Những nỗ lực phục dựng Nỏ thần An Dương Vương

Lịch sử và huyền sử Việt Nam thời cổ đại có rất nhiều hướng tiếp cận, và chuyện về nỏ thần cũng là một hướng. Có nhiều ý kiến cho rằng nỏ thần chính xác có từ thời đại Hùng Vương, một lần bắn là có thể giết rất nhiều quân giặc, giúp người Việt chiến thắng quân Tần và khiến Triệu Đà sợ hãi không bao giờ dám xâm phạm Văn Lang - Âu Lạc. Nguyên lý đặc biệt của nỏ là nhờ lực trọng trường, sức mạnh cực đại ở khoảng cách xa nhất để giết được giặc.

Thượng tướng, Viện sĩ, Tiến sĩ, Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân Nguyễn Huy Hiệu, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cho rằng có nhiều bằng chứng trực tiếp chứng minh Triệu Đà chưa hề chiếm thành Cổ Loa và xâm lấn Âu Lạc. Người Việt cổ đã có chiến thắng trước quân Tần và chiến thắng vĩ đại đó đã giúp giữ vững lãnh thổ, văn hóa và bản sắc từ 2.300 năm trước.

Nỏ thần bắn từ thành Cổ Loa hình xoắn ốc 9 tầng cao chót vót khiến mũi tên đồng khi lao vào địch có vận tốc lớn nhất xuyên giáp sắt, trong khi địch không có cách nào sát thương được ta (ảnh minh hoạ).

Một trong những bằng chứng trực tiếp đó là nỏ thần, một loại vũ khí uy lực có khả năng sát thương cao mà qua nghiên cứu và thực nghiệm thực tế, kỹ sư Vũ Đình Thanh đã chứng minh được nỏ thần có thật, là vũ khí có khả năng trong một lần bắn có thể giết được rất nhiều quân giặc.

Hẳn ai trong chúng ta cũng đều biết truyền thuyết Triệu Đà nhiều lần đi đánh nước ta, quân lính bị nỏ thần bắn phơi thây đầy đồng, rồi sau đó Triệu Đà dùng mưu vô hiệu hoá nỏ thần và khởi đầu nghìn năm Bắc thuộc? Tuy nhiên, cũng theo truyền thuyết thì không thấy nói việc Triệu Đà sau đó sử dụng nỏ thần thế nào, rồi kết quả khảo cổ lăng mộ nhà Triệu cũng không hề thấy dấu vết nỏ thần… do đó thực tế này cũng đưa ra những gợi ý về việc Triệu Đà không hề đánh chiếm nước ta.

Có một cách lý giải khác là tất cả những cuốn sử uy tín của Trung Hoa xuất hiện cùng thời với Triệu Đà như Sử ký Tư Mã Thiên hay Hoài Nam Tử không hề viết về việc Triệu Đà đánh chiếm Âu Lạc. Vì sao lại vậy? Nhiều kiến giải cho rằng lý do đơn giản vì thời đó nỏ thần của chúng ta đang là nỗi kinh hoàng của phương Bắc nên không thế lực nào nghĩ đến việc gây hấn.

Ở một phạm vi hẹp hơn, câu chuyện được mở sang một hướng khác đó là từ trước đến nay chưa thấy ai đặt câu hỏi vì sao không phục dựng được cách bắn của nỏ thần?

Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu (bên trái) và kỹ sư Vũ Đình Thanh.

Hiện nay, kỹ sư Vũ Đình Thanh đã phục dựng cách bắn hàng loạt mũi tên đồng Cổ Loa bằng ống. Việc này được một số nhà sử học đã kiểm chứng rất nhiều lần. Cụ thể, trên một cái nỏ nhỏ, kỹ sư Thanh đặt hàng chục mũi tên đồng trong ống và khi bắn thì tên cũng đã bay xa đến 150 m. Điều đó chứng minh khi xưa cha ông ta với nỏ có kích cỡ to thì việc bắn cùng một lúc với rất nhiều mũi tên bay được hàng trăm m là việc có thật.

Một khía cạnh nữa là việc kỹ sư Thanh tìm ra nguyên lý cách vận hành của nỏ là nỏ không bắn thẳng vào mục tiêu mà bắn lên cao để các mũi tên rơi nhanh dần đều. Điều đặc biệt ở đây là cha ông ta đã nghĩ ra cách chế tạo mũi tên để lực quay quanh trục tăng cao khi rơi nhanh dần đều từ trên xuống và do đó làm tăng tính sát thương lên rất nhiều.

Theo Đại Việt Sử Ký Toàn Thư mô tả thì địa hình thành khi đó: “Rộng nghìn trượng, cuộn tròn như hình con ốc cho nên gọi là Loa Thành, lại có tên là thành Tư Long , người nhà Đường gọi là thành Côn Lôn vì thành đó rất cao”. Với kiến trúc như vậy thì sức mạnh của mũi tên đồng sẽ tăng lên gấp bội phần.

Kỹ sư Vũ Đình Thanh chia sẻ việc tìm ra nguyên lý nỏ thần bắt nguồn từ việc nhìn thấy cung thủ trên trống đồng Ngọc Lũ khi bắn tên thì dẫm lên một sợi dây để giữ thân tên, nên nếu thay thân tên bằng ống tên thì sẽ bắn được một lúc rất nhiều mũi tên đồng. Từ đó kỹ sư Thanh tìm được bí mật của nỏ là cách tách chùm tên đồng khỏi ống tên. Cũng theo kỹ sư Thanh thì trống đồng có từ thời Hùng Vương nên nỏ thần cũng phải có từ thời kỳ này.

Nguyên lý nỏ thần hay nguyên lý bắn mũi tên đồng Cổ Loa là cách bắn tên mà lực không tác động trực tiếp vào mũi tên, phải thực hiện việc tách mũi tên. Phương thức này được khắc hoạ rõ ràng trên trống đồng Ngọc Lũ, trống đồng Cổ Loa.

Nguồn: https://thoidai.com.vn/nhung-no-luc-phuc-dung-no-than-an-duong-vuong-214956.html