Tư duy làm kinh tế nông nghiệp

Nông dân ở TP cần Thơ đang thay đổi tư duy, nhanh nhạy nắm bắt thị trường, đẩy mạnh sản xuất, bảo quản sản phẩm theo các tiêu chuẩn khắt khe, đặc biệt là chuyển từ "tư duy sản xuất nông nghiệp" sang "tư duy kinh tế nông nghiệp", đưa khoa học, công nghệ vào sản xuất để nâng cao chất lượng hướng đến nền nông nghiệp xanh, bền vững.

Nông dân Cần Thơ sản xuất nông sản chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của thị trường. Trong ảnh, vườn xoài của HTX xoài cát hồng Vĩnh Trung, xã Vĩnh Tường, TP Cần Thơ mang lại hiệu quả kinh tế cao nhiều năm qua.

Đổi mới tư duy

Gần 35 năm gắn bó với cây sầu riêng, trong đó có 15 năm trồng sầu riêng xuất khẩu, ông Lê Văn Sáu ở xã Tân Bình, TP Cần Thơ tích lũy được nhiều kinh nghiệm về cây trồng này. Ông Sáu không chỉ trở thành tỉ phú sầu riêng, mà còn là một trong số ít nông dân của tỉnh Hậu Giang cũ (nay là TP Cần Thơ) được vinh danh "Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2024". Ông Sáu cho hay, thành công không tự nhiên đến, mà phải kiên trì học hỏi, áp dụng kỹ thuật tiên tiến và dám thay đổi tư duy làm nông. Trước khi có khoảng 1.000 gốc sầu riêng với năng suất trung bình 15 tấn trái/ha/năm như hiện tại, ông Sáu đã có nhiều đêm trăn trở để tìm hướng thay đổi.

Ông Lê Văn Sáu chia sẻ: "Năm đầu tiên, tôi trồng 180 gốc sầu riêng trên diện tích 1ha đất. Thấy sầu riêng lợi nhuận cao nên mua đất trồng thêm, đến hiện tại diện tích trồng sầu riêng của gia đình đã tăng lên hơn 5ha. Cây sầu riêng đặc tính rất khó nên phải có kỹ thuật chăm sóc bài bản. Tôi tiếp cận nhà khoa học hướng dẫn cách trồng, tìm tòi, nghiên cứu thêm nên mới thành công".

Không riêng ông Sáu, mà các HTX trên địa bàn TP Cần Thơ cũng đã và đang thay đổi mạnh mẽ tư duy làm kinh tế nông nghiệp để theo kịp yêu cầu của thị trường. Với diện tích vài trăm héc-ta ban đầu khi mới thành lập năm 2022, đến nay, Liên hiệp Hợp tác xã (HTX) lúa gạo Xà No Mekong, ở xã Vĩnh Tường, TP Cần Thơ có hơn 1.000ha đất trồng lúa. Nông dân thấy được lợi ích của việc sản xuất theo mô hình "Đề án một triệu héc-ta lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030" nên ai nấy cũng mạnh dạn tham gia.

Ông Nguyễn Văn Thích, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Tổng Giám đốc Liên hiệp HTX lúa gạo Xà No Mekong, cho hay: Khi tham gia sản xuất theo tiêu chuẩn của đề án, các thành viên HTX giảm được chi phí đầu vào, giảm lúa giống, giảm phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Bên cạnh đó, quy trình sản xuất giảm phát thải thể hiện được trách nhiệm với môi trường và xã hội, làm ra nông sản sạch cho cộng đồng.

"Nông dân ngày trước bán những gì mình có, nhưng hiện tại chúng tôi đang bán những gì thị trường cần. Khi sản xuất và phục vụ theo nhu cầu của người tiêu dùng, cung cấp được sản phẩm thị trường cần thì lợi nhuận mang lại rất cao", ông Nguyễn Văn Thích cho hay.  

Cùng quan điểm này, anh Trần Văn Phục ở xã Cù Lao Dung, TP Cần Thơ đã thành công và cho ra đời thương hiệu mận hồng Sân Tiên, với tổng diện tích khoảng 40ha, sản lượng 350-400 tấn trái/năm. Giống mận này gây ấn tượng vì khi chín có màu hồng đậm, trọng lượng 4-5 trái/kg, vị ngọt thanh, giòn và thích hợp vận chuyển xa. Anh Phục chọn hướng sản xuất hữu cơ, bởi theo anh, làm nông thời đại mới phải theo kịp xu thế, sản phẩm phải sạch, an toàn thì mới có chất lượng ổn định, đầu ra bền vững và giá bán cao. Toàn bộ quy trình trồng và chăm sóc mận được kiểm soát nghiêm ngặt. Sau hơn một năm trồng và chăm sóc, vườn mận bắt đầu cho thu hoạch, năng suất đạt khoảng 20 tấn/ha/năm. Nhờ tuân thủ tiêu chuẩn VietGAP, mận hồng Sân Tiên nhanh chóng chinh phục các chuỗi cửa hàng trái cây cao cấp trong và ngoài TP Cần Thơ với giá bán lên đến 230.000 đồng/kg.

Bên cạnh việc duy trì chất lượng trái mận tươi, anh Phục còn đầu tư hệ thống bảo quản, phân loại và đóng gói. Trước khi đưa ra thị trường, mỗi lô mận đều được kiểm nghiệm, bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng. Đến nay, thương hiệu mận hồng Sân Tiên đã được bảo hộ sở hữu trí tuệ, tạo nền tảng vững chắc cho việc mở rộng thị trường. Không dừng lại ở sản phẩm trái cây tươi, anh Phục còn phát triển các sản phẩm chế biến từ mận. Đây không chỉ là bước đi chiến lược để đa dạng hóa kênh tiêu thụ, mà còn góp phần đưa mận hồng Sân Tiên trở thành sản phẩm đặc trưng của vùng đất Cù Lao Dung.

"Ngoài mận hồng Sân Tiên bán tươi thì còn có rượu mận, mận sấy dẻo, trà bông mận, nước ép. Trong tương lai sẽ xây dựng mô hình nông nghiệp công nghệ cao gắn với du lịch cộng đồng từ vườn mận", anh Trần Văn Phục cho hay.

Hỗ trợ của ngành chuyên môn

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ, đầu năm 2025 đến nay, thành phố đẩy mạnh triển khai Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển trồng trọt đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Kế hoạch thực hiện Đề án "Phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030" trên địa bàn. Ngành đã chuyển đổi đất canh tác kém hiệu quả sang trồng rau màu, cây ăn trái, cây công nghiệp lâu năm, nuôi trồng thủy sản có hiệu quả kinh tế cao hơn với diện tích 1.131ha; hình thành vùng sản xuất tập trung với diện tích cánh đồng lúa lớn 84.819ha, trong đó có trên 30% diện tích được công ty/doanh nghiệp/hợp tác xã/tổ hợp tác liên kết tiêu thụ. Phát triển vùng cây ăn trái trên 40.000ha, rau màu trên 10.000ha; hỗ trợ xây dựng và kiểm tra, giám sát mã số vùng trồng trên lúa, cây ăn trái, rau màu; cấp mã số cơ sở đóng gói cho doanh nghiệp; khuyến khích phát triển nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn…

Bà Nguyễn Thị Thùy Nhi, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Cần Thơ cho biết, về thúc đẩy nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng khoa học công nghệ, sản xuất giống và chuyển đổi số trong nông nghiệp, ngành đã triển khai và theo dõi thực hiện các chương trình, kế hoạch, dự án, thúc đẩy sản xuất. Tổ chức tập huấn, hội thảo, hội thảo đầu bờ với trên 242 cuộc. Thường xuyên tổ chức sản xuất, chăm sóc, tiêu thụ giống xác nhận, sạch nhằm đáp ứng nhu cầu địa phương và các tỉnh lân cận. Thu thập cơ sở dữ liệu của 546 cơ sở sản xuất, kinh doanh nông lâm thủy sản. Cấp mã truy xuất nguồn gốc điện tử cho 321 chủ thể với 621 sản phẩm. Hướng dẫn, hỗ trợ 119 đơn vị với 173 sản phẩm đăng ký trên cổng thông tin "chonongsancantho". Thực hiện bản tin thời tiết nông vụ với trên 309.700 người tiếp cận.

Thời gian tới, ngành Nông nghiệp TP Cần Thơ tiếp tục triển khai hiệu quả các kế hoạch, chính sách để cơ cấu lại ngành Nông nghiệp, thúc đẩy phát triển các chuỗi giá trị gắn với du lịch nông nghiệp, chương trình OCOP. Đẩy mạnh phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp thông minh, nông nghiệp tuần hoàn. Ứng dụng công nghệ số, thúc đẩy giao dịch sản phẩm qua sàn thương mại điện tử và chuyển đổi số.

Những nông dân cần cù, sáng tạo với sự đồng hành của chính quyền và doanh nghiệp, TP Cần Thơ đang dần hình thành một thế hệ nông dân chuyên nghiệp, làm nông bằng tư duy kinh tế, ứng dụng công nghệ với tầm nhìn phát triển bền vững…

Bài, ảnh: MỘNG TOÀN

Nguồn: https://baocantho.com.vn/tu-duy-lam-kinh-te-nong-nghiep-a194208.html