Gắn kết di tích với đời sống hiện đại
Yêu di tích không chỉ là cảm xúc, mà còn là hành động cụ thể. Ở Việt Nam, tại các địa phương có nhiều nhóm thanh niên đã tổ chức ngày làm sạch di tích, trồng cây, trưng bày triển lãm nhỏ, hoặc tham gia vào các dự án trùng tu, bảo dưỡng công trình dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia.
Tại Đà Nẵng, vào nửa đầu năm, với mong muốn thể hiện vai trò của tuổi trẻ trong việc tham gia giữ gìn, phát huy, quảng bá các giá trị lịch sử, văn hóa trên địa bàn, Ban Thường vụ Đoàn phường An Hải Đông (tên trước sáp nhập) đã thành lập Đội hình Thanh niên tình nguyện tuyên truyền, giới thiệu các di tích lịch sử, công trình văn hóa trên địa bàn quận.
Đội hình được thành lập với 15 thành viên đều là cán bộ Đoàn trên địa bàn phường. Các thành viên trong đội hình có nhiệm vụ phối hợp tuyên truyền, giới thiệu các di tích, công trình văn hóa trọng điểm của Quốc gia, địa phương bằng các hình thức trực tiếp và trực tuyến trên các nền tảng xã hội.
Điểm đầu tiên đội đến là di tích lịch sử đền thờ Thoại Ngọc Hầu. Đây không chỉ là địa chỉ lý tưởng để giáo dục truyền thống yêu nước cho các thế hệ hôm nay và mai sau mà còn là điểm tham quan, nghiên cứu cho du khách khi đến Đà Nẵng.
Đội hình Thanh niên tình nguyện sẽ tuyên truyền, giới thiệu các di tích lịch sử, công trình văn hóa trên địa bàn phường nhằm giúp người dân tìm hiểu các di tích lịch sử văn hóa được sinh động, hấp dẫn, dễ hiểu và đầy đủ thông tin hơn, qua đó thể hiện vai trò, trách nhiệm của tuổi trẻ trong việc góp phần bảo tồn, gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống, lịch sử.
Đặc biệt, hiện nay, người trẻ đã kết nối di tích với nghệ thuật và sáng tạo hiện đại. Một số nhóm tổ chức workshop vẽ tranh, làm phim ngắn, viết nhật ký lịch sử ngay tại di tích, giúp nội dung lịch sử trở nên sinh động. Họ còn tổ chức cuộc thi nhiếp ảnh di sản với các chủ đề khác nhau như “Dấu ấn thời gian” hay “Kiến trúc kể chuyện”, tạo cơ hội cho người trẻ trải nghiệm, sáng tạo và chia sẻ cảm xúc về di tích.
Các hoạt động trải nghiệm này còn giúp thúc đẩy du lịch bền vững, bởi khi giới trẻ yêu di tích một cách sâu sắc, họ sẽ truyền cảm hứng cho bạn bè, người thân và cộng đồng bảo vệ di tích. Điều này chứng minh rằng yêu di tích là một hành trình lan tỏa văn hóa, không chỉ giữ gìn giá trị quá khứ mà còn góp phần xây dựng đời sống tinh thần cho người trẻ.
Vài năm gần đây, Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội) luôn nỗ lực kết nối thế hệ trẻ với những giá trị văn hóa nghìn năm của dân tộc thông qua nhiều hoạt động sáng tạo, đặc biệt là các cuộc thi vẽ và các tác phẩm nghệ thuật lấy cảm hứng từ truyền thống. Tiêu biểu trong chuỗi sự kiện Hội tụ di sản (thuộc Festival Thăng Long - Hà Nội 2025), triển lãm “Hà Nội thanh tân” khai mạc ngày 2/11 đã hiện thực hóa nỗ lực ấy.
Sự kiện được tổ chức phối hợp cùng Câu lạc bộ Tôi Vẽ và Nhau Studio, mang đến 90 tác phẩm hội họa của các họa sĩ chuyên và không chuyên. Mỗi tác phẩm đều phản ánh tinh thần “thanh” - trong trẻo, tinh khiết và “tân” - mới mẻ, sáng tạo, về Hà Nội. Chính vì thế, mỗi bức tranh là một lát cắt sống động của Thủ đô: vừa thân thuộc, vừa bất ngờ; vừa hoài niệm, vừa tràn đầy sức sống - nơi nghệ thuật hòa quyện với hơi thở đời sống hiện đại của người Hà Nội.
Hay như tại không gian sáng tạo Lích Chích (Hà Nội) được sáng lập bởi ba cô gái trẻ Hoàng Ly, Tú Uyên và Thu Ngân, đã trở thành một nhịp cầu hướng người trẻ tới những giá trị văn hóa dân gian truyền thống. Các cô gái cho biết, mục tiêu của nhóm là tạo ra sân chơi văn hóa, không chỉ để nhìn ngắm, mà còn được trải nghiệm trực tiếp. Bằng cách hợp tác với các đơn vị như “Hà Nội trải nghiệm mới”, họ đã biến ước mơ thành hiện thực, giúp người trẻ có cơ hội chạm vào di sản, từ đó nuôi dưỡng tình yêu với những giá trị truyền thống.
Lấy ví dụ, khi người trẻ đến với không gian sáng tạo của Linh Chíc có thể tham gia nhiều hoạt động như tìm hiểu về văn hóa truyền thống Việt Nam, làm các món đồ thủ công mỹ nghệ như diều giấy... Đây là điểm đến thu hút được cả du khách trong và ngoài nước tới tìm hiểu.
Kết hợp công nghệ với bảo tồn di tích
Ở tỉnh Gia Lai hiện nay có nhiều di tích văn hóa - lịch sử lâu đời. Đây là một tiềm năng để tỉnh quáng bá phát triển du lịch. Các phường, xã ở tỉnh Gia Lai đã ứng dụng công nghệ số để lan tỏa các giá trị của những di tích. Như “Tự hào Tuy Phước Bắc - Mỗi tuần một vẻ đẹp” là chương trình đang được Ðoàn xã Tuy Phước Bắc (tỉnh Gia Lai) triển khai, nhằm quảng bá truyền thống văn hóa - lịch sử gắn với phát triển du lịch địa phương.
Chia sẻ với truyền thông, chị Phan Thị Yến, Bí thư Đoàn xã Tuy Phước Bắc, trên địa bàn xã có nhiều di tích cấp quốc gia, danh lam thắng cảnh, các nghề làm bánh truyền thống trở thành “thương hiệu ẩm thực” của địa phương. Từ đầu tháng 8 năm 2025, Ban Chấp hành Đoàn xã lên ý tưởng xây dựng các video clip quảng bá tiềm năng, thế mạnh của địa phương.
Mỗi video clip do Đoàn xã thực hiện có độ dài từ 4 đến 8 phút về nhiều di tích như chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn, tháp Bánh Ít... Để có sản phẩm hoàn chỉnh, ê kíp thực hiện mất 1 - 2 ngày quay, sau đó thêm 1 ngày dựng và thu lời bình. Tất cả sản phẩm được đăng tải đều đặn vào ngày chủ nhật hằng tuần trên trang Facebook Đoàn Tuy Phước Bắc.
Hay đó là câu chuyện về những que kem in 3D mang hình ảnh các di tích, danh lam thắng cảnh trên địa bàn Hà Nội thu hút sự chú ý của cả người dân và du khách. Đây là dự án tâm huyết suốt 6 năm của anh Lý Hải Hoàng Tân (quê TP Huế) với mong muốn lan tỏa các giá trị di sản đến gần hơn với công chúng.
Anh đã mất nhiều năm lên ý tưởng và học làm kem tại nước ngoài. Cho đến năm 2023, anh đã cho ra mắt 7 mẫu kem in 3D địa danh Hà Nội đầu tiên: Tháp Rùa, Nhà hát Lớn, Khuê Văn Các, chợ Đồng Xuân, chùa Một Cột, ô Quan Chưởng, nhà thờ Lớn. Đến nay có thêm: Lăng Bác, thành Cửa Bắc, cầu Long Biên, bốt Hàng Đậu.
Hiện nay, anh Tân vẫn đang tiếp tục phát triển dòng kem mô phỏng các địa danh, các di tích lịch sử mới như cầu Thê Húc, phố cổ Hội An và một bộ sưu tập mới cho TP Hồ Chí Minh gồm: Dinh Độc Lập, chợ Bến Thành, nhà thờ Đức Bà... Các que kem của anh không chỉ thu hút du khách, người trẻ đến ủng hộ, mà còn trở thành một hình ảnh đẹp trên các nền tảng mạng xã hội, lan tỏa giá trị văn hóa của đất nước Việt Nam.
Mới gần đây, câu chuyện của chị Nguyễn Thùy Bảo Trân - Bí thư Đoàn phường Bình Lợi Trung (TP HCM), việc lan tỏa những giá trị về văn hóa và lịch sử đến thanh niên là nhiệm vụ quan trọng trong công tác Hội và phong trào thanh niên tại đơn vị. Từ những trăn trở của mình về công tác tuyên truyền và lan tỏa các mô hình, giải pháp liên quan đến văn hóa cho thanh niên, thời gian qua, chị cùng các cán bộ Hội tại địa phương đã triển khai nhiều sáng kiến ứng dụng chuyển đổi số trong công tác giáo dục và tuyên truyền.
Chị cùng đội ngũ cán bộ Hội đã xây dựng “Bản đồ số các di tích lịch sử, văn hóa, “địa chỉ đỏ” trên địa bàn quận Bình Thạnh”, tích hợp dữ liệu hơn 10 địa điểm lịch sử. Được xuất hiện trên trang “Tuổi trẻ Bình Thạnh” với phiên bản song ngữ Anh - Việt, bản đồ giúp thanh niên và người dân cũng như khách du lịch dễ dàng tra cứu, tham quan trực tuyến.
Thực tế, những hành động ý nghĩa này không chỉ khiến “thổi hồn” cho các di tích, mà còn giúp du khách, đặc biệt là giới trẻ, dễ tiếp nhận tinh thần lịch sử, văn hóa một cách thú vị và giàu cảm xúc. Thay vì chỉ trình bày thông tin cơ bản, người trẻ có thể áp dụng công nghệ để lan tỏa vẻ đẹp của các di tích lịch sử. Khi kết hợp cùng truyền thông hiệu quả, di tích sẽ không còn là địa chỉ “khô khan”, mà trở thành điểm hẹn văn hóa đầy hấp dẫn, góp phần giáo dục thanh, thiếu niên Việt Nam về lịch sử, văn hóa một cách bền vững và sâu sắc.
Nguồn: https://baophapluat.vn/yeu-di-tich-van-hoa-lich-su-theo-cach-cua-nguoi-tre.html






Bình luận (0)