Bắc Kạn gìn giữ và lan tỏa bản sắc văn hóa dân tộc

Tái hiện múa bát tại Lễ khai mạc Tuần Văn hóa - Du lịch tỉnh Bắc Kạn - 2025.

Văn hóa – sức sống của cộng đồng

Là tỉnh miền núi với bảy dân tộc anh em cùng chung sống, Bắc Kạn sở hữu đời sống văn hóa đa dạng và giàu bản sắc. Đặc biệt, kho tàng di sản văn hóa phi vật thể như hát Then, đàn Tính, múa Bát, múa trầu Then, múa Khèn, hát Páo Dung, Sli, Lượn..., là những báu vật tinh thần được gìn giữ qua nhiều thế hệ.

Nhận thức rõ giá trị đó, tỉnh Bắc Kạn không ngừng đầu tư bảo tồn và lan tỏa. Những năm gần đây, các lớp truyền dạy hát Then, múa Bát – điệu múa truyền thống đặc trưng của người Tày được tổ chức ở nhiều địa phương như: Chợ Đồn, Na Rì, Ba Bể… Từ chỗ là hoạt động gắn với lễ hội làng bản, múa Bát giờ đây đã bước ra không gian du lịch, trở thành sản phẩm văn hóa đặc sắc thu hút du khách.

Tại hồ Ba Bể, hình ảnh những người phụ nữ trong trang phục truyền thống say sưa múa Bát bên ánh lửa nhà sàn đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng du khách. Bà Hoàng Thị Chuyên, thị trấn Chợ Rã chia sẻ “Ngày trước, múa Bát chỉ là niềm vui trong bản làng, nay trở thành niềm tự hào. Khi thấy du khách ghi hình và vỗ tay tán thưởng, tôi xúc động lắm”.

Trong các sự kiện lớn như “Tuần Văn hóa - Du lịch Bắc Kạn” năm 2024, hơn 1.000 nghệ nhân đã cùng trình diễn múa Bát tập thể, tạo nên không khí rộn ràng, lan tỏa mạnh mẽ tinh thần bảo tồn văn hóa dân tộc.

Trình diễn tiết mục múa bát tại Tuần Văn hóa - Du lịch tỉnh Bắc Kạn năm 2024.

Gìn giữ lễ hội, trang phục dân tộc

Không chỉ chú trọng đến nghệ thuật trình diễn, Bắc Kạn còn tích cực khôi phục các lễ hội truyền thống như Chợ tình Xuân Dương (Na Rì), Lễ hội Lồng tồng Ba Bể, Hội Xuân ATK Chợ Đồn… Đây là nơi hội tụ những tinh hoa văn hóa truyền thống thông qua các nghi lễ nông nghiệp, hát đối, chơi trò dân gian...

Một trong những điểm sáng là phong trào mặc trang phục dân tộc trong các dịp lễ hội, sự kiện văn hóa. Những bộ trang phục truyền thống của người Tày, Dao đỏ, Dao tiền, Mông..., không còn là kỷ vật cất giữ trong tủ, mà đã trở lại đời sống, được thế hệ trẻ trân quý và gìn giữ như một cách thể hiện bản sắc.

Bà Bàn Thị Ngân, xã Đức Vân, huyện Ngân Sơn nói: “Tôi luôn tự hào khi mặc trang phục của dân tộc Dao tiền. Mỗi đường thêu, hoa văn đều kể lại câu chuyện của dân tộc mình”.

Văn hóa đồng hành cùng du lịch

Không để văn hóa bị bó hẹp trong không gian làng bản, Bắc Kạn đã có nhiều mô hình sáng tạo gắn kết di sản văn hóa với phát triển du lịch cộng đồng. Tại các điểm như hồ Ba Bể, Pác Ngòi, Bản Cám…, người dân tổ chức biểu diễn Then, Lượn, múa trầu Then, kết hợp các trải nghiệm văn hóa như làm bánh ngải, cơm lam, dệt thổ cẩm...

Chị Phùng Thị Tuyền, chủ quán Nàng Bân ở thôn Bó Lù (xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể) cho biết: “Tôi rất vui khi nhiều bạn trẻ đến thuê trang phục truyền thống để mặc dịp cưới hỏi, lễ hội hay chụp ảnh kỷ niệm. Nhìn thấy văn hóa dân tộc sống lại qua từng bộ váy áo, tôi cảm thấy nghề mình thật ý nghĩa”.

Bắc Kạn xác định rõ, văn hóa là một trong những trụ cột phát triển bền vững. Việc thành lập Ban Chỉ đạo phát triển du lịch, ban hành các nghị quyết chuyên đề về văn hóa – du lịch…, thể hiện quyết tâm nhất quán trong bảo tồn, phát huy bản sắc.

Đồng chí Đinh Quang Tuyên, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh khẳng định: “Chúng tôi không xem văn hóa là thứ để ‘trưng bày trong tủ kính’, mà phải sống động, gắn liền với cộng đồng. Đưa văn hóa vào du lịch là cách làm thiết thực để người dân vừa có thu nhập, vừa bảo tồn giá trị văn hóa một cách tự nhiên, bền vững”.

Trong dòng chảy đổi mới hôm nay, Bắc Kạn đang vững vàng bước đi với hành trang văn hóa dân tộc – nơi mỗi làn điệu Then, điệu múa Bát, sắc áo chàm…, chính là sợi chỉ nối liền truyền thống với hiện đại, là nền tảng để vươn mình hội nhập mà vẫn đậm đà bản sắc./.

Mộc Lan

Nguồn: https://baobackan.vn/bac-kan-gin-giu-va-lan-toa-ban-sac-van-hoa-dan-toc-post70534.html