Chuyển trọng tâm từ “dân số và kế hoạch hóa gia đình” sang “dân số và phát triển”
Chiều 10/11, tại phiên thảo luận ở hội trường Quốc hội về dự án Luật Dân số và dự án Luật Phòng bệnh, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan đã giải trình, làm rõ một số nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm liên quan 2 dự án Luật Dân số và dự án Luật Phòng bệnh.
Giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, Luật Dân số lần này có phạm vi điều chỉnh rất rộng, bởi dân số liên quan trực tiếp đến con người trong toàn bộ quốc gia và gắn với hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội.
Trong quá trình xây dựng dự án luật, Bộ Y tế đã rà soát khoảng 60 luật và bộ luật có quy định liên quan dân số và quyền con người như Luật Trẻ em, Luật Người cao tuổi, Luật Thanh niên, Luật Bình đẳng giới, Bộ luật Lao động, Luật Việc làm, Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, Luật Cư trú, Luật Giáo dục, Luật Xây dựng, Luật Nông nghiệp...
Theo Bộ trưởng, các nội dung về quy mô, cơ cấu, phân bố, chất lượng dân số đều đã được thể hiện trong nhiều văn bản pháp luật khác nhau. Do đó, Luật Dân số lần này được xây dựng theo tinh thần Nghị quyết 21 Trung ương (năm 2017), Kết luận 149 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 72 của Trung ương, nhằm cụ thể hóa định hướng mới về dân số và phát triển.
Một thay đổi căn bản của dự luật là chuyển từ cách tiếp cận “dân số và chính sách kế hoạch hóa gia đình” sang “dân số và phát triển”, bảo đảm giải quyết đồng bộ các vấn đề về quy mô, cơ cấu, phân bố và chất lượng dân số trong mối quan hệ với phát triển kinh tế-xã hội.
“Chính vì vậy trong dự án luật có các quy định liên quan khi xây dựng các chính sách phát triển kinh tế-xã hội phải tính đến yếu tố liên quan đến dân số, với mục tiêu tạo cơ sở pháp lý để triển khai thực hiện các chính sách dân số ở một tầm cao mới”, Bộ trưởng Y tế nhấn mạnh.
Bộ trưởng cho biết, dự thảo Luật Dân số gồm 6 nhóm nội dung chính: Duy trì mức sinh thay thế; Giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh; Thích ứng với già hóa dân số và dân số giảm; Nâng cao chất lượng dân số; Công tác truyền thông, vận động, giáo dục về dân số; Các điều kiện bảo đảm triển khai thực hiện.
Với tinh thần “luật khung”, dự thảo quy định rõ nguyên tắc, còn các nội dung chi tiết về đối tượng, phạm vi, nguồn lực sẽ do Chính phủ quy định phù hợp với từng giai đoạn phát triển.
Về nguồn lực, Bộ trưởng nhấn mạnh, đây là vấn đề cần được tính toán cả trước mắt và lâu dài, bởi việc thích ứng với già hóa dân số, nâng cao chất lượng dân số đòi hỏi đầu tư rất lớn. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy nhiều nước như Nhật Bản, Hàn Quốc đã dành nguồn ngân sách rất lớn cho chính sách dân số, song vẫn gặp nhiều thách thức. Vì vậy, Việt Nam cần có giải pháp tổng thể, huy động sự vào cuộc của tất cả bộ, ngành, địa phương, không chỉ riêng ngành y tế.
Thể chế hóa tư duy “chủ động phòng bệnh”, lấy người dân làm trung tâm
Đối với dự án Luật Phòng bệnh, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, sau đại dịch Covid-19, việc hoàn thiện pháp luật liên quan đến công tác phòng bệnh là hết sức cấp thiết.
Qua rà soát, có tới 63 luật hiện hành có nội dung liên quan đến phòng bệnh và nâng cao sức khỏe, được chia thành ba nhóm chính: Nhóm quy định trực tiếp về lĩnh vực y tế, gồm 10 luật như Luật Bảo vệ sức khỏe nhân dân (1989) và các luật chuyên ngành khác.
Nhóm quy định liên quan chăm sóc sức khỏe, như Bộ luật Lao động, Luật Người cao tuổi, Luật Người khuyết tật, Luật Trẻ em, Pháp lệnh ưu đãi người có công, các quy định pháp luật về quốc phòng, an ninh, bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình.
Nhóm quy định liên quan các yếu tố tác động đến sức khỏe, như Luật Bảo vệ môi trường, Luật Tài nguyên, Luật Đất đai, Luật Thể dục thể thao, Luật Phòng cháy, chữa cháy...
Theo Bộ trưởng, Luật Phòng bệnh thể chế hóa quan điểm của Đảng nêu tại Nghị quyết 20 và Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị: Chuyển tư duy từ “chữa bệnh” sang “chủ động phòng bệnh”, lấy người dân làm trung tâm và phòng bệnh suốt đời, phòng bệnh từ sớm, từ xa.
Dự thảo luật tập trung vào các nội dung chính gồm: Phòng, chống bệnh truyền nhiễm; Phòng, chống bệnh không lây nhiễm; Phòng, chống rối loạn sức khỏe tâm thần; Kiểm soát yếu tố nguy cơ, dinh dưỡng trong phòng bệnh; Các điều kiện bảo đảm cho công tác phòng bệnh.
Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh, công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân không chỉ là nhiệm vụ của ngành y tế, mà là trách nhiệm của toàn hệ thống chính trị, của nhiều cấp, nhiều ngành. Do đó, Luật Phòng bệnh được thiết kế theo hướng luật khung, quy định nguyên tắc, chính sách cơ bản, còn các luật chuyên ngành, nghị định và thông tư sẽ cụ thể hóa sau.
Bộ trưởng nêu rõ, với tinh thần cầu thị và trách nhiệm cao nhất, Bộ Y tế sẽ tiếp thu đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội để rà soát, chỉnh lý, hoàn thiện dự án luật, trình Quốc hội thông qua.
“Chúng tôi rất mong các vị đại biểu Quốc hội ủng hộ, để hai dự án Luật Dân số và Luật Phòng bệnh được thông qua ngay tại kỳ họp này, tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho công tác dân số, chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân trong giai đoạn mới”, Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh.
Nguồn: https://nhandan.vn/hoan-thien-chinh-sach-dan-so-va-phong-benh-dap-ung-yeu-cau-phat-trien-va-cham-soc-suc-khoe-nhan-dan-post922069.html
![Bước chuyển OCOP Đồng Nai: [Bài 3] Gắn du lịch với tiêu thụ sản phẩm OCOP](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/402x226/vietnam/resource/IMAGE/2025/11/10/1762739199309_1324-2740-7_n-162543_981.jpeg)
Bình luận (0)