Siêu dự án 300.000 tỷ đồng ven sông Hồng: Hà Nội cần tính kỹ, cảnh báo các tác động tiêu cực

UBND TP Hà Nội vừa thành lập Tổ công tác chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ quy hoạch, kiến trúc và triển khai dự án đầu tư trục đại lộ cảnh quan sông Hồng, do Phó Chủ tịch UBND TP Dương Đức Tuấn làm tổ trưởng.

Liên quan đến dự án này, vào tháng 6, liên danh Tập đoàn Đèo Cả - Văn Phú Invest đã được chấp thuận nghiên cứu đề xuất dự án xây dựng đại lộ và cảnh quan ven sông Hồng theo phương thức đối tác công - tư (PPP), hợp đồng BT. Sau hai tháng nghiên cứu, liên danh đã báo cáo UBND TP kết quả sơ bộ.

Theo đề xuất, dự án có tổng mức đầu tư khoảng 300.000 tỷ đồng, xây dựng đại lộ dài khoảng 80km chạy dọc hai bờ sông Hồng, từ cầu Hồng Hà đến cầu Mễ Sở. Đại lộ sẽ bao gồm 67km cầu cạn hiện đại, 10km hầm chui với 6 làn xe, cùng tuyến đường sắt đô thị (monorail) dài 84km (82km cầu cạn, 2km hầm chui).

Phối cảnh dự án.

Ngoài ra, dự án còn quy hoạch 3.300ha không gian cây xanh, 8 công viên và nhiều khu vực công cộng, hướng tới hình thành trục cảnh quan du lịch - dịch vụ.

Về phương thức triển khai, liên danh nhà đầu tư nghiên cứu đề xuất điều chỉnh quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, đồng thời chia làm 3 dự án độc lập gồm: Dự án đầu tư công giải phóng mặt bằng do UBND TP Hà Nội thực hiện; dự án PPP (loại hợp đồng BT) Đại lộ - Cảnh quan sông Hồng; dự án PPP (loại hợp đồng BT) Monorail sông Hồng.

Mục tiêu được lãnh đạo TP Hà Nội đặt ra là khởi công vào tháng 1/2026, sau khi hoàn thiện toàn bộ quy hoạch và thủ tục pháp lý.

Phát triển ven sông: Phải đúng pháp lý, thuận tự nhiên, có lý trí

Trao đổi với PV VietNamNet, KTS Trần Huy Ánh, Ủy viên Thường vụ Hội Kiến trúc sư Hà Nội, cho biết, việc Hà Nội khởi động dự án đại lộ sông Hồng diễn ra trong bối cảnh lần đầu tiên, yếu tố “hạnh phúc” được nêu trong tiêu đề văn kiện báo cáo chính trị tại Đại hội XVIII Đảng bộ thành phố.

Theo ông Ánh, đây là điểm mới, cũng là đột phá trong tư duy quản trị đô thị, tác động đến mọi lĩnh vực phát triển. Đặc biệt là cách Hà Nội hoạch định chiến lược, quy hoạch và triển khai các dự án như đại lộ cảnh quan sông Hồng.

“Hạnh phúc không chỉ đến từ những dự án hàng trăm nghìn tỷ đồng được vẽ trên giấy, mà phải từ cảm giác an toàn, yên tâm trước ngập úng, ô nhiễm, thiên tai... Chừng nào Hà Nội còn ngập úng hay khô hạn, sông hồ ô nhiễm hay khan hiếm nước sạch, mỗi lần mưa bão lại nơm nớp lo sợ thì cư dân không thể hạnh phúc”, ông Ánh nói.

Theo vị kiến trúc sư này, Hà Nội muốn hướng đến phát triển đô thị hạnh phúc thì các dự án quy hoạch dọc sông Hồng phải xem xét trên 5 yếu tố về pháp lý, vật lý, đạo lý, khoa học và lý trí.

“Trước hết phải đúng pháp lý. Mọi dự án liên quan đến bờ bãi sông Hồng, hành lang thoát lũ cần tuân thủ Luật Đê điều và phòng chống thiên tai, Quyết định số 257 của Thủ tướng Chính phủ về quy hoạch phòng chống lũ và quy hoạch đê điều hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình cùng các quy định liên quan. Bất kỳ vi phạm nào cũng có thể dẫn đến 'bất hạnh nhãn tiền' cho người và dự án”, ông Ánh nhấn mạnh.

Sông Hồng mùa nước lũ. Ảnh: Hoàng Hà

Về quy luật vật lý, ông cho rằng ven sông nên ưu tiên phát triển giao thông đường thủy.

“Không ai hăng hái vẽ đường bộ, đường sắt ven sông hay đặt sân bay, khu công nghiệp, khu dân cư vào vùng trũng thấp, nơi nguy cơ ngập lụt luôn cao. Nếu san nền quy mô lớn, chi phí khổng lồ sẽ đẩy nguy cơ ngập lụt sang vùng khác. Khi lũ về, hàng chục tỷ USD đầu tư có thể trôi theo dòng nước. Như vậy sao có thể hạnh phúc được”, ông Ánh cảnh báo.

Bên cạnh đó, theo chuyên gia, với dự án đầu tư trục đại lộ cảnh quan sông Hồng, cần phải có nghiên cứu khoa học toàn diện về an ninh nguồn nước quốc gia tác động tích cực và tiêu cực tới lưu vực sông Hồng và sông Thái Bình - nơi có 30 triệu người sinh sống.

“Sông Hồng không chỉ chảy 40km qua trung tâm Hà Nội, mà còn hơn 500km qua hàng chục tỉnh thành và dài gấp đôi ngoài lãnh thổ Việt Nam. Nó chịu ảnh hưởng không chỉ từ con người mà cả thiên nhiên, vượt xa khả năng kiểm soát của chúng ta”, KTS Trần Huy Ánh phân tích.

Vị kiến trúc sư cũng nhắc lại hàng loạt dự án ven sông từng được đề xuất nhưng chưa thành công trong suốt 30 năm qua.

“Năm 2024, Hà Nội đã từng rất quan ngại trước nguy cơ vỡ đập hồ do nước đổ về từ thượng nguồn lớn. Thiết nghĩ thành phố cần thận trọng hơn trước thiên tai ngày càng có cường độ cao, tần suất lớn”, ông Ánh nói.

Cũng theo vị này, không chỉ tại Hà Nội, Việt Nam mà cả thế giới hiện đại đang đối mặt với nhiều thách thức phi truyền thống. Họ đã thận trọng tiến hành nghiên cứu định lượng và lập trình phát triển (Programming & Massing study) rồi mới đề ra “nhiệm vụ quy hoạch”, chứ không vội lập quy hoạch, đề xuất dự án.

“Trong bối cảnh toàn cầu chuyển hướng phát triển theo bộ tiêu chí ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị), Hà Nội không chỉ đặt mục tiêu kinh tế mà cần lấy chất lượng sống, an toàn và hạnh phúc của cư dân làm trọng tâm khi hoạch định mọi dự án”, ông Ánh nhấn mạnh.

Vietnamnet.vn

Nguồn:https://vietnamnet.vn/sieu-du-an-300-000-ty-dong-ven-song-hong-ha-noi-can-ung-pho-nguy-co-ngap-lon-2458183.html