Tiên phong ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giảng dạy - Bài 2: Sáng tạo số trong từng tiết học

Luồng sinh khí mới

Sáng đầu tuần, tiết học Ngữ văn của cô giáo trẻ Nguyễn Minh Hằng (Trường THCS Kim Đồng, phường Hồng Gai, tỉnh Quảng Ninh) diễn ra trong bầu không khí hào hứng, sôi nổi. Với nội dung tập trung vào kỹ năng “viết văn bản nghị luận về một vấn đề của đời sống”, học sinh đã chủ động từ khâu chuẩn bị clip mở bài bằng AI đến việc thiết kế trò chơi tương tác “Cuộc thi bơi của các chú vịt” để trả lời nhanh câu hỏi. Những công cụ AI mô phỏng hoạt cảnh, tạo hình nhân vật hoặc tạo câu hỏi nhanh giúp cho tiết học bùng nổ năng lượng - điều mà phương pháp truyền thống khó đạt được. Rõ ràng học sinh hứng thú hơn rất nhiều. Các em không chỉ học kiến thức mà còn học kỹ năng công nghệ, kỹ năng sáng tạo nội dung đúng theo tinh thần giáo dục hiện đại.

“Ứng dụng AI vào dạy học, tiết học Ngữ văn sẽ được tiếp thêm một luồng sinh khí mới. Nếu như trước đây giáo viên là trung tâm truyền thụ kiến thức thì giờ đây AI giúp cá thể hóa việc học, hỗ trợ minh họa trực quan và tạo ra bối cảnh học tập sinh động hơn rất nhiều” – cô Hằng chia sẻ.

Nhớ lại những ngày đầu “chập chững” sử dụng AI trong việc chuẩn bị bài giảng, cô Hằng cho biết giai đoạn đầu hơi tốn thời gian vì chủ yếu là phải tự học, tự khám phá trên các nền tảng. Nhưng khi đã thành thạo hơn, AI giúp cô Hằng và các đồng nghiệp tiết kiệm công sức rất lớn. AI có thể soạn giáo án nhanh hơn, tạo ra tư liệu, hình ảnh, video chất lượng cao trong vài phút, giúp cho giáo viên có thể xây dựng được trò chơi, phiếu học tập, đề bài nhanh gọn, cũng như AI có thể gợi ý cách thức tổ chức hoạt động lớp sao cho phong phú nhất.

Cô Hằng lấy ví dụ trước đây, để dựng một video mở bài, cô có thể mất nửa ngày nhưng với AI hiện nay, cô sẽ chỉ mất 10 phút là có thể hoàn chỉnh. Thay vì vất vả hơn, giáo viên sẽ trở nên chủ động, sáng tạo và hiệu quả hơn trong công tác giảng dạy nhờ AI.

Tùy mục đích từng tiết học, tôi thường sử dụng những công cụ như ChatGPT để tạo bài tập và soạn giáo án nhanh thiết kế trò chơi, ôn tập hoặc gợi ý hoạt động nhóm. Canva AI để thiết kế hình ảnh minh họa và video ngắn phục vụ bài giảng. QuillBot, Grammarly để hỗ trợ việc chỉnh sửa câu, văn bản bằng tiếng Anh và xây dựng tài liệu mẫu cho học sinh. Kahoot và Quizizz để tạo câu hỏi trắc nghiệm, tự động giúp các em ôn bài một cách vui vẻ và hào hứng. Bên cạnh đó, tôi cũng sử dụng Suno AI để tạo những âm thanh cá nhân hóa của lớp học. Nhờ các công cụ này, tiết học trở nên trực quan, sinh động và tiết kiệm thời gian hơn. Việc dạy học trở nên nhẹ nhàng hơn, đồng thời giúp tôi có nhiều thời gian hơn để chú ý đến cảm xúc cũng như là nhu cầu học tập của học sinh” - cô giáo Lương Đoan Phương, Trường THCS Huỳnh Thúc Kháng (phường Thanh Khê, Đà Nẵng) chia sẻ.

Ngoài là một giáo viên giảng dạy bộ môn Ngữ văn, trong vai trò là một tổng phụ trách đội, cô Hằng đã ứng dụng AI vào hoạt động tuyên truyền hay tổ chức các phong trào cho các em đội viên. Với đặc thù của công việc, lượng thông tin cần truyền tải cho học sinh là rất lớn: từ kỹ năng sống, an toàn giao thông đến bảo vệ môi trường, phòng chống bạo lực học đường… AI có thể giúp tạo ra video tuyên truyền ngắn gọn với hình ảnh sinh động, phù hợp với tâm lý học sinh THCS. Cô Hằng cũng sử dụng AI để thiết kế poster, infographic chỉ trong vài phút hoặc sáng tạo các ý tưởng, khẩu hiệu, trò chơi truyền thông, câu hỏi tương tác nhanh và chính xác.

“Nhờ AI, có thể chuyển giọng đọc để tạo ra bản tin phát thanh măng non, hấp dẫn hơn thay vì một giọng đọc đơn điệu. Với AI, các buổi tuyên truyền của tôi sẽ không còn nặng nề mà trở thành các hoạt động gần gũi và dễ tiếp nhận với đối tượng là học sinh THCS” – cô Hằng hào hứng cho biết.

Lớp học truyền cảm hứng, học sinh là trung tâm

Khởi động tiết học Tiếng Anh 45 phút về chủ điểm “Hobbies”, cô giáo Lương Đoan Phương - Trường THCS Huỳnh Thúc Kháng (phường Thanh Khê, Đà Nẵng) đã dùng công cụ Canva AI để tạo một video ngắn 30 - 40 giây gồm các tình huống sinh động như bạn nhỏ đang đọc truyện, một bạn khác chơi cầu lông, nhóm bạn làm mô hình trong khi bạn nữ tập vẽ tranh. Video có nền nhạc nhẹ, giọng thuyết minh tiếng Anh AI rõ ràng, hình ảnh đẹp, gần gũi, mang tính cá nhân hóa gợi sự hứng thú của học sinh. Từ video, học sinh sẽ trả lời nhanh câu hỏi về sở thích của từng bạn/nhóm bạn trong đó.

Ở phần giới thiệu từ vựng, cô Phương dùng Bing Image Creator và DALL-E là hai công cụ tạo hình ảnh từ văn bản bằng AI để tạo hình ảnh minh hoạ cho các sở thích như đọc sách, chơi cờ… sau đó trình chiếu trên slide và cho học sinh đoán từ.

Ở phần luyện nói, AI có thể hỗ trợ học sinh đánh giá phát âm bằng cách học sinh ghi âm giọng nói bằng điện thoại hoặc máy tính bảng trong phần chuẩn bị bài trước ở nhà và gửi file cho cô. Giáo viên có thể sử dụng ELSA Speak hoặc Google Speech-to-Text và AI rubric để nhận diện lỗi phát âm, gợi ý chỉnh âm và chấm điểm phát âm bằng cách chọn ngẫu nhiên trong các bản ghi âm của thành viên mỗi đội. Đội nào điểm cao nhất sẽ chiến thắng. Lớp học cực sôi nổi trong hoạt động này, học sinh cũng tích cực chuẩn bị bài ở nhà mà không cần giáo viên nhắc nhở nhiều.

Đối với phần bài tập, cô Phương cho biết có thể dùng ChatGPT để tạo nhanh 5 câu trắc nghiệm từ vựng về “hobbies”, 3 câu hoàn thành câu và 1 đoạn hội thoại ngắn để học sinh sắp xếp đúng thứ tự. Sau đó, cô đưa toàn bộ vào Quizizz để tạo game thi đua trong lớp. Nhờ hiệu ứng vui nhộn của Quizizz, học sinh ôn bài một cách đầy hứng thú.

Đối với hoạt động vận dụng, cô Phương yêu cầu mỗi nhóm 3 học sinh thực hiện một đoạn hội thoại 1 phút về sở thích. Học sinh có thể dựa vào kịch bản do ChatGPT gợi ý phù hợp với năng lực, sáng tạo thêm ý và trình bày trước lớp. Kết thúc bài học, giáo viên có thể sử dụng MindMap AI để tạo sơ đồ tư duy, trình chiếu lên bảng và hướng dẫn học sinh ghi nhanh các ý chính rất dễ nhớ, dễ thuộc. 45 phút trôi qua nhanh chóng trong sự nuối tiếc và mong chờ tiết học thú vị tiếp theo của những em học sinh lớp 7 Trường THCS Huỳnh Thúc Kháng.

Những tiết học với sự hỗ trợ của AI giờ đây đã và đang ngày càng trở nên quen thuộc với cả thầy và trò trong các ngôi trường ở Việt Nam. Từng yêu cầu, mục tiêu của bài học được thực hiện với sự hỗ trợ của AI một cách linh hoạt, trong đó giáo viên đóng vai trò là người dẫn dắt, kiến tạo học tập còn học sinh là trung tâm của hoạt động.

Đặc biệt, ngay cả với các vùng khó khăn, AI cũng giữ vai trò là “cầu nối” xóa khoảng cách. Thông qua trợ lý ảo, học sinh vùng sâu có thể tiếp cận bài giảng chất lượng, trong khi giáo viên được hỗ trợ phương pháp hiện đại dù điều kiện hạ tầng còn hạn chế.

Theo GS.TS Phạm Tất Dong - nguyên Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam, người thầy trong thời đại số không chỉ cần có “tâm” và “tầm”, mà còn phải sở hữu cả “năng lực công nghệ” và “năng lực cảm xúc”. Người thầy phải vừa làm chủ được các công cụ hiện đại, vừa chạm được đến cảm xúc của học sinh. Thành thạo công nghệ cho phép thầy cô sử dụng hiệu quả các hệ thống quản lý học tập, xây dựng bài giảng đa phương tiện, tổ chức lớp học trực tuyến hay phân tích dữ liệu đánh giá. Nhưng chính năng lực cảm xúc mới tạo nên một môi trường học tập ấm áp và nhân văn, nơi từng lời nói, ánh mắt hay cử chỉ đều có thể lan tỏa sự động viên và truyền cảm hứng. Trong bối cảnh AI phát triển mạnh mẽ, người giáo viên không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn phải biết thấu hiểu cảm xúc và dẫn dắt năng lượng tích cực trong lớp học. Giữa thời đại công nghệ bao trùm, cảm xúc vẫn là điều không thể bị thay thế. Vì vậy, thầy cô cần đi đầu trong đổi mới; bởi nếu không thay đổi tư duy, chính chúng ta sẽ bị học trò vượt lên trước.

(còn nữa)

Lam Nhi

Nguồn: https://daidoanket.vn/tien-phong-ung-dung-tri-tue-nhan-tao-trong-giang-day-bai-2-sang-tao-so-trong-tung-tiet-hoc.html

Bình luận (0)