Những người thắp sáng tương lai

Họ tình nguyện làm “chiếc bản lề”, khép lại phía bóng tối để mở ra cho học sinh một tương lai tươi sáng.

Bắc nhịp cầu công nghệ cho trò vùng khó

Gần 30 năm đứng trên bục giảng, cô Trần Thị My - giáo viên môn Tiếng Anh, Trường THPT Bạc Liêu (Cà Mau), luôn tận tâm, năng động, có nhiều sáng tạo, sáng kiến nâng cao chất lượng giáo dục. Đặc biệt, cô đã tậ̣n dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo (AI) làm cầu nối giúp học sinh vùng sâu, xa tiếp cận tri thức.

Trong giai đoạn Covid-19, cô Trần Thị My sáng lập nhóm “Giáo viên sáng tạo Mekong” để hỗ trợ giáo viên vùng xa làm quen với dạy học trực tuyến. Nhờ sự hướng dẫn tận tình của cô, nhiều thầy cô vượt qua nỗi lo “dạy qua màn hình”, tự tin ứng dụng công nghệ giữ nhịp học cho học sinh.

Cô My còn tham gia Hội thảo VietTESOL 2021, chia sẻ kinh nghiệm đổi mới bài giảng, lan tỏa tinh thần tận dụng công nghệ để nâng cao chất lượng dạy - học, giúp học sinh cảm thấy học trực tuyến cũng gần gũi và hấp dẫn như trong lớp học thực.

“Với vốn tiếng Anh sẵn có, tôi tiếp cận được nguồn báo nước ngoài, các phần mềm… Mục đích của tôi là lan tỏa, giúp đồng nghiệp và học sinh biết tận dụng công nghệ để thuận tiện hơn trong việc dạy và học, nâng cao chất lượng dạy và học”, cô My chia sẻ.

Sau đại dịch, cô Trần Thị My tiếp tục khẳng định năng lực đổi mới khi được mời tham luận tại nhiều đại học lớn về ứng dụng công nghệ và AI trong dạy tiếng Anh. Các nghiên cứu của cô được đánh giá cao nhờ tính thực tiễn, hỗ trợ học sinh vùng khó.

Cô có 5 bài báo khoa học quốc tế và nhiều năm liền được Microsoft toàn cầu công nhận là Chuyên gia giáo dục sáng tạo và là đại sứ của ClassDojo - Ứng dụng quản lý dạy và học; Super Trainer của Quizizz - Ứng dụng giảng dạy hiệu quả…

Không chỉ là người tiên phong trong ứng dụng công nghệ, cô Trần Thị My còn được học sinh yêu mến bởi tinh thần tích cực, lối giảng dạy sáng tạo và cách truyền cảm hứng học tiếng Anh đầy nhân văn. Đặc biệt, cô còn tham gia nhiều hoạt động xã hội ý nghĩa, tích cực hỗ trợ học sinh nghèo, khó khăn vươn lên trong học tập.

“Với tôi, học sinh chỉ thật sự học tốt khi các em cảm thấy vui và tự tin rằng mình có thể. Những học sinh khó khăn, cá biệt, học chưa tốt, tôi càng quan tâm nhiều hơn. Tôi không muốn bất kỳ học trò nào bị bỏ lại trong hành trình chinh phục tri thức ở thời đại công nghệ số”, cô My chia sẻ.

Nhiều học sinh tại Trường THPT Bạc Liêu, từ chỗ hạn chế, yếu kém môn Tiếng Anh, sau khi được cô My chăm bồi, giảng dạy đã nâng cao kiến thức, trong đó có nhiều em thi đỗ đại học ngành Ngôn ngữ Anh.

Điển hình như trường hợp Ngô Hoàng Gia Bảo - học sinh lớp 12C4, Trường THPT Bạc Liêu, trước đây rất sợ mỗi khi có tiết học này, nhưng được sự động viên, hướng dẫn nhiệt tình từ cô My đã giúp em dần yêu thích và học tốt tiếng Anh.

“Cách dạy của cô My mới lạ, cuốn hút. Đối với học sinh học kém, cô có cách kèm dạy riêng như lồng ghép vào các trò chơi, hướng dẫn cách tự học; rèn luyện sự tự tin trong giao tiếp tiếng Anh… từ đó giúp em mau tiến bộ”, Gia Bảo nói.

Là một trong 3 giáo viên tiêu biểu của tỉnh Quảng Trị được vinh danh trong Chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô” do Bộ GD&ĐT phối hợp Hội LHTN Việt Nam tổ chức, thầy Hoàng Dương Hòa (Trường Tiểu học & THCS A Ngo) được Bộ trưởng Bộ GD&ĐT trao Bằng khen nhân dịp Ngày Nhà giáo Việt Nam. Danh hiệu ấy đến từ hành trình nhiều gian truân, nhưng đầy “lửa nghề” của người thầy miệt mài “gieo” tri thức nơi biên giới.

Năm 2020, thầy nhận quyết định chuyển công tác đến Trường Tiểu học & THCS A Ngo – điểm trường miền núi giáp biên giới Việt - Lào, cách nhà gần 150km. Từ đây, thầy Hòa bước vào hành trình hoàn toàn khác: Đường xa, khí hậu khắc nghiệt, học sinh thiếu thốn đủ bề. Ngay ngày đầu nhận lớp, thầy không khỏi chạnh lòng khi phòng máy chỉ có ba chiếc máy tính cũ kỹ được mang ra từ kho của trường.

Càng xót xa hơn khi chứng kiến học sinh lần đầu nhìn thấy… chiếc máy vi tính. Nhiều em rụt rè, không dám chạm vào bàn phím hay con chuột, thậm chí có em chưa từng thấy máy tính ngoài đời thực.

Giữa căn phòng nhỏ, những ánh mắt vừa tò mò vừa e ngại đã thôi thúc thầy kiên trì bắt đầu từ điều giản dị nhất: Hướng dẫn bật - tắt máy, gõ từng chữ cái, tập rê chuột. Niềm vui của thầy đến từ những điều tưởng như rất nhỏ khi học sinh gõ được tên mình, tập vẽ trên Paint, lần đầu tạo được slide PowerPoint để trình bày ý tưởng. Từng nhịp gõ bàn phím non nớt ấy chính là bước mở cánh cửa công nghệ cho học trò vùng cao.

Nhận thấy học sinh miền núi học hiệu quả hơn khi được thực hành trực quan, thầy Hòa giảm lý thuyết, tăng thời lượng trải nghiệm; khuyến khích làm việc nhóm; mở thêm các buổi phụ đạo miễn phí để các em có thêm thời gian tiếp xúc với máy tính.

Thầy còn đồng hành, động viên học sinh tham gia các sân chơi sáng tạo như Sáng tạo trẻ, Tin học trẻ, các cuộc thi ứng dụng công nghệ, nghiên cứu tài liệu qua Internet. Từ những lớp học đơn sơ, nhiều sản phẩm của học sinh A Ngo đạt giải tại Cuộc thi Đại sứ du lịch tỉnh Quảng Trị, Tin học trẻ cấp huyện (cũ) và cấp tỉnh - minh chứng sống động rằng trẻ em miền núi hoàn toàn có thể làm chủ công nghệ nếu được trao cơ hội.

Cô Bùi Thị Cành - giáo viên Trường Tiểu học Tân Phú, hướng dẫn học sinh trong giờ học. Ảnh: Hồ Phúc

Người gieo những ước mơ

Cô Bùi Thị Cành - giáo viên Trường Tiểu học Tân Phú (phường Bình Phước, tỉnh Đồng Nai), chia sẻ khoảng 30 năm trước, ở địa bàn nơi phụ huynh chủ yếu làm rẫy, đi từ sáng đến tối, học sinh thường thiếu sự quan tâm. Nhiều em có hoàn cảnh éo le, cha mẹ ly tán, tự chăm nhau. Vì vậy, các em đến lớp không chỉ thiếu thốn vật chất, mà còn mang tâm lý tự ti, rụt rè, “rỗng” kiến thức, thậm chí còn trốn học. Đó là thực tế mà mỗi giáo viên phải tìm lời giải hằng ngày.

“Với tôi, để giáo dục học sinh khó khăn, chưa giỏi, chưa ngoan, giải pháp đầu tiên không phải giáo án, mà là sự thấu hiểu và tình thương”, cô nói. Năm học 2016 - 2017, lớp 3 do cô Cành chủ nhiệm có em Nguyễn Khánh Hưng, bị khuyết tật nhận thức. Hưng tiếp thu rất chậm, hoàn cảnh gia đình khó khăn, mẹ đi làm cả ngày, trưa tan học em lang thang ở cổng trường.

Cô xin trực trưa để kèm từng chút một; khi em trốn học, cô đi tìm. Cô nhớ mãi buổi chiều mưa tầm tã, mất gần cả buổi chỉ để đến nhà thuyết phục phụ huynh cho em tiếp tục đi học. Cô “vừa dạy vừa dỗ”, mua quần áo, dép, đóng cả bảo hiểm cho em. Cuối cùng, bằng phương pháp sơ đồ tư duy và ghi nhớ hình ảnh, Hưng đủ điều kiện để lên lớp.

Năm học 2024 - 2025, cô Cành nhận lớp có nhiều học sinh “sợ” môn Toán do hổng kiến thức suốt hai năm dịch Covid. Cô sáng tạo phương pháp “dạy Toán bằng âm nhạc”, tự sáng tác những bài hát công thức toán để học sinh vừa hát vừa học. Kết quả bất ngờ nhất là em Bảo An, lớp 5/2, học sinh tăng động, hoàn cảnh khó khăn, từ chỗ không thích học Toán đã đạt 9 điểm cuối năm.

Thay trò đi học đường xa

Từ đầu tháng 11, mỗi buổi sáng, cô Đinh Thị Học - giáo viên Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Ngọc Linh (xã Trà Linh, TP Đà Nẵng), mất gần 2 tiếng đồng hồ băng rừng đi dạy, thay vì chỉ vài bước chân là sang đến điểm trường Tak Ngo như trước kia.

Do ảnh hưởng bởi mưa bão kéo dài, điểm trường Tak Ngo bị sạt lở, sụt lún nghiêm trọng, không đảm bảo an toàn nên Ban giám hiệu Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Ngọc Linh quyết định chuyển toàn bộ 34 học sinh lớp 1 - 2 về học ở điểm trường chính và ở lại bán trú. Cô Đinh Thị Học trở thành người “đi học xa” thay cho học trò của mình.

Từ ngôi nhà nhỏ ở thôn Tak Ngo, mỗi buổi sáng, cô bắt đầu hành trình hơn hai giờ băng qua những con dốc ngợp sương, đoạn đường sạt lở, chỉ để kịp đứng trên bục giảng. Với cô, khoảng cách ấy không phải thử thách, mà là trách nhiệm – bởi “các con quen cô rồi, thấy cô là yên tâm học”. Chiều tan học, cô lại lật đật cùng với hai học sinh trở lại thôn Tak Ngo. Đây là 2 trường hợp phụ huynh không đồng ý cho con ở lại bán trú tại điểm trường chính.

Ông Nguyễn Trần Vỹ - Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Ngọc Linh, chia sẻ: “Thấu hiểu những hiểm nguy mà học sinh nhỏ tuổi từng đối mặt khi đi học xa, nhà trường quyết định bố trí nội trú miễn phí cho 34 em, dù các em chỉ được Nhà nước hỗ trợ bữa ăn trưa. Kinh phí có thể huy động được từ nhiều nguồn, nhưng bền bỉ nhất vẫn là thuyết phục phụ huynh cho con em ở lại nội trú, vì tuổi của các em còn quá nhỏ”.

Ban giám hiệu nhà trường nhiều lần đến từng nhà thuyết phục phụ huynh, rồi mời họ xuống xem tận nơi ăn ở mới của con. Hầu hết phụ huynh đều đồng thuận khi thấy được điều kiện ăn ở, học tập mới của con em mình. Tuy nhiên có 2 gia đình không cho con ở lại bán trú. Nhà trường cử giáo viên đưa đón hằng ngày để bảo đảm an toàn cho các em.

Giữa núi rừng Ngọc Linh, sự kiên trì của cô Học - người mỗi ngày “mang lớp học trên đôi chân mình”, đã tiếp thêm niềm tin để học trò vùng cao không bỏ dở hành trình đến trường.

Với cô Cành, thành công của giáo viên là phát hiện được những thế mạnh của mỗi học sinh và khơi gợi, tạo điều kiện để có thể phát huy. Như em Nông Thục Khuê - học sinh dân tộc Tày nhỏ bé, tự ti, từng không biết chữ khi bạn bè đã đọc thông viết thạo. Cô động viên phụ huynh “cứ để con cho tôi rèn” và hai cô trò miệt mài luyện ViOlympic. Kết quả, Khuê đoạt 2 giải Nhì cấp tỉnh ở môn Toán tiếng Việt và Toán tiếng Anh.

Nguồn: https://giaoducthoidai.vn/nhung-nguoi-thap-sang-tuong-lai-post757461.html