Cảnh giác với “bác sĩ AI”

*Người bệnh cần được thăm khám, xét nghiệm trước khi có phác đồ điều trị. Ảnh minh họa: P.V*

Trước đây, khi con có các triệu chứng ho, sổ mũi, nghẹt mũi, chị N.T.H. đã mô tả cho ChatGPT và yêu cầu nền tảng này đưa ra phương thức điều trị. Vài giây sau, các “dự đoán” về tình trạng sức khỏe cùng hàng loạt lời khuyên chăm sóc, điều trị, kể cả danh sách thuốc được gợi ý được đưa ra. Trong đó có cả những loại thuốc chứa Corticoid - hợp chất rất nguy hiểm đối với trẻ nhỏ.

Nhiều bác sĩ cho biết đã gặp nhiều trường hợp bệnh nhân có bệnh mãn tính và tình trạng bệnh nặng hơn khi nghe theo phác đồ điều trị của ChatGPT. Một bác sĩ Khoa Tim mạch - Bệnh viện Đa khoa Quảng Nam chia sẻ, cách đây không lâu, anh điều trị cho 2 bệnh nhân trẻ tuổi lạm dụng “bác sĩ AI” và gặp hệ lụy khi bệnh diễn tiến nặng hơn.

Bác sĩ Nguyễn Tam Thăng, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Quảng Nam cho biết, ChatGPT chỉ nên được xem là công cụ ban đầu hỗ trợ người dân trong việc tìm hiểu thông tin y khoa, nhận biết dấu hiệu nguy hiểm hoặc chuẩn bị câu hỏi trước khi đi khám. Lạm dụng AI để khám và điều trị bệnh là điều nguy hiểm.

“Muốn xác định rõ tình trạng bệnh và đưa ra phác đồ điều trị, bác sĩ phải thăm khám kỹ triệu chứng lâm sàng gồm triệu chứng cơ năng và thực thể, chỉ định làm các xét nghiệm cơ bản và cận lâm sàng để đánh giá chức năng các cơ quan, xác định nguyên nhân gây bệnh và bệnh lý kèm theo. Chưa kể, bác sĩ còn phải tìm hiểu tiền sử bệnh tật của bệnh nhân rồi mới đưa ra được chẩn đoán xác định và kê đơn phù hợp cho từng người bệnh”, bác sĩ Nguyễn Tam Thăng nói.

Mới đây, đại diện tổ chức OpenAI cho biết, ChatGPT không được dùng cho các quyết định y khoa quan trọng mà không có đánh giá của con người. Thực tế, người dùng vẫn có thể hỏi ChatGPT về triệu chứng, khái niệm y khoa hoặc quy trình khám bệnh... nhưng sẽ không chẩn đoán hay kê toa cụ thể. Điều này giúp phân biệt ranh giới giữa “thông tin y tế” (có thể chia sẻ) và “lời khuyên y khoa” (phải do bác sĩ đưa ra).

Hiện tại, các nền tảng của AI hoạt động dựa trên dữ liệu thu thập từ nhiều nguồn và không có tính đại diện bao quát cho nhiều nhóm dân cư. Khi dữ liệu không bao quát, AI có nguy cơ đưa ra kết luận sai. Đặc biệt, đối với những trường thông tin được cá nhân hóa như tiền sử bệnh tật, phác đồ điều trị AI không thể đưa ra các dự báo hoặc tư vấn chính xác.

Ngoài ra, danh sách thuốc được gợi ý bởi AI hoặc ứng dụng chatbot hoàn toàn không có giá trị pháp lý và không thể thay thế đơn thuốc hợp lệ. Việc tự ý mua thuốc điều trị, bao gồm cả kháng sinh khiến tình trạng kháng kháng sinh trở nên báo động.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thông tin, Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia có tỷ lệ kháng kháng sinh cao nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Nguyên nhân phần lớn bệnh nhân tự ý mua thuốc mà không có đơn của bác sĩ.

Từ ngày 1/10, Bộ Y tế yêu cầu tất cả cơ sở khám chữa bệnh là bệnh viện phải thực hiện việc kê đơn thuốc điện tử. Đối với các cơ sở khám chữa bệnh khác thực hiện từ ngày 1/1/2026. Đây là lộ trình của Thông tư 26/2025 của Bộ Y tế quy định về đơn thuốc và việc kê đơn thuốc hóa dược, sinh phẩm trong điều trị ngoại trú tại cơ sở khám chữa bệnh. Bộ Y tế cho rằng, khi tất cả đơn thuốc được cập nhật đồng bộ, cơ quan quản lý có thể phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi lạm dụng thuốc, kê đơn sai quy định hoặc bán thuốc khi không có đơn.

Nguồn: https://baodanang.vn/canh-giac-voi-bac-si-ai-3309646.html