Na Hang: Chính sách tín dụng tiếp sức phong trào STEM vùng cao
Na Hang hiện có hơn 29.000 dân, trong đó trên 80% là đồng bào dân tộc thiểu số. Đời sống người dân ở đây chủ yếu dựa vào nông – lâm nghiệp, thu nhập bình quân đầu người chỉ đạt khoảng 43 triệu đồng mỗi năm. Với đặc thù địa hình cách trở, tỷ lệ hộ nghèo năm 2024 của huyện vẫn ở mức 15,6%.
Trong hoàn cảnh đó, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) huyện Na Hang đã trở thành điểm tựa quan trọng, triển khai 18 chương trình tín dụng ưu đãi với tổng dư nợ hơn 665 tỷ đồng, hỗ trợ trực tiếp cho 5.810 hộ vay vốn. Trong đó, hơn 38 tỷ đồng được dành riêng cho chương trình cho vay học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, giúp hơn 1.200 em tiếp tục theo học trung học, cao đẳng và đại học.
Ông Nguyễn Văn Hưng – Giám đốc NHCSXH huyện Na Hang – cho biết: “Với chúng tôi, mỗi khoản vay không chỉ là con số, mà là cơ hội để một em nhỏ được tiếp tục đi học, để một gia đình tin rằng tương lai con mình sẽ tốt đẹp hơn. Đã có nhiều trường hợp, các em sau khi tốt nghiệp đã quay lại quê hương, tham gia hướng dẫn học sinh làm mô hình STEM, lan tỏa tinh thần sáng tạo cho thế hệ sau.” Nhờ nguồn vốn tín dụng cùng sự đầu tư của Chương trình mục tiêu quốc gia về giáo dục vùng dân tộc thiểu số, đến nay 100% trường học trên địa bàn huyện đã có phòng học kiên cố, nhiều trường được trang bị phòng học STEM và dụng cụ thí nghiệm cơ bản.
Từ năm 2022, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Na Hang đã triển khai mô hình “Trường học STEM” tại 9/15 trường THCS, thu hút hơn 1.000 học sinh tham gia các câu lạc bộ sáng tạo. Nhiều ý tưởng từ lớp học nhỏ đã bước ra hội thi lớn. Các mô hình như “Đèn năng lượng mặt trời chống ẩm mốc” của học sinh Trường THCS Hồng Thái đoạt giải Nhì cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh năm 2024; hay “Máy lọc nước tự động sử dụng năng lượng tái tạo” của nhóm học sinh Trường THCS Năng Khả được chọn trưng bày tại Ngày hội STEM tỉnh Tuyên Quang 2025. Những sản phẩm ấy không chỉ thể hiện trí tuệ, mà còn phản ánh năng lực giải quyết vấn đề của học sinh vùng cao – học từ chính cuộc sống của mình.
Cô Trần Thị Nga, giáo viên Trường THCS Na Hang, chia sẻ: “Trước đây, học sinh chủ yếu học lý thuyết, còn thực hành rất ít. Khi được tiếp cận với phương pháp STEM, các em được tự làm, tự thử, tự sai và tự rút ra bài học. Những mô hình tuy nhỏ bé nhưng giúp các em nhận ra rằng khoa học không ở đâu xa, mà nằm ngay trong đời sống hàng ngày.”
Theo Phòng GD&ĐT huyện Na Hang, chỉ trong hai năm, học sinh địa phương đã đạt 30 giải thưởng cấp huyện, 8 giải cấp tỉnh trong các cuộc thi Khoa học kỹ thuật học sinh trung học. 36 giáo viên đã được bồi dưỡng về phương pháp giảng dạy STEM, trong đó 8 người đạt danh hiệu “Giáo viên sáng tạo” của Sở GD&ĐT Tuyên Quang.
Để duy trì phong trào, huyện đã phối hợp giữa chính quyền, ngành giáo dục, NHCSXH và Đoàn Thanh niên tổ chức bốn lớp tập huấn về STEM cho giáo viên và cán bộ quản lý; đồng thời huy động hơn 2,5 tỷ đồng từ nguồn xã hội hóa để trang bị vật tư, dụng cụ, máy tính mini phục vụ giảng dạy. Cùng với đó là các chương trình “Ngày hội sáng tạo trẻ Na Hang”, “Em yêu khoa học”, “Trường học hạnh phúc – lớp học sáng tạo”, thu hút sự tham gia của hàng nghìn học sinh và phụ huynh. Nhiều doanh nghiệp địa phương cũng góp phần hỗ trợ vật liệu tái chế, thiết bị học tập, giúp phong trào STEM trở nên bền vững và gần gũi hơn.
Chính sách tín dụng còn được lồng ghép khéo léo với các chương trình phát triển kinh tế hộ gia đình. Nhiều hộ vay vốn học sinh – sinh viên được tư vấn lập kế hoạch sản xuất nhỏ, từ đó ổn định thu nhập để bảo đảm con em không phải nghỉ học. Cách làm này giúp hình thành chuỗi hỗ trợ khép kín “vốn – học – việc làm”, trong đó giáo dục và tri thức trở thành trung tâm.
Những nỗ lực đó mang lại kết quả rõ rệt. Đến năm 2025, 100% học sinh tốt nghiệp THCS của huyện tiếp tục học lên THPT hoặc trung cấp nghề, tỷ lệ bỏ học giảm xuống chỉ còn 0,5%, thấp hơn nhiều so với mức 3% của năm 2020. Tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia đạt 14/14 xã, thị trấn; trong đó 6 trường đã đạt chuẩn mức độ II. Đáng chú ý, Na Hang hiện là huyện có số lượng đề tài khoa học kỹ thuật học sinh trung học tham dự cấp tỉnh nhiều thứ hai toàn tỉnh Tuyên Quang.
Bí thư Huyện ủy Na Hang, ông Ma Quang Hiếu, khẳng định: “Phát triển giáo dục và khoa học là hạ tầng mềm quan trọng nhất. Khi tín dụng chính sách được đưa đến đúng nơi, nó không chỉ giúp xóa đói giảm nghèo mà còn khơi dậy khát vọng vươn lên bằng tri thức. Huyện Na Hang sẽ tiếp tục đầu tư mở rộng mô hình giáo dục STEM tới tất cả trường THCS và một số trường tiểu học, phấn đấu mỗi năm có ít nhất 10 mô hình sáng tạo đạt giải cấp tỉnh hoặc cấp quốc gia.”
Câu chuyện ở Na Hang là minh chứng cho hiệu quả của sự kết hợp giữa chính sách tài chính và giáo dục đổi mới sáng tạo. Khi nguồn vốn tín dụng được sử dụng đúng hướng để đầu tư cho con người thay vì chỉ cho cơ sở vật chất nó có thể tạo nên thay đổi bền vững. Ở nơi núi rừng heo hút, ánh sáng từ những chiếc đèn năng lượng mặt trời do học sinh tự làm ra không chỉ xua tan bóng tối, mà còn soi sáng con đường đến tương lai. Mỗi đồng vốn ưu đãi trở thành một hạt giống tri thức, nuôi dưỡng ước mơ vươn lên của học sinh dân tộc thiểu số.
Giữa đại ngàn Tuyên Quang, phong trào STEM đang lan tỏa mạnh mẽ, trở thành biểu tượng mới cho tinh thần “học để đổi thay”. Và chính những đồng vốn chính sách đầy tình người đang âm thầm tiếp sức cho hành trình ấy, giúp các em học sinh vùng cao Na Hang không chỉ “được học”, mà còn “dám mơ và dám sáng tạo”.
Trung tâm Truyền thông KH&CN
Nguồn: https://mst.gov.vn/dua-khoa-hoc-den-mien-nui-khi-tin-dung-chinh-sach-lam-nen-cho-doi-moi-sang-tao-197251023202202642.htm
Bình luận (0)