Triển vọng làm giàu từ cây quế ở vùng cao

Cây quế đang dần khẳng định vị thế cây trồng chủ lực nhờ phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, mang lại hiệu quả kinh tế cao tại nhiều địa phương của tỉnh Thái Nguyên. Đây là nguồn nguyên liệu quý cho ngành dược liệu, mỹ phẩm, là hướng thoát nghèo, làm giàu bền vững cho nhiều hộ dân ở các xã phía Bắc của tỉnh.

Người dân xã Yên Phong khai thác đồi quế.

Thu nhập hàng trăm triệu đồng từ trồng quế

Quế là loại cây đa dụng, từ thân, vỏ đến lá đều có thể khai thác, chế biến và tiêu thụ. Vỏ quế khô hiện có giá khoảng 40.000 đồng/kg; quế tươi 20.000 đồng/kg. Với chu kỳ khai thác quế từ 13 đến 20 năm, cây sẽ đạt hàm lượng tinh dầu lớn nhất và mang lại giá trị kinh tế cao.

Những năm gần đây, giá quế khá ổn định, diện tích được mở rộng ở nhiều địa phương, giúp người dân có thu nhập và cải thiện cuộc sống. Mùa thu hoạch quế diễn ra vào các tháng 4, 5 Dương lịch. Đây là thời điểm cây quế cho hàm lượng tinh dầu cao, vỏ dễ bóc và giữ được mùi thơm đặc trưng.

Tại xã Yên Bình, nơi có diện tích quế khoảng 1.000ha, hiện cây trồng này đã và đang thực sự trở thành "cây làm giàu" cho nhiều hộ dân. Ông Nông Văn Tình ở thôn Bản Tám cho hay: Ngày trước, đất đai bỏ không, đường lên đồi không có cả lối đi, nhờ có người giới thiệu ưu điểm của cây quế, tôi đã mua về trồng thử và từng bước nhân rộng. Vừa qua, gia đình đã khai thác 1,5 đồi quế, thu được khoảng 300 triệu đồng. Ngôi nhà xây 2 tầng khang trang mà gia đình ở hiện nay cũng phần lớn nhờ nguồn thu nhập từ đầu tư trồng, khai thác quế. Sau đợt khai thác trắng này, năm tới gia đình sẽ tiếp tục lựa chọn trồng cây quế để phát triển kinh tế.

Những đồi quế ở các xã phía Bắc Thái Nguyên vào vụ khai thác từ tháng 4.

Gia đình Triệu Văn Huyến ở thôn Nà Luông, xã Yên Phong, là một trong những hộ có thu nhập cao từ trồng quế. Tháng 5 vừa qua, anh Huyến thu hoạch khoảng 4.000m² quế, dù diện tích không lớn, nhưng nhờ cây phát triển tốt, chỉ sau 13 năm trồng anh đã khai thác và thu về khoảng 100 triệu đồng. 

Anh Huyến chia sẻ: Trong quá trình trồng quế cần quan tâm, chăm sóc và có biện pháp phòng trừ ngay khi xuất hiện sâu hại vỏ, hại lá, như vậy cây mới phát triển tốt, bán được giá cao. Đến nay, quế vẫn là cây lâm nghiệp cho kinh tế ổn định với gia đình tôi cũng như nhiều hộ trong vùng.

Từ những đồi quế xanh mướt, nhiều hộ dân tại các xã Yên Bình, Na Rì... đã có điều kiện xây nhà khang trang, nuôi con ăn học đầy đủ. Tuy vậy, sản phẩm quế của các xã phía Bắc phần lớn tiêu thụ dưới dạng thô. Vỏ quế sau khi bóc chủ yếu được phơi khô, đóng bó và bán cho thương lái. Lá và cành nhiều nơi còn bị đốt bỏ hoặc tận dụng chưng cất thủ công tinh dầu, dẫn tới năng suất thấp, chất lượng chưa đồng đều.

Trên địa bàn tỉnh hiện chưa có cơ sở chế biến quế quy mô lớn, việc sơ chế, chế biến mới chỉ dừng ở quy mô hộ gia đình hoặc một vài hợp tác xã (HTX) nhỏ. Thị trường tiêu thụ chủ yếu phụ thuộc vào các đầu mối tại tỉnh Lào Cai và một số tỉnh lân cận.

Anh Hà Văn Quynh, Giám đốc HTX sản xuất và dịch vụ Quỳnh Dương, cho biết: Từ nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước và vốn của HTX, chúng tôi đầu tư lò chưng cất tinh dầu quế khoảng 200 triệu đồng, HTX bước đầu bán gần 100 lít tinh dầu, nhưng trên thị trường đầu ra sản phẩm còn gặp khó khăn. Chúng tôi mong muốn các cơ quan chuyên môn hỗ trợ kết nối thị trường, quảng bá sản phẩm để đầu ra ổn định hơn.

Sản phẩm thô từ quế của HTX sản xuất và dịch vụ Quỳnh Dương (xã Yên Bình).

Triển vọng nâng tầm giá trị từ quế

Để cây quế thực sự phát huy tiềm năng, giá trị, mang lại nguồn thu nhập ổn định và lâu dài cho người dân, các xã vùng cao phía Bắc cần có những giải pháp đồng bộ và lâu dài. Trước hết cần tiếp tục quy hoạch vùng trồng quế một cách bài bản, lựa chọn giống tốt, phù hợp khí hậu, đồng thời ứng dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến để nâng cao năng suất, hạn chế sâu bệnh.

Song song đó, tỉnh cần có chính sách khuyến khích đầu tư, thu hút vào chế biến sâu như: Chế biến tinh dầu, bột quế, quế thanh, sản phẩm mỹ phẩm từ quế… để nâng cao giá trị gia tăng. Khuyến khích tổ chức sản xuất theo chuỗi liên kết “Nông dân – Hợp tác xã – Doanh nghiệp – Thị trường” để giúp giảm bớt phụ thuộc vào thương lái và tăng khả năng tiêu thụ ổn định. 

Ngoài ra, việc chuẩn hóa vùng nguyên liệu, xây dựng mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc sẽ là yếu tố then chốt để đưa sản phẩm quế vươn xa ra thị trường.

Với định hướng, sự hỗ trợ hiệu quả từ chính quyền, doanh nghiệp và cơ quan chuyên môn, cây quế không chỉ là cây trồng xóa đói giảm nghèo, mà có triển vọng trở thành cây trồng chủ lực trong phát triển kinh tế rừng, mở ra cơ hội làm giàu cho người dân vùng cao phía Bắc.

Nguồn: https://baothainguyen.vn/kinh-te/202508/trien-vong-lam-giau-tu-cay-queo-vung-cao-ff736c6/