Luật Phòng bệnh cần được nhìn nhận như "Hiến pháp của sức khỏe"

Thảo luận tại hội trường chiều ngày 10/11 về dự án Luật Phòng bệnh (sửa đổi), đại biểu đề xuất nhiều ý kiến để Luật Phòng bệnh thực sự là tảng pháp lý vững chắc bảo vệ sức khỏe người dân từ sớm, từ xa.

"Phòng bệnh luôn hiệu quả và ít tốn kém hơn chữa bệnh"

Phát biểu tại hội trường về dự án Luật Phòng bệnh, đại biểu Trần Khánh Thu (đoàn Hưng Yên) cho rằng, y tế dự phòng là nền tảng của hệ thống y tế quốc gia, bởi "phòng bệnh luôn hiệu quả và ít tốn kém hơn chữa bệnh".

Theo đại biểu, dù dự thảo Luật đã thể hiện rõ nguyên tắc này nhưng cần thiết kế cơ cấu tổ chức y tế dự phòng đồng bộ từ Trung ương đến cơ sở, tránh tình trạng "các tuyến hoạt động rời rạc, thiếu thống nhất trong chỉ đạo và điều phối". Đồng thời, bổ sung quy định về mô hình quản lý ngành dọc của hệ thống y tế dự phòng, làm rõ vai trò của trạm y tế xã, phường trong mạng lưới chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Đại biểu Trần Khánh Thu (đoàn Hưng Yên) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Sở dĩ, theo đại biểu, khi thiếu sự chỉ huy thống nhất, công tác phòng bệnh dễ bị gián đoạn, như đã từng xảy ra trong thời điểm đứt gãy đấu thầu vaccine tiêm chủng năm 2022. "Chúng ta cần một cơ chế vận hành thống nhất, chuyên nghiệp và liên thông, để hệ thống dự phòng thực sự trở thành lá chắn bảo vệ sức khỏe cộng đồng", đại biểu Thu nhấn mạnh.

Đề nghị bổ sung các nhóm bệnh lớn như ung thư, tan máu bẩm sinh, đột qụy...

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn thành phố Hà Nội) cho rằng, Luật Phòng bệnh không chỉ là một đạo luật chuyên ngành của y tế, mà cần được nhìn nhận như "Hiến pháp của sức khỏe" - đạo luật quốc phòng cho sự sống và giống nòi.

Theo đại biểu, dự thảo luật hiện mới chỉ chú trọng đến bệnh truyền nhiễm, trong khi nội dung về bệnh không lây nhiễm, rối loạn tâm thần và bệnh di truyền còn quá sơ sài. Do đó, đại biểu đề nghị bổ sung các nhóm bệnh lớn như ung thư, tan máu bẩm sinh, bệnh di truyền bẩm sinh và phòng ngừa đột quỵ - những căn bệnh đang gây gánh nặng lớn cho hệ thống y tế và xã hội.

"Phòng bệnh tan máu bẩm sinh nếu làm tốt, hiệu quả kinh tế cao gấp hơn 2.000 lần so với chữa trị. Những chương trình sàng lọc, xét nghiệm gen di truyền phải được luật hóa như chính sách quốc gia về phòng bệnh", đại biểu nhấn mạnh.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn thành phố Hà Nội) phát biểu. Ảnh: Quốc hội

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Anh Trí cũng đề xuất cần xây dựng phác đồ dự phòng đột quỵ quốc gia và bổ sung các quy định về phòng chống thương tích, như tai nạn, đuối nước, hay bệnh lây truyền qua động vật. Như vậy, Luật sẽ bao quát hơn với thực tiễn bệnh tật hiện nay.

Bảo đảm công bằng đối với nhóm dễ bị tổn thương

Đại đa số các ý kiến đại biểu đều yêu cầu tăng đầu tư cho y tế dự phòng, coi đây là chiến lược lâu dài cho phát triển bền vững. Đại biểu Tô Ái Vang (đoàn Cần Thơ) dẫn Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 18 của Quốc hội, đề nghị dành ít nhất 30% ngân sách y tế cho y tế dự phòng, bảo đảm nguồn lực ổn định cho tiêm chủng mở rộng, quản lý bệnh mãn tính, sức khỏe tâm thần và y tế học đường.

Theo đại biểu, "muốn hệ thống y tế khỏe mạnh thì phải đầu tư cho phòng bệnh trước tiên. Chăm sóc sức khỏe ban đầu không chỉ giúp giảm chi phí điều trị mà còn là chỉ dấu văn minh của một quốc gia".

Đại biểu Tô Ái Vang (đoàn Cần Thơ) phát biểu. Ảnh: Quốc hội

Đại biểu Tô Ái Vang cũng bày tỏ đồng tình với đề xuất của các đại biểu về bảo đảm công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế dự phòng, nhất là với nhóm dễ bị tổn thương. Đại biểu đề nghị sửa quy định trong Điều 3 của dự thảo luật để thay cụm "trẻ em" bằng "nhóm dễ bị tổn thương", bao gồm người nghèo, người dân tộc thiểu số, người khuyết tật, người cao tuổi, phụ nữ, người sống ở vùng khó khăn hoặc sống chung với HIV/AIDS.

Theo đại biểu Tô Ái Vang, nếu được tiếp cận sớm các dịch vụ phòng bệnh cơ bản như tiêm chủng, sàng lọc, tư vấn dinh dưỡng, gánh nặng bệnh tật cho xã hội sẽ giảm đáng kể.

Nguồn: https://phunuvietnam.vn/luat-phong-benh-can-duoc-nhin-nhan-nhu-hien-phap-cua-suc-khoe-20251110182624362.htm