Trường công lập “vùng khó” của Hà Nội tổ chức sàng lọc tâm lý cho 100% học sinh

“Nhà trường xác định việc chăm sóc sức khỏe tâm thần học sinh quan trọng không kém việc nâng cao chất lượng dạy và học", cô Nguyễn Thị Vân Hồng, Hiệu trưởng nhà trường nói.

Nằm ngoài đê sông Hồng, cô Nguyễn Thị Vân Hồng, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Chương Dương (phường Hồng Hà, Hà Nội) nhận định trường mình là trường “vùng khó” của Thủ đô khi có nhiều học sinh vùng bãi, hoàn cảnh khó khăn.

Tuy là trường “vùng khó,” nhưng nhiều năm qua, Trường Trung học cơ sở Chương Dương là một trong số ít các trường công lập của Hà Nội thực hiện kiểm tra, đánh giá, sàng lọc tâm lý cho tất cả các học sinh.

Mỗi học sinh đều được lắng nghe, thấu hiểu và hỗ trợ

“Nhà trường xác định việc chăm sóc sức khỏe tâm thần học sinh quan trọng không kém việc nâng cao chất lượng dạy và học. Chúng tôi mong muốn mỗi em học sinh đều cảm thấy được lắng nghe, được thấu hiểu và được hỗ trợ kịp thời”, cô Nguyễn Thị Vân Hồng chia sẻ.

Cô Hồng cho biết Chương trình Tâm lý học đường được triển khai với sự hợp tác chuyên môn từ Trung tâm Tâm lý học Ứng dụng Vietking, hướng đến 100% học sinh được đánh giá sàng lọc để phát hiện sớm khó khăn tâm lý, hành vi và học tập. Nhà trường cũng phối hợp chặt chẽ với giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh, tạo thành “tam giác kết nối” gia đình – nhà trường – chuyên gia nhằm hỗ trợ học sinh một cách hiệu quả.

Các hoạt động của phòng Tâm lý học đường được triển khai với nhiều hoạt động: từ tư vấn, phòng ngừa, phát hiện can thiệp sớm, xây dựng trường học hạnh phúc đến đánh giá để cải tiến cho giai đoạn sau.

Cụ thể, trong hoạt động tư vấn – tham vấn, các chuyên gia tâm lý sẽ triển khai hỗ trợ 1:1 hoặc theo nhóm các vấn đề về cảm xúc, hành vi, kỹ năng học tập, hướng nghiệp đồng thời tổ chức tham vấn cho giáo viên, phụ huynh về cách nhận diện và can thiệp kịp thời.

Để phòng ngừa, trường tổ chức các chuyên đề kỹ năng sống, quản lý cảm xúc, phòng chống bạo lực học đường, an toàn mạng, ma túy và thuốc lá điện tử cho mỗi khối lớp ít nhất 2 chủ đề/năm.

Chuyên gia tâm lý tham vấn cho học sinh. (Ảnh: NTCC)

Để phát hiện và can thiệp sớm, trường tổ chức đánh giá sàng lọc học sinh đầu cấp, theo dõi sát các trường hợp có dấu hiệu lo âu, trầm cảm, tự hại, bắt nạt để có giải pháp can thiệp hoặc chuyển tuyến kịp thời.

Để xây dựng trường học hạnh phúc, trường tập huấn kỹ năng ứng phó, chia sẻ kinh nghiệm xử lý tình huống cho giáo viên; tạo nhóm hỗ trợ phụ huynh và diễn đàn chia sẻ.

Hàng năm, phòng Tâm lý học đường tổng hợp dữ liệu, bảo mật hồ sơ tham vấn, báo cáo định kỳ cho ban giám hiệu và đề xuất cải tiến.

Trong năm học 2024-2025, phòng Tâm lý học đường của Trường Trung học cơ sở Chương Dương đã thực hiện 180 lượt tham vấn, hỗ trợ 69 học sinh, trong đó 42 trường hợp cải thiện rõ rệt. Ngoài ra, nhà trường tiến hành sàng lọc 198 học sinh khối 6 và phát hiện 91 em cần can thiệp ở các mức độ khác nhau, từ đó xây dựng kế hoạch hỗ trợ riêng.

Năm học 2025-2026, Trường Trung học cơ sở Chương Dương tiếp tục triển khai chương trình Tâm lý học đường với nhiều điểm mới, hướng tới mục tiêu xây dựng môi trường học tập an toàn, thân thiện, giúp học sinh phát triển toàn diện cả về trí tuệ lẫn cảm xúc.

Trường mở rộng các hoạt động tham vấn cá nhân, tổ chức thêm chuyên đề ngoại khóa, tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức và mở rộng hợp tác với các chuyên gia tâm lý.

“Một ngôi trường hạnh phúc không chỉ có cơ sở vật chất hiện đại mà còn phải là nơi học sinh cảm thấy an toàn, được tôn trọng và yêu thương. Hoạt động Tâm lý học đường chính là chìa khóa để hiện thực hóa mục tiêu đó”, cô Nguyễn Thị Vân Hồng khẳng định.

Bí quyết để học sinh mở lòng

Cô Hồng cho hay việc triển khai chương trình Tâm lý học đường của Trường Trung học cơ sở Chương Dương có nhiều thuận lợi do nhận được sự đồng thuận của toàn thể cán bộ, giáo viên, học sinh, phụ huynh. Trường có phòng tâm lý riêng cho học sinh với các chuyên gia tâm lý tận tình, nhiệt huyết.

Trường có phòng tâm lý nhưng không có biên chế nhân viên tư vấn tâm lý. (Ảnh: NTCC)

Tuy nhiên, để triển khai được hoạt động này là nỗ lực rất lớn của nhà trường khi phải đối diện với hàng loạt khó khăn: Không tiền, không nhân sự. Vấn đề đầu tiên là kinh phí khi không có nguồn chi từ ngân sách cho hoạt động này. Nhà trường phải huy động từ nhiều nguồn, trong đó có các nhà tài trợ. Không có biên chế nhân viên tư vấn tâm lý, trường phải nhờ đến các chuyên gia với tinh thần hỗ trợ là chính.

Cũng vì phải nhờ sự hỗ trợ của các chuyên gia bên ngoài, hoạt động tư vấn chỉ diễn ra hai buổi, vào sáng thứ Ba và chiều thứ Sáu mỗi tuần. Để giúp học sinh chủ động tiếp cận hoạt động tư vấn, lịch tư vấn tâm lý được trường dán sẵn ngoài cổng trường kèm đường link mã QR để học sinh có thể đăng ký lịch tham vấn với chuyên gia. Theo cô Hồng, điều này vừa giúp học sinh tăng tính chủ động, vừa giúp các em yên tâm hơn về tính bảo mật, riêng tư.

Đánh giá việc Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xây dựng định biên nhân viên tư vấn trường học cho các nhà trường là chính sách rất nhân văn, thể hiện sự quan tâm đến sức khỏe tinh thần của học sinh, nhưng cô Hồng cho rằng việc tuyển dụng sẽ rất khó khăn vì cung không đủ cầu.

Lịch tư vấn kèm mã QR đăng ký được trường dán trước cổng để học sinh tự đăng ký. (Ảnh: NTCC)

Chia sẻ kinh nghiệm từ thực tiễn nhà trường, cô Hồng cho rằng để thực hiện tốt công tác tư vấn tâm lý học đường cần xây dựng nền tảng tổ chức vững chắc: có phòng tư vấn riêng, đội ngũ giáo viên được đào tạo bài bản hoặc có chuyên gia tâm lý cộng tác.

“Đây là điều kiện tiên quyết để học sinh tin tưởng và tìm đến khi gặp khó khăn,” cô Nguyễn Thị Vân Hồng nói.

Bên cạnh đó, một nguyên tắc được Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Chương Dương nhấn mạnh là tôn trọng và bảo mật thông tin cá nhân. Giáo viên tư vấn lắng nghe, gợi mở để học sinh tự tìm cách giải quyết vấn đề. Khi cần, nhà trường kết nối với phụ huynh, chuyên gia y tế, cơ quan chức năng để hỗ trợ kịp thời.

Cũng theo cô Hồng, tư vấn học đường không chỉ dừng lại ở hỗ trợ cá nhân mà phải chủ động phòng ngừa. Vì vậy, việc thường xuyên tổ chức chuyên đề kỹ năng sống, giáo dục giới tính, phòng chống bạo lực học đường, an toàn trên mạng xã hội… để học sinh có khả năng tự bảo vệ và điều chỉnh hành vi là điều rất quan trọng.

“Chúng tôi cũng thường xuyên khảo sát, tổng kết, rút kinh nghiệm để hoạt động ngày một thiết thực, gắn với nhu cầu thực tế của các em. Có thể nói tư vấn học đường chỉ thật sự hiệu quả khi kết hợp đồng bộ ba yếu tố: chuyên nghiệp – chủ động – phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội,” cô Nguyễn Thị Vân Hồng cho biết./.

Nguồn: VNP

Nguồn: https://phunuvietnam.vn/truong-cong-lap-vung-kho-cua-ha-noi-to-chuc-sang-loc-tam-ly-cho-100-hoc-sinh-2025112009120106.htm