Xây dựng nông thôn mới: Xác định hướng đi phù hợp

(Báo Quảng Ngãi)- Bên cạnh những kết quả tích cực, Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) trên địa bàn tỉnh hiện còn những tồn tại, hạn chế nhất định. Một số tiêu chí NTM không còn phù hợp với điều kiện và bối cảnh hiện nay, nên cần được khắc phục, điều chỉnh.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hồ Trọng Phương đánh giá, so với 15 năm trước, diện mạo hạ tầng và chất lượng cuộc sống người dân nông thôn hiện nay đã có nhiều đổi thay, đóng góp quan trọng vào công cuộc giảm nghèo bền vững của tỉnh. Tuy nhiên, quá trình thực hiện chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2010 - 2024 bộc lộ những tồn tại, hạn chế cần được khắc phục, đó là: Nhiều xã vùng sâu, vùng xa, miền núi chưa đạt chuẩn, điều kiện cơ sở hạ tầng còn nhiều khó khăn; xã, huyện đạt chuẩn NTM đối diện nguy cơ rớt chuẩn, do khó khăn trong việc duy trì, nâng cao chất lượng tiêu chí. 

Nâng cao chất lượng hành chính công, hướng đến sự hài lòng của người dân là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong xây dựng nông thôn mới. Trong ảnh: Giải quyết thủ tục hành chính tại xã Hương Trà (Trà Bồng). ẢNH: THANH PHONG

Bên cạnh đó, môi trường, xử lý rác thải và nước thải nông thôn chưa được giải quyết triệt để; cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất nông nghiệp chưa đáp ứng yêu cầu, thiếu hệ thống kho nông sản. Sản xuất nông nghiệp chưa tạo được đột phá trong nâng cao năng suất và gia tăng giá trị nông sản. “Những tồn tại, hạn chế trên cho thấy chương trình NTM như “chiếc áo đã chật”, đặc biệt là trong bối cảnh chuyển đổi số và ứng dụng khoa học công nghệ mạnh mẽ như hiện nay. Do đó, chương trình xây dựng NTM trong giai đoạn hiện nay và sắp đến cần được “thay áo mới”, không chỉ với những tiêu chí phù hợp, mà còn đổi mới về phương thức triển khai, thực hiện và quản lý”, ông Hồ Trọng Phương nhận định.

Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đề ra mục tiêu, phát triển nông thôn giai đoạn tới cần phải bảo đảm thực chất, đi vào chiều sâu, hiệu quả, vì lợi ích của người dân; hướng tới xây dựng nông thôn phát triển bền vững và gắn với quá trình đô thị hóa.

Theo Chủ tịch UBND huyện Mộ Đức Phạm Ngọc Lân, hiệu quả của chương trình NTM phải được đo bằng chất lượng cuộc sống và hạnh phúc của người dân. Do đó, cần nỗ lực khắc phục những tồn tại của xây dựng NTM giai đoạn 2010 - 2024. Trọng tâm là lồng ghép, đẩy mạnh phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng chuyển đổi xanh, chuyển đổi số để gia tăng sản lượng và chất lượng, giá trị sản phẩm, đảm bảo mục tiêu quan trọng nhất là tạo việc làm và tăng thu nhập tại chỗ cho cư dân nông thôn một cách bền vững.

Thời gian đến, trong bối cảnh sáp nhập các đơn vị hành chính, bên cạnh việc thay đổi cơ chế điều phối và quản lý thực hiện chương trình xây dựng NTM, cần phương thức triển khai thực hiện đồng bộ, toàn diện hơn. Chủ tịch UBND huyện Nghĩa Hành Đinh Xuân Sâm cho biết, sau khi sắp xếp lại hệ thống đơn vị hành chính cấp xã thì các xã sẽ rộng hơn, quy mô lớn hơn, đây là yếu tố mới của chương trình xây dựng NTM. Do đó, cần tính toán điều chỉnh, bổ sung các tiêu chí NTM vừa đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế, vừa thuận lợi trong quá trình thực hiện qua việc lồng ghép với nhiệm vụ, kế hoạch của các chương trình giảm nghèo vùng dân tộc thiểu số. Ngoài ra, chương trình NTM cần bổ sung nguồn lực đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin, đáp ứng nhu cầu ứng dụng chuyển đổi số vào sản xuất, quản lý điều hành, tiêu thụ sản phẩm. Qua đó đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, nhất là lĩnh vực nông nghiệp theo hướng phát triển xanh, tuần hoàn.

Nhân rộng các mô hình phát triển kinh tế hiệu quả gắn với sản phẩm OCOP góp phần nâng cao thu nhập cho người dân. Trong ảnh: Các sản phẩm OCOP 3 sao của cơ sở Hương Vị Mới, ở xã Hành Thuận (Nghĩa Hành). ẢNH: THANH PHONG

Thực tế hiện nay, nhiều địa phương đạt chuẩn NTM giai đoạn 2014 - 2020 đối diện nguy cơ rớt chuẩn, nhất là nhóm tiêu chí hạ tầng. Do đó, việc xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu cần được tính toán cụ thể, đảm bảo hiệu quả và bền vững. Phó Chủ tịch UBND TX.Đức Phổ Trần Ngọc Sang cho hay, chất lượng công trình hạ tầng sau khi đạt chuẩn NTM ở một số địa phương trên địa bàn thị xã xuống cấp nhanh; ô nhiễm môi trường, xử lý rác thải kém hiệu quả; ý thức bảo vệ môi trường của một bộ phận người dân còn hạn chế. Đó là chưa kể thiên tai gây tác động tiêu cực đến kết quả và tính bền vững của các tiêu chí đã đạt được tại nhiều địa phương. Thế nên, việc xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu cần được tính toán, đánh giá toàn diện sao cho phù hợp với điều kiện và đảm bảo cân bằng giữa các địa phương, khu vực. Đồng thời, chú trọng công tác bảo vệ môi trường, cảnh quan nông thôn; bảo tồn bản sắc văn hóa, bảo đảm an sinh xã hội, hướng tới nông thôn hiện đại, phồn vinh, hạnh phúc.

Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hồ Trọng Phương, chương trình xây dựng NTM nên kế thừa và phát huy những kết quả của 11 nội dung thành phần, trong đó có phát triển hạ tầng kinh tế, xã hội, đảm bảo kết nối đồng bộ giữa nông thôn - đô thị và các vùng miền gắn với nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công, thúc đẩy chuyển đổi số trong xây dựng NTM. Đồng thời, nhân rộng các mô hình sản xuất có hiệu quả, gắn với triển khai đồng bộ, rộng khắp chương trình OCOP, qua đó đảm bảo NTM thực chất, hiệu quả, đi vào chiều sâu, tất cả vì lợi ích của người dân.

 

Nguồn: https://baoquangngai.vn/kinh-te/nong-nghiep/202504/xay-dung-nong-thon-moi-xac-dinh-huong-di-phu-hop-98216cd/