Đưa dịch vụ HIV vào y tế cơ sở: Giải pháp trọng tâm giúp Việt Nam tiến gần mục tiêu chấm dứt AIDS vào năm 2030

Chiến lược chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030 đang tích cực triển khai dịch vụ HIV tại y tế cơ sở. Hãy cùng tìm hiểu những bước tiến quan trọng trong công tác phòng, chống HIV/AIDS.

Chuyển từ ứng phó khẩn cấp sang phát triển bền vững

Theo Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế), điểm mới nổi bật nhất của Chiến lược là sự thay đổi tư duy trong công tác phòng, chống HIV/AIDS: Không còn là hoạt động tách biệt mà được xem như một phần của hệ thống chăm sóc sức khỏe toàn dân.

Thay vì tập trung xử lý tình huống, chiến lược giai đoạn mới nhấn mạnh tính bền vững, mở rộng độ bao phủ dịch vụ, nâng cao chất lượng, giảm kỳ thị và đảm bảo mọi người dân đều có thể tiếp cận dịch vụ dự phòng, điều trị, chăm sóc HIV một cách bình đẳng.

Tích hợp dịch vụ HIV vào hệ thống y tế cơ sở

Theo Cục Phòng bệnh, một điểm đột phá khác là việc tích hợp dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS vào mạng lưới y tế cơ sở, gắn liền với các chương trình chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Người nhiễm HIV có thể điều trị ngay tại địa phương qua hệ thống trạm y tế, cơ sở khám chữa bệnh tuyến huyện, thay vì phải di chuyển đến các cơ sở chuyên khoa xa nhà như trước đây.

Điều này không chỉ giúp giảm chi phí, thuận tiện hơn cho người bệnh, mà còn góp phần bình thường hóa công tác phòng, chống HIV/AIDS như các dịch vụ y tế khác.

Bệnh nhân HIV/AIDS được cung cấp các dịch vụ dự phòng, xét nghiệm, kết nối điều trị HIV, PrEP, điều trị thay thế Methadone…nhằm hướng tới đạt được các mục tiêu đã đề ra trong công tác phòng, chống HIV/AIDS.

Hiện cả nước đã có 519 cơ sở điều trị ARV, 382 cơ sở điều trị Methadone (MMT), cùng hơn 1.300 cơ sở tư vấn và xét nghiệm sàng lọc HIV, triển khai tại 34 tỉnh, thành phố. Các dịch vụ điều trị ARV qua bảo hiểm y tế (BHYT), tự xét nghiệm HIV qua website tuxetnghiem.vn, mô hình PrEP linh hoạt (dự phòng trước phơi nhiễm) hay điều trị MMT tại nhà... đang được nhân rộng, mang lại hiệu quả rõ rệt trong cộng đồng.

Cũng theo Cục Phòng bệnh, hành trình hướng tới mục tiêu chấm dứt dịch AIDS vẫn còn không ít trở ngại. Bởi nhiều yếu tố, như nguồn viện trợ quốc tế sụt giảm mạnh khiến nhiều dịch vụ vốn phụ thuộc vào tài trợ, như PrEP hay các hoạt động của các tổ chức cộng đồng (CBOs), gặp khó khăn. Trong khi đó, nguồn lực trong nước còn hạn chế, chủ yếu trông vào quỹ BHYT cho ARV và một phần ngân sách nhà nước (NSNN).

Bên cạnh đó, việc sắp xếp lại tổ chức hành chính, sáp nhập cơ quan và thay đổi mô hình chính quyền địa phương cũng ảnh hưởng đến tiến độ triển khai công tác phòng, chống HIV/AIDS ở cơ sở.

Các nhóm cộng đồng thảo luận về biện pháp phòng, chống HIV/AIDS.

Một thách thức đáng chú ý khác là số ca nhiễm mới tăng nhanh ở nhóm trẻ tuổi (15-29 tuổi), đặc biệt là học sinh, sinh viên và công nhân khu công nghiệp. Hành vi quan hệ đồng giới nam (MSM) và sử dụng ma túy tổng hợp ngày càng phổ biến, khiến dịch tễ HIV phức tạp hơn.

Ngoài ra, thiếu nhân lực y tế chuyên sâu và tình trạng kỳ thị, e ngại đối với người nhiễm HIV vẫn tồn tại ở một số địa phương, cản trở nỗ lực mở rộng tiếp cận dịch vụ.

Hướng đi chiến lược và chính sách bền vững

Trước thực tế đó, Bộ Y tế xác định, để đạt mục tiêu "chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030", công tác phòng, chống HIV/AIDS phải trở thành một phần bền vững trong hệ thống y tế cơ sở.

Ngành y tế đang đẩy mạnh thanh toán qua BHYT cho các dịch vụ điều trị, xét nghiệm khẳng định và theo dõi tải lượng vi rút; đồng thời xã hội hóa các dịch vụ chưa được chi trả như PrEP, tự xét nghiệm, bao cao su, bơm kim tiêm sạch.

Theo Theo Cục Phòng bệnh, chiến lược quốc gia chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030 được ban hành đã đánh dấu bước chuyển mạnh mẽ của Việt Nam: Từ ứng phó khẩn cấp sang phát triển bền vững, lấy người dân làm trung tâm và hướng tới mục tiêu "không ai bị bỏ lại phía sau".

Bộ Y tế cũng đang xây dựng Chương trình Mục tiêu quốc gia về y tế - dân số giai đoạn 2026-2035, trong đó có tiểu dự án riêng về phòng, chống HIV/AIDS với các hoạt động thiết yếu: xét nghiệm sàng lọc, khẳng định HIV, hỗ trợ nhân viên tiếp cận cộng đồng, cung cấp thuốc ARV cho nhóm không có BHYT...

Song song, Đề án chấm dứt dịch bệnh AIDS đến năm 2030 và không tái bùng phát sau 2030 cũng đang được hoàn thiện để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt - tạo hành lang pháp lý và tài chính dài hạn cho các bộ, ngành, địa phương chủ động bố trí nguồn lực.

Hướng tới tương lai không còn AIDS

"Chúng ta đã đi một chặng đường dài trong cuộc chiến với HIV/AIDS, nhưng chặng cuối cùng – chấm dứt dịch bệnh vào năm 2030 – đòi hỏi sự kiên trì, đổi mới và phối hợp bền vững hơn nữa", đại diện lãnh đạo Cục Phòng bệnh nhấn mạnh.

Với định hướng đưa dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS trở thành một phần không thể tách rời của hệ thống y tế cơ sở, Việt Nam đang tạo nền tảng vững chắc để bảo đảm mọi người dân – dù ở bất cứ đâu – đều có thể tiếp cận dịch vụ y tế an toàn, công bằng và nhân văn.

Đó không chỉ là mục tiêu y tế, mà còn là cam kết vì quyền được sống khỏe mạnh và không kỳ thị của mỗi con người.

Báo Sức khỏe và Đời sống phối hợp với Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) đã phát động 'Giải Báo chí toàn quốc về phòng, chống HIV/AIDS'

Giải Báo chí toàn quốc về phòng, chống HIV/AIDS là giải thưởng do Báo Sức khỏe & Đời sống phối hợp với Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) tổ chức, nhằm tôn vinh các tác phẩm báo chí xuất sắc phản ánh chân thực các nhân vật, tập thể tiêu biểu ở mọi miền đất nước trong công cuộc phòng, chống HIV/AIDS.

THỂ LỆ CỦA "GIẢI BÁO CHÍ TOÀN QUỐC VỀ PHÒNG, CHỐNG HIV/AIDS" NHƯ SAU:

Điều 1. Tên gọi Giải thưởng

"Giải Báo chí toàn quốc về phòng, chống HIV/AIDS"

Điều 2. Chủ đề

Các nhân vật, tập thể tiêu biểu ở mọi miền đất nước trong công cuộc phòng, chống HIV/AIDS; phản ánh sinh động những nỗ lực, cống hiến của tập thể và cá nhân trong tuyên truyền, dự phòng, chăm sóc, điều trị, hỗ trợ người nhiễm HIV/AIDS và nhóm dễ bị tổn thương; góp phần xóa bỏ kỳ thị, phân biệt đối xử, lan tỏa tinh thần nhân văn và trách nhiệm cộng đồng.

Điều 3. Đối tượng dự thi

Mọi công dân Việt Nam từ 18 tuổi trở lên, đang sinh sống trong và ngoài nước. Các thành viên Ban Tổ chức, Hội đồng Giám khảo, Tổ Thư ký không được tham gia.

Điều 4. Quy định về tác phẩm dự thi

1. Thể loại:

- Phóng sự, ký sự, ghi chép, chân dung

- Ảnh: Phóng sự tối thiểu 10 ảnh, kể câu chuyện bằng hình ảnh về chủ đề liên quan đến HIV/AIDS.

- Truyền hình, đa phương tiện: Là chương trình truyền hình, phim tài liệu trên các nền tảng truyền thống (tivi) hay nền tảng điện tử, mạng xã hội.

2. Hình thức thể hiện:

Tác phẩm dự thi có thể theo nhiều hình thức khác nhau:

- Theo hình thức truyền thống (bài viết, video) Theo hình thức mới: Infographic, emagazine, megastory, longform… hoặc kết hợp nhiều hình thức trong một tác phẩm để truyền đạt tốt nhất nội dung, thông điệp và ý nghĩa của tác phẩm.

Lưu ý:

Không nhận các tác phẩm thuộc thể loại tin tức, sự kiện thông thường liên quan đến HIV/AIDS. Tất cả tác phẩm đều có chủ đề cụ thể, khai thác sâu, có ý tưởng, nhân vật rõ ràng.

Không sử dụng nhân vật phiếm chỉ; không sử dụng kỹ xảo làm thay đổi nội dung, hình ảnh; không sử dụng trí tuệ nhân tạo để tạo nên tác phẩm.

3. Điều kiện dự thi của tác phẩm

- Tác phẩm hợp lệ phải được đăng, phát từ 10/07/2024 đến hết 20/11/2025.

- Đối với các trường hợp chưa đăng, phát: Ban Tổ chức sẽ chọn để đăng tải trên Báo Sức khỏe và Đời sống và hệ sinh thái của Báo.

- Ban Tổ chức có quyền loại những Hồ sơ không hoàn chỉnh hoặc không đúng quy định.

- Với những tác phẩm không đạt yêu cầu, Ban Tổ chức không trả lại.

4. Hồ sơ dự thi

- Thông tin tác giả/nhóm: Họ tên, bút danh (nếu có), ngày tháng năm sinh, giới tính.

- Thông tin liên hệ: Địa chỉ thường trú, số điện thoại, email.

- Đơn vị công tác (nếu có).

- Các dữ liệu gửi kèm khi tham gia cuộc thi:

+ Báo điện tử: đường link báo điện tử.

+ Truyền hình: Bản âm thanh, hình kèm kịch bản/lời dẫn.

+ Ảnh báo chí: file ảnh gốc độ phân giải cao, chú thích đầy đủ.

- Hình thức gửi tác phẩm dự thi: gửi Hồ sơ dự thi trực tuyến qua website: https://giaibaochi2025.skds.vn

Điều 5. Quyền và trách nhiệm

1. Tác giả

- Chịu trách nhiệm bản quyền, tính chính xác và pháp lý của tác phẩm.

- Đồng ý để Ban Tổ chức sử dụng tác phẩm phục vụ tuyên truyền, triển lãm, xuất bản (có ghi rõ tên tác giả) trên các phương tiện truyền thông, báo chí.

2. Ban Tổ chức

- Bảo mật thông tin, chấm tác phẩm và lựa chọn công khai, minh bạch.

- Có quyền sử dụng tác phẩm dự thi phục vụ truyền thông, không nhằm mục đích thương mại.

Điều 6. Thời gian – Địa chỉ nhận tác phẩm

- Thời gian nhận: Từ ngày phát động đến hết 20/11/2025 (tính theo thời điểm gửi trực tuyến).

- Địa chỉ nhận: Gửi trực tuyến qua địa chỉ https://giaibaochi2025.skds.vn.

Điều 7. Cơ cấu giải thưởng

- Tác phẩm đạt giải chia làm 3 nhóm, mỗi nhóm gồm 4 mức giải thưởng.

+ Nhóm tác phẩm viết

+ Nhóm tác phẩm ảnh

+ Nhóm truyền hình và đa phương tiện

- Tổng cộng 12 giải, gồm:

+ 03 Giải Nhất: mỗi giải trị giá 20.000.000đ

+ 03 Giải Nhì: mỗi giải trị giá 12.000.000đ

+ 03 Giải Ba: mỗi giải trị giá 8.000.000đ

+ 03 Giải Khuyến khích: mỗi giải trị giá 5.000.000đ

Nguồn: https://suckhoedoisong.vn/dua-dich-vu-hiv-vao-y-te-co-so-giai-phap-trong-tam-giup-viet-nam-tien-gan-muc-tieu-cham-dut-aids-vao-nam-2030-169251103164755929.htm