chuyển OCOP Đồng Nai: [Bài 2] Mở kênh phân phối mới](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/402x226/vietnam/resource/IMAGE/2025/11/09/1762655780766_4613-anh-1_20240803100041-nongnghiep-154608.jpeg)
Bình luận (0)