Họa sĩ Nguyễn Duy Dũng làm mới sắc sơn Việt

Sinh ra và lớn lên giữa không gian thanh bình của vùng đất Sơn Tây giàu truyền thống văn hóa, họa sĩ Nguyễn Duy Dũng sớm hình thành trong mình tình yêu với cái đẹp giản dị của cuộc sống. Khi cầm cọ, anh xem đó như cách để tìm về sự tĩnh lặng, một khoảng lặng giúp anh giữ được sự trong sáng của tâm hồn giữa nhịp sống hiện đại.

Với Duy Dũng, mỗi bức tranh không phải là đích đến mà là một chặng đường, nơi hội họa trở thành cách sống, cách yêu.

Với họa sĩ Duy Dũng, hội họa không phải là lối rẽ ồn ào mà là một hành trình âm thầm, kiên trì để lắng nghe chính mình và giữ lấy niềm hạnh phúc giản dị trong cuộc sống.

“Những năm 2015, tôi bắt đầu vẽ lại màu nước, rồi đi vẽ phong cảnh ngoài trời cùng bạn bè trong Hiệp hội Màu nước. Lúc ấy, hội họa mang đến cho tôi sự hạnh phúc và tự do sau chuỗi ngày vùi đầu vào công việc mệt mỏi. Tôi chọn hội họa là con đường tiếp theo của mình”, họa sĩ chia sẻ.

Bước ngoặt từ màu nước đến sơn dầu cổ điển

Từ những bức phong cảnh đầy cảm xúc bằng màu nước, Nguyễn Duy Dũng dần bước sang con đường mới với hội họa sơn dầu. Năm 2017, khi đọc các nghiên cứu về nghệ thuật sơn dầu cổ điển của họa sĩ Nguyễn Đình Đăng, anh thực sự bị thu hút bởi chiều sâu kiến thức và tư duy về chất liệu.

“Tôi chuyển từ màu nước sang sơn dầu, một bước ngoặt cả về kỹ thuật lẫn tư duy hội họa. Tinh thần hội họa cổ điển là điều tôi ngưỡng mộ và cũng là cách để tôi truyền tải thế giới nghệ thuật của mình về sau này”, anh kể.

Trong các tác phẩm sơn dầu của Duy Dũng, người xem có thể nhận ra sự dung hòa giữa vẻ đẹp truyền thống và cảm xúc cá nhân, giữa kỹ thuật cổ điển và cái nhìn hiện đại. Duy Dũng nói, anh “thích sự hoài nghi, thích những thứ bị lãng quên hoặc bỏ rơi trong dòng chảy ồn ào của cuộc sống”. Vì thế, tranh của anh thường nhẹ nhàng, tinh tế mà sâu lắng, như chính người Sơn Tây: “Thẳng thắn, mộc mạc và hiền lành”.

Trong hành trình sáng tạo mỹ thuật, hoa sen là đề tài Nguyễn Duy Dũng luôn dành nhiều tình cảm. Anh nhìn thấy trong loài hoa ấy vẻ đẹp tự nhiên và sự đa dạng đầy mê hoặc. Nhiều tác phẩm tiêu biểu như: “Hương mùa hạ 1”, “Cuối mùa hạ”, hay bức “Tĩnh vật” với hình ảnh sen vàng, áng mây trôi, cuốn sách “Đường xưa mây trắng” và tượng gốm “Chú ngựa”… đều gửi gắm cái tâm hướng thiện, khát vọng về sự an hòa trong tâm hồn con người.

Trong hành trình sáng tạo mỹ thuật, hoa sen là đề tài Nguyễn Duy Dũng luôn dành nhiều tình cảm.

Nhưng có lẽ, sơn mài mới là chất liệu đánh dấu rõ rệt con đường sáng tạo của Nguyễn Duy Dũng những năm gần đây. Anh gọi sự gặp gỡ này là “một sự tình cờ đầy duyên”, bởi ánh sáng mềm mại, biến ảo của sơn ta khiến anh bị cuốn hút.

“Sơn ta khô nhờ độ ẩm nên có lớp vỏ tối, người vẽ phải mài để lộ lớp màu rực rỡ bên trong. Cái đẹp trong sáng của sơn mài phụ thuộc nhiều vào chất lượng sơn. Tôi đang loại bỏ dần những thành phần làm giảm chất lượng như dầu hỏa hay nhựa thông đỏ, thay bằng các chất liệu cao cấp hơn nhằm tăng độ bền, độ trong”, họa sĩ Duy Dũng chia sẻ.

Anh không nói về kỹ thuật như một thợ lành nghề mà như người đi tìm bản thể của chất liệu. Bởi với Duy Dũng, mỗi lớp sơn, mỗi mảng mài đều là cuộc đối thoại giữa người họa sĩ và thời gian. “Tôi mong những bức tranh sơn mài của mình có thể đẹp và bền lâu, không bị đục mờ hay giòn bở như trước đây nữa”, Duy Dũng nói.

Khát vọng nâng chuẩn sơn mài Việt

Quang cảnh khu vực trưng bày tranh của họa sĩ Duy Dũng tại Triển lãm “Đôi mắt người Sơn Tây”.

Không dừng ở việc thử nghiệm cá nhân, Nguyễn Duy Dũng còn kiên trì nghiên cứu cách nâng tầm sơn ta Việt Nam theo hướng quốc tế hóa. Anh tìm hiểu quy trình mà người Nhật sử dụng với sơn Urushi, hay họa sĩ Jean Dunnan ở Pháp từng áp dụng, để thử nghiệm với chất liệu trong nước.

“Trước đây, mọi người biết tôi qua tranh màu nước trên giấy hay lụa, nhưng giờ, tôi tập trung vào sơn ta chất lượng cao, dùng dung môi đạt chuẩn quốc tế. Nếu chúng ta có thể áp dụng công nghệ ấy, sơn mài Việt Nam sẽ đạt độ bền, độ trong và tiêu chuẩn mới, đủ sức đi khắp thế giới”, anh cho biết.

Triển lãm “Đôi mắt người Sơn Tây” từ ngày 1-7/11 vừa qua tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam chính là kết quả sau 4 năm Duy Dũng tìm tòi, thử nghiệm và áp dụng kỹ thuật này. Không gian trưng bày là nơi hội tụ những nghiên cứu về chất liệu truyền thống, được làm mới bằng tư duy của người nghệ sĩ đương đại.

Khu vực trưng bày tranh của họa sĩ Duy Dũng thu hút sự quan tâm của giới trẻ.

Trong triển lãm ấy, khán giả cảm nhận được sự bình dị mà tinh tế của Duy Dũng. Chị Trang Lan Anh, giáo viên ngoại ngữ ở Hà Nội, cảm nhận khi thưởng lãm tranh của Duy Dũng tại Triển lãm “Đôi mắt người Sơn Tây”: “Trong Phật pháp, hoa sen ở trong bùn nhưng vẫn tỏa hương. Khi hiểu ý nghĩa đó, tôi thấy các tác phẩm của họa sĩ Duy Dũng có sức hút rất riêng. Xem tranh, tôi thấy thích thú như một đứa trẻ, ngắm từng chi tiết cầu kỳ của sơn mài mà không rời mắt được”.

Chị Trang Lan Anh gặp gỡ và trò chuyện với họa sĩ Duy Dũng tại Triển lãm “Đôi mắt người Sơn Tây”.

Còn họa sĩ Lý Bảo Ngọc, hiện sinh sống và làm việc tại Nhật Bản, đánh giá cao sự nghiêm túc và đam mê trong cách Duy Dũng làm nghề: “Anh Dũng là người vẽ rất bài bản. Anh chịu khó tìm hiểu cả sơn mài Nhật Bản, thủy mặc Trung Quốc rồi kết hợp với sơn mài Việt Nam. Tác phẩm của anh có sự đổi mới với đắp nổi, sử dụng khổng để tạo chiều sâu và màu sắc gần xa, gắn trứng công phu mà vẫn mềm mại. Hiếm ai miêu tả được tinh tế như thế bằng sơn mài”.

Tác phẩm "Tĩnh vật".

Chi tiết chú ngựa trong tác phẩm "Tĩnh vật".

Chi tiết chuồn chuồn trong tác phẩm sơn mài "Hương mùa hạ 2" của họa sĩ Duy Dũng.

Tác phẩm tranh sơn mài với chủ đề "Hương mùa hạ 2".

Với nữ họa sĩ Bảo Ngọc, điều đáng quý ở chỗ Duy Dũng không những là người nghiêm túc trong công việc và tìm tòi rất bài bản, mà còn ở tinh thần sẻ chia. “Anh vừa là người anh, vừa là người thầy đầy nhiệt huyết, truyền kiến thức và động lực cho mọi người. Tác phẩm của anh duyên dáng, hài hòa, kết hợp chặt chẽ giữa đường nét và chất liệu, giản dị mà tinh tế, như chính con người của anh”, Bảo Ngọc bày tỏ.

Trong khi đó, họa sĩ Mai Đại Lưu, người có nhiều năm gắn bó với mỹ thuật nhìn nhận Duy Dũng là trường hợp đặc biệt trong thế hệ họa sĩ trẻ hiện nay: “Nguyễn Duy Dũng có nội lực sáng tác mạnh mẽ, phong phú ở nhiều chất liệu như lụa, sơn dầu, màu nước. Dù mới đến với sơn mài hơn 3 năm, anh đã thuần thục và tìm ra được con đường riêng”.

Theo họa sĩ Mai Đại Lưu, sự gặp gỡ giữa Duy Dũng và sơn mài là mối lương duyên của nghề. Sơn mài đã tìm đến Dũng để gửi gắm tiếng nói riêng biệt. Sắc đỏ của son, sự sang quý của vàng, độ bóng của sơn và then đã tạo nên một sơn mài Nguyễn Duy Dũng khác biệt. Khi kết hợp với trai, ốc, trứng, ánh sáng trong tranh anh trở nên huyền ảo.

Họa sĩ Mai Đại Lưu cho rằng Duy Dũng vẫn giữ được nét mộc mạc của người Sơn Tây, chọn những đề tài gần gũi như: Sen, hoa cỏ, chim chóc, những điều bình yên mà tinh tế. Sơn mài của anh tạo ra sự mới lạ, khác biệt và có dấu ấn riêng trong triển lãm “Đôi mắt người Sơn Tây” tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam vừa qua.

Bức sơn mài "Cuối mùa hạ".

Cận cảnh chi tiết hoa sen nở.

Giản dị mà đầy chiều sâu

Quả thực, giữa nhịp sống gấp gáp, Nguyễn Duy Dũng vẫn chọn cách làm việc chậm rãi, chú tâm và đầy cảm xúc. Anh không nói nhiều về thành công mà nhấn mạnh vào giá trị tinh thần.

“Tôi nghĩ mình mới bước vào chặng đường hội họa mà mình muốn đi. Nghệ thuật giúp cuộc sống phong phú và hạnh phúc hơn. Nếu đam mê thì cứ theo đuổi thôi, đó là món quà quý của cuộc sống”, Duy Dũng quả quyết.

Với Duy Dũng, nghệ thuật không chỉ là sự thể hiện cá nhân mà còn là hành trình khám phá vẻ đẹp của con người và tự nhiên, sự mơ mộng, phức tạp và bí ẩn của cuộc sống. Chính vì vậy, dù vẽ sen, vẽ tĩnh vật hay những hình ảnh siêu thực, Duy Dũng đều gửi vào đó một tâm thế chiêm nghiệm.

Họa sĩ Duy Dũng chụp ảnh lưu niệm với những người bạn có chung niềm đam mê hội họa.

Triển lãm “Đôi mắt người Sơn Tây” đã khép lại, nhưng dư âm từ những lớp sơn mài của Nguyễn Duy Dũng vẫn đọng lại trong người xem, vừa truyền thống, vừa mới mẻ, vừa giản dị mà đầy chiều sâu. Đó là cách anh kể câu chuyện của mình, câu chuyện về người họa sĩ trở về từ ồn ào của đời sống để đi tìm sự tĩnh tại trong nghệ thuật.

Họa sĩ Duy Dũng hiện giờ vẫn đang tiếp tục thử nghiệm, tìm kiếm và vun đắp cho hành trình sơn mài Việt bằng niềm tin kiên định.

Nguyễn Duy Dũng hiện giờ vẫn đang tiếp tục thử nghiệm, tìm kiếm và vun đắp cho hành trình sơn mài Việt bằng niềm tin kiên định. Với anh, mỗi bức tranh không phải là đích đến mà là một chặng đường, nơi hội họa trở thành cách sống, cách yêu và cách giữ lấy ánh sáng của “đôi mắt người Sơn Tây”.

HOÀI THU

Nguồn: https://nhandan.vn/hoa-si-nguyen-duy-dung-lam-moi-sac-son-viet-post921988.html