Sửa Luật Đầu tư để kiến tạo phát triển

Sáng nay, dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi) được trình Quốc hội, đánh dấu bước đi quan trọng trong quá trình hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Lần sửa đổi này được kỳ vọng sẽ tháo gỡ nhiều rào cản pháp lý, thúc đẩy đầu tư, kinh doanh và nuôi dưỡng động lực tăng trưởng mới trong giai đoạn nước ta chuyển mình sang mô hình phát triển bền vững và sáng tạo hơn.

Trên tinh thần đó, dự thảo Luật đã điều chỉnh mạnh mẽ quy định về thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư theo hướng thu hẹp phạm vi dự án phải xin chấp thuận. Chỉ những dự án có nguy cơ tác động lớn tới môi trường, quốc phòng, an ninh hoặc liên quan các lĩnh vực đặc biệt quan trọng như cảng biển, sân bay… mới tiếp tục thuộc diện xem xét. Cùng với đó, dự thảo Luật đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong thẩm quyền chấp thuận và đơn giản hóa quy trình, nhằm rút ngắn thời gian, giảm chi phí cho nhà đầu tư.

Một trục sửa đổi quan trọng khác là làm rõ nguyên tắc xác định điều kiện đầu tư, kinh doanh; đây sẽ là cơ sở để rà soát, sàng lọc, phân định rõ các ngành, nghề thực sự cần “tiền kiểm”, còn lại chuyển sang cơ chế “hậu kiểm”. Các ngành, nghề vốn đang quy định điều kiện đầu tư nhưng điều kiện đó thực chất áp dụng cho sản phẩm, dịch vụ đầu ra và có thể kiểm soát bằng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật do cơ quan có thẩm quyền ban hành, sẽ được chuyển sang cơ chế giám sát sau, thay vì yêu cầu cấp phép trước.

Ở chiều khuyến khích đầu tư, dự thảo Luật không còn liệt kê cứng danh mục ngành, nghề ưu đãi như hiện nay mà quy định theo nguyên tắc: ngành, nghề được ưu tiên thu hút đầu tư phải gắn với các mục tiêu phát triển mới. Trong đó, trọng tâm là công nghiệp công nghệ số, công nghiệp bán dẫn; kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn; năng lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng sạch; bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia…

Tuy nhiên, những điều chỉnh mới trong dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi) cũng đặt ra không ít vấn đề cần được xem xét kỹ lưỡng; như Ủy ban Kinh tế và Tài chính nêu trong báo cáo thẩm tra, đề xuất bỏ toàn bộ thẩm quyền của Quốc hội trong chấp thuận chủ trương đầu tư là thay đổi lớn, đòi hỏi phải có căn cứ vững chắc về cả lý luận và thực tiễn. Dự thảo Luật cũng cần phân định rõ ràng giữa điều kiện hành nghề của cá nhân và điều kiện đầu tư kinh doanh của tổ chức, pháp nhân khi tham gia đầu tư, kinh doanh. Việc điều chỉnh, bổ sung hoặc loại bỏ các trường hợp trong Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện cần được giải trình, thuyết minh cụ thể, thuyết phục…

Người dân và cộng đồng doanh nghiệp kỳ vọng lần sửa Luật Đầu tư này sẽ thể chế hóa những nội dung đột phá trong Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, cũng như Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân. Theo đó, dự thảo Luật không dừng ở việc tháo gỡ điểm nghẽn mà phải chuyển dịch rõ rệt sang cách tiếp cận lấy quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư làm trọng tâm, đặt trong tổng thể lợi ích quốc gia, dân tộc, đồng thời bảo đảm an ninh, quốc phòng, an sinh xã hội.

Đặc biệt, dự thảo Luật phải thể hiện quyết tâm chuyển mạnh từ “quản lý” sang “kiến tạo phát triển”, từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”, tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với trách nhiệm giải trình. Các thủ tục, điều kiện đầu tư kinh doanh cần được cắt giảm triệt để và thực chất. Thủ tục hành chính phải được đơn giản hóa tối đa. Chuyển mạnh từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”, từ “cấp phép” sang “đăng ký” hoặc “thông báo”, hướng tới mô hình quản lý dựa chủ yếu trên quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật đối với những nội dung thực sự cần sự điều tiết của nhà nước...

Sửa Luật Đầu tư là cơ hội để xây dựng khung pháp lý cho một nền kinh tế kiến tạo, năng động và minh bạch hơn. Khi quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư được bảo vệ trong một môi trường minh bạch, ổn định, đồng bộ, họ sẽ có động lực gắn bó dài hạn, dám đầu tư lớn và đổi mới mạnh mẽ hơn, đóng góp nhiều hơn cho tăng trưởng của quốc gia.

Bởi vậy, Chính phủ cần lắng nghe kỹ lưỡng và tiếp thu tối đa các góp ý của đại biểu Quốc hội, cơ quan thẩm tra và cộng đồng doanh nghiệp. Mục đích cuối cùng là có được một đạo luật kiến tạo, mở đường cho giai đoạn phát triển mới, nơi nhà nước không chỉ làm chức năng quản lý, mà còn đồng hành với doanh nghiệp và người dân trên con đường phát triển bền vững, thịnh vượng.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/sua-luat-dau-tu-de-kien-tao-phat-trien-10395149.html