Giữ gìn văn hóa, phát triển dược liệu: Hướng đi mới của tỉnh Ninh Bình

Phát triển vùng trồng và chế biến dược liệu theo chuỗi giá trị

Ninh Bình là địa phương có nguồn cây dược liệu phong phú, đa dạng. Những năm gần đây, tỉnh đã xác định phát triển cây dược liệu là một trong những hướng đi quan trọng để phát huy lợi thế về đất đai, khí hậu, đồng thời góp phần bảo tồn tri thức y học cổ truyền.

Trên địa bàn tỉnh đã hình thành nhiều hợp tác xã chuyên trồng, chế biến và kinh doanh sản phẩm dược liệu. Tiêu biểu, HTX Dược liệu Đông Sơn (phường Trung Sơn) chuyên trồng cây tràm và chưng cất tinh dầu; HTX Nấm và dược liệu Khánh Công (xã Khánh Trung) với diện tích trồng 15 ha; HTX Sản xuất và chế biến dược liệu Nam Sơn ra mắt cuối năm 2024, tập trung sản xuất an toàn, đảm bảo chất lượng, hướng tới kết nối thị trường tiêu thụ sản phẩm dược liệu địa phương.

Giữ gìn văn hóa, phát triển dược liệu: Hướng đi mới của tỉnh Ninh Bình- Ảnh 1. — Phát triển cây dược liệu là một trong những hướng đi quan trọng để phát huy lợi thế về đất đai, khí hậu, đồng thời góp phần bảo tồn tri thức y học cổ truyền. Ảnh minh hoạ.

Trong số đó, HTX Sản xuất và tiêu thụ dược liệu Yên Sơn (phường Yên Sơn) là mô hình tiêu biểu cho sự chuyển đổi sản xuất theo hướng hiện đại. Từ những diện tích nhỏ lẻ ban đầu, đến nay HTX đã mở rộng vùng trồng lên 16 ha, với các loại cây cho giá trị kinh tế cao như cà gai leo, nghệ, hà thủ ô, đinh lăng, gừng, hoài sơn, bách bộ…

Ông Lê Ngọc Trinh, Giám đốc HTX Sản xuất và tiêu thụ dược liệu Yên Sơn, cho biết, với nghề truyền thống sản xuất dược liệu của gia đình, kết hợp với việc học hỏi thêm về cách trồng các loài cây dược liệu, năm 2013, ông bắt đầu trồng các loại cây dược liệu như: cà gai leo, nghệ, đinh lăng, hà thủ ô trên diện tích gần 2 ha.

Ban đầu hoạt động theo quy mô nhỏ, hiệu quả sản xuất chưa cao, các sản phẩm được chế biến chưa có thương hiệu trên thị trường. Sau khi thành lập HTX, ông cùng các thành viên kêu gọi người dân ở địa phương trồng các loại cây dược liệu để HTX thu mua sản phẩm thô. Đến nay, sau gần 4 năm thành lập, số thành viên đã tăng lên gần 60 thành viên, tổng diện tích trồng cây dược liệu lên 16 ha. Các sản phẩm chủ lực như tinh bột nghệ vàng, viên tinh bột nghệ đen, viên hà thủ ô, cao chè vằng... được sản xuất theo quy trình khép kín, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Việc hình thành các vùng trồng dược liệu tập trung và mô hình hợp tác xã liên kết đã giúp Ninh Bình bước đầu tạo dựng chuỗi giá trị dược liệu hoàn chỉnh – từ trồng trọt, sơ chế đến chế biến sâu. Đây là nền tảng để tỉnh hướng tới xây dựng thương hiệu dược liệu Ninh Bình đồng thời tạo cơ hội chuyển đổi sinh kế cho người dân vùng nông thôn.

Kết hợp phát triển dược liệu với du lịch chăm sóc sức khỏe

Không chỉ tập trung vào sản xuất, Ninh Bình còn định hướng kết hợp phát triển cây dược liệu với du lịch chăm sóc sức khỏe, nghỉ dưỡng và chữa bệnh, một loại hình đang được nhiều du khách trong và ngoài nước quan tâm.

Giữ gìn văn hóa, phát triển dược liệu: Hướng đi mới của tỉnh Ninh Bình- Ảnh 2. — Làng nghề Sinh Dược, tỉnh Ninh Bình đang phát triển du lịch trải nghiệm và du lịch sinh thái bằng cách khai thác thế mạnh về thảo dược và cảnh quan thiên nhiên để thu hút du khách.

Tỉnh đã xây dựng vườn thảo dược Nguyễn Minh Không, nơi quy tụ hàng trăm loài cây quý như trà hoa vàng, cúc tần bì, xạ đen, huyết dụ, kim ngân, thiên môn, mộc hương, mạch môn… Vườn không chỉ là nơi bảo tồn và nghiên cứu dược liệu bản địa mà còn trở thành điểm đến du lịch trải nghiệm, giúp du khách tìm hiểu sâu hơn về cây thuốc và nghề Đông y truyền thống.

Một trong những mô hình được đánh giá cao là tour du lịch "Thiền – Thuốc", kết hợp thiền định, yoga, thưởng trà và tìm hiểu các bài thuốc dân gian được sử dụng trong đời sống hằng ngày. Chương trình giúp du khách trải nghiệm giá trị của y dược cổ truyền trong chăm sóc sức khỏe toàn diện, nuôi dưỡng thân – tâm – trí.

Theo Chiến lược phát triển du lịch tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2021–2030, định hướng đến năm 2045, tỉnh tập trung phát triển loại hình du lịch nghỉ dưỡng, chữa bệnh gắn với du lịch xanh, bền vững. Chính quyền địa phương đang ưu tiên đầu tư hạ tầng, khuyến khích doanh nghiệp xây dựng các khu nghỉ dưỡng, trung tâm chăm sóc sức khỏe sử dụng dược liệu bản địa làm sản phẩm chủ đạo.

Việc kết hợp phát triển dược liệu với du lịch không chỉ giúp nâng cao giá trị kinh tế của cây thuốc mà còn mở ra hướng đi mới cho ngành du lịch Ninh Bình. Đồng thời, đây cũng là giải pháp bảo tồn nguồn dược liệu quý, gìn giữ bản sắc văn hóa Đông y và quảng bá hình ảnh Ninh Bình – vùng đất của thiên nhiên, sức khỏe và sự phục hồi tinh thần.

Với hướng đi đúng đắn, dược liệu Ninh Bình đang dần trở thành ngành hàng có giá trị cao, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế địa phương, đồng thời tạo nền tảng để hình thành ngành công nghiệp dược liệu hiện đại, bền vững, gắn kết giữa y học cổ truyền và du lịch chăm sóc sức khỏe trong thời kỳ mới.

Nguồn: https://suckhoedoisong.vn/giu-gin-van-hoa-phat-trien-duoc-lieu-huong-di-moi-cua-tinh-ninh-binh-16925110816515852.htm