Hai chứng nhân lịch sử có mặt tại Dinh Độc Lập trưa 30/4/1975 nói gì sau 50 năm?

Người trai Hà Nội cùng đồng đội dẫn giải Tổng thống chính quyền Sài Gòn

Trưa ngày 30/4/1975, binh nhất Nguyễn Huy Hoàng cùng thủ trưởng và đồng đội thuộc Trung đoàn 66, sư đoàn 304 áp giải Tổng thống chính quyền Sài Gòn khi đó là Dương Văn Minh từ Dinh Độc Lập ra đài phát thanh Sài Gòn đọc lời tuyên bố đầu hàng quân giải phóng.

“Đó là mệnh lệnh quan trọng, để cả thế giới biết rằng: Chiến tranh Việt Nam đã kết thúc, non sông Việt Nam đã được thống nhất”, ông Nguyễn Huy Hoàng năm nay 74 tuổi nhớ lại.

Chiến sĩ Nguyễn Huy Hoàng (ngoài cùng bên trái) cùng đồng đội áp giải tổng thống chính quyền Sài Gòn Dương Văn Minh (giữa) và thủ tướng Vũ Văn Mẫu (người đeo kính phía sau) ra đài phát thanh Sài Gòn đọc tuyên bố đầu hàng quân giải phóng.

... và trở lại Dinh Độc Lập (binh nhất Nguyễn Huy Hoàng người ngoài cùng bên trái). Ảnh tư liệu.

Với vai trò người lính truyền đạt luôn đi cạnh các cán bộ trung đoàn để truyền mệnh lệnh và bảo vệ thủ trưởng, binh nhất Nguyễn Huy Hoàng ngồi trên chiếc xe Jeep mang số hiệu 15770 trực tiếp đưa ông Dương Văn Minh ra đài phát thanh.

“Lúc đó, lòng tôi như vỡ òa. Bao nhiêu năm kháng chiến, bao nhiêu đồng đội ngã xuống, giờ đây là giây phút toàn thắng. Nhưng niềm vui ấy đi kèm nước mắt. Tôi nhớ những người bạn đã mãi mãi nằm lại ở Thượng Đức, ở cầu Rạch Chiếc… Những anh hùng vô danh cho ngày giải phóng huy hoàng”, ông Hoàng bồi hồi.

Chiến dịch Hồ Chí Minh không chỉ là một chiến dịch quân sự thần tốc mà còn là bản hùng ca vĩ đại khép lại cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc. Trong đó, những chiến sĩ truyền đạt như ông Nguyễn Huy Hoàng là những mảnh ghép chân thực, đầy xúc động trong bức tranh vĩ đại của lịch sử.

Ông Nguyễn Huy Hoàng tại buổi giao lưu với các cựu chiến binh trung đoàn 66 tại TP. Hồ Chí Minh, tháng 4/2025. Ảnh NVCC

Năm 1972, khi đang là sinh viên Đại học Kiến trúc Hà Nội, chàng trai Nguyễn Huy Hoàng như bao người khác xếp bút nghiên lên đường vào Nam chiến đấu. Sau chiến tranh, anh tiếp tục ở lại quân ngũ tham gia tiễu phỉ Fulro.

Tháng 10/1976 ra quân, anh trở lại trường để tiếp tục học tập. Ra trường người kiến trúc sư công tác trong ngành xây dựng Hà Nội cho đến lúc nghỉ hưu. Cậu con trai anh rồi sẽ tiếp bước nghề bố để gia đình có thêm một kiến trúc sư.

“Thế hệ trẻ hôm nay hãy sống xứng đáng với những hy sinh của bao thế hệ đi trước, để giữ gìn và phát huy những giá trị mà dân tộc ta đã phải đánh đổi bằng cả máu và nước mắt mới có được ngày hôm nay”, ông Nguyễn Huy Hoàng chia sẻ.

“Tôi vẫn viết sách kể về đất nước mình”

Một sự trùng hợp ngẫu nhiên rất đẹp là chứng kiến giây phút tổng thống chính quyền Sài Gòn Dương Văn Minh đọc lời tuyên bố đầu hàng cũng lại là một kiến trúc sư- ông Nguyễn Hữu Thái.

Trưa ngày 30/4/1975, đi sau chiếc xe Jeep chở ông Dương Văn Minh là chiếc xe Jeep khác chở ông Thái cùng một số người khác trong đó có nhà báo CHLB Đức Borries Gallasch, người duy nhất có máy ghi âm để có thể ghi lại lời ông Dương Văn Minh.

Đây là hai chiếc xe Jeep duy nhất chạy trên đường phố Sài Gòn lúc đó.

Tại đài phát thanh Sài Gòn lúc đó đã quá buổi trưa. Bắt đầu lễ tuyên bố, ông Nguyễn Hữu Thái được tín nhiệm dẫn chương trình. Không cần viết ra giấy, nhưng giọng ông thật mạch lạc, và giàu cảm xúc.

Ông Nguyễn Hữu Thái (mặc áo trắng bên phải, đang cầm tập giấy) tại buổi ghi âm lời tuyên bố đầu hàng của tổng thống chính quyền Sài Gòn Dương Văn Minh (đeo kính, mặc áo đen đang nhìn lên). Ảnh tư liệu.

Sinh năm 1940, vị kiến trúc sư này những năm qua đã dành nhiều công sức cho những cuốn sách về thời khắc lịch sử năm xưa, về đất nước Việt Nam.

Có mặt ở Hà Nội dịp kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, ông Nguyễn Hữu Thái đã giới thiệu cuốn sách mới nhất của mình, cuốn “30/4/1975 - 50 năm nhìn lại".

Kiến trúc sư Nguyễn Hữu Thái bên cạnh bức ảnh lịch sử trong buổi ra mắt cuốn sách mới tại Hà Nội, tháng 4/2025. Ảnh: QL

Với góc nhìn của người trong cuộc, thông qua cuốn sách, ông Nguyễn Hữu Thái cung cấp cho độc giả những tư liệu quý giá để làm rõ các sự kiện quan trọng đã diễn ra tại Dinh Độc lập trong ngày 30/4/1975, đồng thời đưa ra một số kiến giải mới của tác giả về cuộc chiến.

“Thông điệp lớn nhất của tôi khi viết cuốn sách là mong muốn thế hệ trẻ hôm nay, thế hệ sinh ra trong hòa bình thống nhất đất nước có cái nhìn tổng thể hơn về chiến tranh để có thể bác bỏ những luận điệu tuyên truyền xuyên tạc. Thế hệ hôm nay được sống trong hòa bình hãy hiểu và trân trọng những giá trị mà chúng ta đang có. Lá cờ giải phóng được treo lên trên nóc Dinh Độc lập đã chính thức mở ra một kỷ nguyên mới của đất nước ta”.

Rồi ông cho biết ông đang khẩn trương dồn sức cho cuốn sách mới cũng về chủ đề đất nước Việt Nam. “Cuốn sách này tôi sẽ viết bằng tiếng Anh để đối tượng tiếp cận được đông đảo hơn”, ông Thái nói.

Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền nam thống nhất đất nước là thời điểm lịch sử để mọi người Việt Nam, mọi tầng lớp nhân dân, đồng bào các dân tộc, tôn giáo, những Đảng viên và mọi người dân trong nước và người Việt Nam ở nước ngoài, muôn triệu người như một, đoàn kết, chung tay, hướng về Tổ quốc vì mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc.

Quang Lộc

Nguồn: https://congthuong.vn/hai-chung-nhan-lich-su-co-mat-tai-dinh-doc-lap-trua-3041975-noi-gi-sau-50-nam-385581.html