Sinh viên mới tốt nghiệp: Tìm việc làm tạm hay chờ cơ hội làm đúng ngành?

Bán hàng, phục vụ, làm cộng tác viên...

Là một sinh viên mới tốt nghiệp ngành kinh tế (Trường ĐH Mở TP.HCM), Lê Thị Uyển Nhi cho biết: "Mình học kinh tế nhưng hiện làm hành chính cho một studio. Công việc giúp mình trang trải sinh hoạt và rèn được kỹ năng giao tiếp, chịu áp lực tốt vì phải đủ KPI mỗi tháng."

Tương tự, Nguyễn Phương Uyên tốt nghiệp ngành kinh doanh quốc tế nhưng hiện làm livestream cho một công ty Trung Quốc. "Nhờ công việc này, mình phát hiện khả năng nói trước ống kính và thấy phù hợp, đến nay đã gắn bó hơn 2 năm", Nhi cho hay.

Sinh viên mới tốt nghiệp: Làm tạm hay chờ cơ hội? - Ảnh 1. — Sinh viên mới tốt nghiệp nếu chưa tìm được công việc đúng chuyên môn có thể làm tạm một việc gì đó để có thu nhập, nhưng không quên trau dồi kiến thức kỹ năng của ngành đã học và nắm bắt cơ hội

Thực tế hiện nay cho thấy nhiều sinh viên mới tốt nghiệp chưa kiếm được công việc đúng chuyên môn. Không ít tân cử nhân đã lựa chọn công việc tạm thời để trang trải sinh hoạt phí và duy trì cuộc sống giai đoạn chuyển tiếp. Đó là những công việc như bán hàng, hành chính, phục vụ hay cộng tác viên nội dung...

Theo thạc sĩ Nguyễn Hữu Khang, giảng viên Trường ĐH Quốc tế Miền Đông, đồng thời là cố vấn doanh nghiệp, chuyên gia marketing, lựa chọn này xuất phát từ nhiều lý do: áp lực tài chính, mong muốn độc lập hoặc nỗi sợ bị tụt lại khi bạn bè đã có việc làm.

Tiến sĩ Nguyễn Văn Khả, Phó giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông Trường ĐH Công Thương TP.HCM, nhìn nhận: “Đối với sinh viên mới ra trường, việc có ít nhất một công việc để làm là cần thiết. Nếu không tham gia thị trường lao động ngay, sinh viên dễ quên kiến thức, thiếu kỹ năng và thái độ làm việc. Một công việc dù tạm thời cũng là môi trường để rèn luyện cả 3 yếu tố đó”.

Tuy nhiên, làm “tạm” quá lâu cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Theo ông Khang, với những ngành nghề đòi hỏi tính chuyên môn cao như kỹ sư, công nghệ thông tin hay nghiên cứu..., việc rời xa môi trường nghề nghiệp dễ khiến sinh viên mai một kiến thức và kỹ năng.

Ngoài ra, khi đã quen với thu nhập ổn định, không ít sinh viên dần chấp nhận vùng an toàn, mất động lực phát triển và quên đi mục tiêu dài hạn từng đặt ra khi ra trường. Một số bạn trì hoãn việc quay lại đúng chuyên ngành, dẫn đến bỏ lỡ cơ hội trong lĩnh vực đã được đào tạo.

Vì vậy, các chuyên gia lưu ý bạn trẻ cũng cần đặt ra giới hạn rõ ràng cho giai đoạn làm “tạm”, thường chỉ nên kéo dài từ 3 đến 5 tháng, đồng thời chủ động xác định hướng đi lâu dài để không đánh mất mục tiêu nghề nghiệp.

Khi kỳ vọng khác xa thực tế

Thị trường lao động năm 2025 đang biến động mạnh. Theo Cục Thống kê, tỷ lệ thất nghiệp nhóm thanh niên 15–24 tuổi quý 3/2025 hơn 9%, cao hơn cùng kỳ năm trước. Nhiều doanh nghiệp thu hẹp tuyển dụng hoặc ưu tiên ứng viên có kinh nghiệm, khiến sinh viên mới ra trường gặp không ít trở ngại.

Thạc sĩ Nguyễn Hữu Khang nhận định: “Nhiều sinh viên học nhiều lý thuyết nhưng thiếu trải nghiệm thực tế. Khi ra trường, các bạn kỳ vọng cao, muốn lương tốt, môi trường lớn trong khi chưa hiểu rõ năng lực bản thân. Kỹ năng tìm việc còn yếu và lạc hậu”.

Bên cạnh đó, công nghệ thay đổi nhanh khiến năng lực cạnh tranh càng trở nên khốc liệt. Nhiều công việc truyền thống đang được tự động hóa, trong khi các vị trí mới lại đòi hỏi kỹ năng chưa được trang bị đầy đủ ở trường học.

Theo báo cáo “Breaking the Digital Frontier: Innovations Shaping Vietnam’s Transformation” (Chinh phục ranh giới số: Những đổi mới định hình sự chuyển đổi của Việt Nam) năm 2024-2025 của Tập đoàn dịch vụ tư vấn doanh nghiệp Acclime, với sự hỗ trợ của Ngân hàng UOB Vietnam, thì Việt Nam hiện tồn tại khoảng cách kỹ năng lớn trong các lĩnh vực liên quan đến công nghệ. Có tới 43% doanh nghiệp được khảo sát cho rằng thiếu kỹ năng là thách thức lớn nhất, phản ánh nỗi lo của sinh viên về năng lực cạnh tranh khi bước vào thị trường việc làm.

Gia đình cũng là một yếu tố ảnh hưởng. Ông Khang chia sẻ: “Phụ huynh thường đầu tư cho con học một ngành và kỳ vọng con có thu nhập ổn định từ ngành đó. Áp lực vô hình này đôi khi giới hạn cơ hội phát triển khác của con”.

Sự chênh lệch giữa năng lực, kỳ vọng và cơ hội đã khiến nhiều cử nhân bối rối giữa việc chờ công việc đúng ngành hay nhận việc tạm để có thu nhập trước mắt. Trước thực tế này, câu hỏi đặt ra là: liệu nên chờ đợi cơ hội việc làm lý tưởng, hay dám thử để tích lũy kinh nghiệm và khám phá bản thân?

Dám thử để không bỏ lỡ cơ hội

Theo thạc sĩ Nguyễn Hữu Khang, vấn đề không nằm ở việc sinh viên có nên làm tạm hay không, mà là “có dám thử để biết khả năng bản thân”. Ông cho rằng: “Doanh nghiệp hiện nay coi trọng kỹ năng, tư duy và khả năng thích ứng hơn bằng cấp. Họ sẵn sàng đào tạo lại nếu ứng viên thể hiện tinh thần học hỏi và thái độ tốt”.

Cùng quan điểm, tiến sĩ Nguyễn Văn Khả nhấn mạnh: “Nếu đợi công việc ‘phù hợp’ thì rất khó xác định thời điểm. Cơ hội công việc không chờ đợi bất kỳ ai; chỉ khi làm, trải nghiệm và va chạm, sinh viên mới tích lũy được kiến thức, kỹ năng và thái độ mà doanh nghiệp cần”.

Từ góc nhìn trên, trong bối cảnh thị trường lao động liên tục biến đổi và công nghệ AI đang tái định hình nhiều ngành nghề, sinh viên cần linh hoạt hơn trong lựa chọn.

Theo đó, các chuyên gia cho rằng nếu công việc “tạm” giúp mang lại thu nhập, bạn trẻ hãy tận dụng thời gian ngoài giờ để rèn luyện chuyên môn, tránh bị mai một kỹ năng và chủ động tìm kiếm cơ hội phát triển đúng ngành. Đây cũng là dịp để hiểu rõ hơn về bản thân và thị trường lao động. Ngược lại, nếu cảm thấy ngành học chưa thật sự “khớp” với đam mê, việc “thử” ở lĩnh vực mới có thể mở ra hướng đi khác cho tương lai.

Nguồn: https://thanhnien.vn/sinh-vien-moi-tot-nghiep-tim-viec-lam-tam-hay-cho-co-hoi-lam-dung-nganh-185251109132237482.htm