Việt Nam - Nhật Bản hợp tác phát triển dự án tạo tín chỉ các-bon

Việt Nam và Nhật Bản sẽ tiếp tục hợp tác chắt chẽ để phát triển các dự án theo Cơ chế tín chỉ chung (JCM), quản lý chất thải, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn.

Đây là trọng tâm thảo luận tại cuộc gặp song phương giữa Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành và Thứ trưởng Bộ Môi trường Nhật Bản Doi Kentaro. Cuộc gặp diễn ra trong thời gian Đoàn công tác của hai nước tham dự Hội nghị lần thứ 30 các Bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP 30) tại Brazil.

Cơ hội đẩy mạnh các dự án trao đổi tín chỉ quốc tế

Nhấn mạnh Nhật Bản và Việt Nam đã có lịch sử hợp tác lâu dài trong lĩnh vực môi trường và khí hậu, Thứ trưởng Kentaro Doi cho rằng, Việt Nam là một trong những đối tác tốt nhất của Nhật Bản.

Hội nghị COP30 tiếp tục khẳng định thế giới đang chuyển giai đoạn từ “đàm phán” sang “thực thi” hành động khí hậu. Do đó, các cơ chế hợp tác song phương như JCM sẽ càng đóng vai trò quan trọng.

Cơ chế JCM giữa Việt Nam và Nhật Bản được ký từ năm 2013, nhằm hỗ trợ triển khai các dự án giảm phát thải khí nhà kính bằng công nghệ tiên tiến của Nhật Bản. Hiện, Việt Nam có 51 dự án lớn có thể áp dụng theo JCM, thu hút sự quan tâm của nhiều Bộ, ngành. Tuy vậy, bối cảnh kinh tế toàn cầu với chi phí tăng cao khiến nhiều dự án gặp khó khăn.

Phía Nhật Bản chuyển tới Thứ trưởng Lê Công Thành thư góp ý liên quan đến dự thảo nghị định của Chính phủ Việt Nam về cơ chế chuyển giao kết quả giảm phát thải quốc tế (ITMO) theo Điều 6.2 Thỏa thuận Paris. Theo đó, phương pháp luận của JCM hiện dựa trên đường cơ sở phát thải tham chiếu, không sử dụng kịch bản thông thường (BAU), nên đã đảm bảo tính thận trọng cao.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành gặp gỡ song phương Thứ trưởng Bộ Môi trường Nhật Bản Doi Kentaro, trong thời gian đoàn công tác của hai nước tham dự Hội nghị COP30 tại Brazil. Ảnh: Chu Hương. 

Thứ trưởng Lê Công Thành ghi nhận các góp ý, đồng thời nhấn mạnh rằng tốc độ phát triển của công nghệ mới hiện nay rất nhanh, nên chính sách cần linh hoạt và kịp thời cập nhật. Ông cho biết, Việt Nam đang học hỏi kinh nghiệm từ các nước đi đầu, trong đó có Nhật Bản.

Hơn 10 năm trước, khi JCM bắt đầu được triển khai, thông tin về tín chỉ các-bon các rất hạn chế, ngay cả với các Bộ, ngành. Ngày nay, trong bối cảnh châu Âu áp dụng Cơ chế điều chỉnh các-bon xuyên biên giới và xu hướng Mỹ thu hẹp một số cam kết khí hậu, vấn đề này càng cần được cân nhắc kỹ lưỡng.

Một thách thức lớn là thiếu dữ liệu đầy đủ, nhất quán. Thứ trưởng Lê Công Thành đề nghị Nhật Bản hỗ trợ cộng đồng JCM xây dựng cơ sở dữ liệu chung để chia sẻ với các Bộ, ngành của Việt Nam, giúp tăng tính minh bạch và độ tin cậy khi xây dựng chính sách.

Hợp tác về quản lý chất thải và kinh tế tuần hoàn

Liên quan đến lĩnh vực quản lý chất thải, Nhật Bản hiện đang hỗ trợ Việt Nam triển khai dự án đốt rác phát điện tại Bắc Ninh theo cơ chế JCM. Theo Thứ trưởng Doi, kết quả bước đầu cho thấy công nghệ Nhật Bản vận hành hiệu quả, phù hợp với Việt Nam.

Ông cũng hoan nghênh Việt Nam mở rộng áp dụng trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR), vì cơ chế này giúp thu hồi khoáng sản và vật liệu trong quá trình tái chế, giảm áp lực lên các nguồn tài nguyên phải khai thác.

Đoàn công tác của Cục Biến đổi khí hậu khảo sát dự án đốt rác phát điện tại Bắc Ninh theo cơ chế JCM. Ảnh: Trung Nguyên. 

Thứ trưởng Lê Công Thành cho biết, Việt Nam đang đối mặt nhiều thách thức khi xây dựng chính sách Trách nhiệm mơr rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu (EPR) và mong muốn nhận được kinh nghiệm từ Nhật Bản. Ông đề nghị phía Nhật tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong xây dựng hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn và hướng dẫn kỹ thuật về quản lý chất thải rắn, phân loại tại nguồn, tái chế nhựa, công nghệ đốt rác phát điện và cơ chế EPR.

Bên cạnh đó, hai bên cần thúc đẩy hợp tác trong chuỗi giá trị vật liệu tuần hoàn nhằm giảm phát thải khí nhà kính từ ngành vật liệu. Đây cũng là một chủ đề được nhấn mạnh tại COP30.

Theo Thứ trưởng Lê Công Thành, Việt Nam đang soạn thảo nghị định mới về EPR và dự kiến sửa đổi Luật Bảo vệ môi trường vào tháng 5/2026, trong đó bổ sung một chương riêng về kinh tế tuần hoàn.

Cả hai bên đều bày tỏ mong muốn tiếp tục trao đổi thường xuyên, nhằm bảo đảm doanh nghiệp hai nước hiểu đúng, tiếp cận thuận lợi hơn các cơ hội hợp tác trong giảm phát thải, quản lý chất thải và phát triển kinh tế tuần hoàn. Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp thu các đề xuất của phía Nhật Bản về dự thảo nghị định liên quan cơ chế ITMO, và hoan nghênh hai nước sẽ cùng mở rộng hợp tác giảm phát thải trong thời gian tới.

Nguồn: https://nongnghiepmoitruong.vn/viet-nam--nhat-ban-hop-tac-phat-trien-du-an-tao-tin-chi-cac-bon-d785551.html